tag:blogger.com,1999:blog-8474034654000326042024-03-20T11:32:35.613+03:00أحمد المخيدشلأن التواصل حياة،،،أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.comBlogger38125tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-69594980915099413972022-03-17T11:44:00.000+03:002022-03-17T11:44:41.870+03:00 الأديب الملتزم بالدقة!<p> <span style="background-color: white; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; text-align: justify;">في قاعة دراسة مقرر الأدب السعودي التقيت بأستاذي الدكتور محمد القسومي، كان يحدثنا عن بدايات الأدب السعودي ومراحله التاريخية وبيئاته، ومن خلال عرضه الهادئ في قاعة الدرس، وحماسه في إبراز أهم مراحل الأدب السعودي وفنونه، وأنه لا يقل عن الآداب العربية في أقطارها المختلفة، تغيرت لدي ولدى جميع الطلاب النظرة المسبقة عن الأدب السعودي، وكان حماسه في عرض إنتاج الأدباء السعوديين ملهمًا لدراسة الأدب السعودي؛ مما دفعني للبحث في المقرر عن الأدب الحديث في حائل، كانت كلماته التحفيزية ملهمة ووافرة، وجهني للمصادر والمراجع المهمة والدافعة للنظر في الأدب السعودي الفصيح بحائل، ومن ثم التعرف على شخصية الأستاذ الملهمة والمحفزة بأسلوب يملؤه الأدب والاحترام.</span></p><p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://www.al-jazirah.com/2022/20220304/as_92_1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="326" data-original-width="340" height="326" src="https://www.al-jazirah.com/2022/20220304/as_92_1.jpg" width="340" /></a></div><br /><span style="background-color: white; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; text-align: justify;"><br /></span><p></p><p style="background: 0px 0px rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin: 20px 0px 10px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">وفي مقرر التحرير العربي كانت قضية الكتابة الصحيحة ينظر لها بأنها مهمة وضرورية، لكن مع الأستاذ يتضح للجميع ولعه وشغفه بالتحرير؛ لأنه يعشق الكتابة الصّحيحة السليمة ويؤمن بأهميتها وأهميّة معرفة الأساليب والصياغة الأدبية، ومعرفة استخدامات علامات الترقيم المتعددة بأماكنها الصحيحة داخل النص؛ مما أكسبه مهارة عظيمة في اكتشاف الأخطاء الإملائية، وتصويب الأساليب بشكل يجعل الطلاب يؤمنون بأهمية الكتابة الصحيحة وجمال الأسلوب الذي ينبع من شخصيته الجميلة الملتزمة.</p><p style="background: 0px 0px rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin: 20px 0px 10px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">كانت محاضراته سمة في الالتزام والدقة في عرض وجهات نظر الطلاب والاستماع لهم، ودافعة للبحث والنظر، وفي أثناء عملي معه عرفت عن الأستاذ اهتمامه وحرصه على الانضباط والالتزام؛ مما أكسب القسم في فترة ترؤسه العديد من الإنجازات؛ حيث وضع اللبنات الأولى لحصول القسم على جائزة المركز الأول للتميز في خدمة المجتمع بجامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية، كما حصل على الإشادات العلمية لتميز مؤتمر الأدب في مواجهة الإرهاب في الأعمال الأدبيّة الذي قام بإدارته بنجاح، وكذا نجاحه الكبير لتميز مجلة قوافل الصادرة عن النادي الأدبي بالرياض الذي يترأس تحريرها.</p><p style="background: 0px 0px rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin: 20px 0px 10px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">وقد لمست التزامه وأدبه – أكثر – في أثناء عملي معه في مدونة قرارات اللغة العربية في المملكة العربية السعودية التي صدرت عن مركز الملك عبدالعزيز الدولي لخدمة اللغة العربية، والذي يُعنى بجمع قرارات اللغة العربية وتعاميمها وأنظمتها ولوائحها ورصدها على المستوى المحلي، بالتعاون والتواصل مع مختلف القطاعات في الوزارات والهيئات والمؤسسات المتعددة في المملكة العربية السعودية؛ حيث عرفت دقته وأسلوبه الجميل في التواصل مع فريق العمل وتنظيم المهام بشكل جميل يُشعر الجميع بأهميتهم وأهميّة أدوارهم؛ مما أكسب هذا العمل النجاح.</p><p style="background: 0px 0px rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin: 20px 0px 10px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">النماذج الناجحة التي تترك أثرًا طيبًا في الجميع دائمًا ما تكون بعيدةً عن التصنّع والمثالية المبالغة؛ لذلك فالدكتور محمد القسومي حفظه الله كانت تصرفاته نابعة عن سجيّة وطبع فطريٍّ، وأحاديثه يكسوها جمال أسلوبه السمح، وقد كان بالفعل متخلقًا بتخصصه (الأدب)، مع الجدية العلمية والالتزام الإداري الناجح.</p><p style="background: 0px 0px rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin: 20px 0px 10px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">** **</p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://www.al-jazirah.com/2022/20220304/as_111_1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="326" data-original-width="340" height="326" src="https://www.al-jazirah.com/2022/20220304/as_111_1.jpg" width="340" /></a></div><br /><p style="background: 0px 0px rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin: 20px 0px 10px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;"><br /></p><p style="background: 0px 0px rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin: 20px 0px 10px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">أ.أحمد المخيدش الشمّري - قسم الأدب - جامعة الإمام<br />رابط المقال:<br /><a href="https://www.al-jazirah.com/2022/20220304/cm24.htm">الأديب الملتزم بالدقة!</a><br /></p>أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-12959451007692469442021-02-23T00:47:00.000+03:002021-02-23T00:47:07.404+03:00ماريو فارغاس يوسا: لماذا نقرأ الأدب؟<p> <span style="font-family: "Times New Roman", sans-serif; font-size: 17px; text-align: justify;">دائمًا ما يأتيني شخص حينما أكون في معرض كتاب أو مكتبة، ويسألني توقيعًا. إما لزوجته أو ابنته أو أمه أو غيرهم، ويتعذر بالقول بأنها ” قارئة رائعة ومحبة للأدب”. وعلى الفور أسأله: “وماذا عنك؟ ألا تحب القراءة؟”، وغالبًا ماتكون الإجابة: “بالطبع أحب القراءة، لكني شخص مشغول طوال الوقت.”. </span></p><p style="background: rgb(247, 245, 245); border: 0px; font-family: "Times New Roman", sans-serif; font-size: 17px; margin: 0px 0px 24px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;"><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">سمعت هذا التعبير عدة مرّات، هذا الشخص وبالطبع الآلاف منهم لديهم أشياء مهمة ليفعلوها، التزامات كثيرة ومسؤوليات أكثر في الحياة، لذلك لايستطيعون إضاعة وقتهم الثمين بقراءة رواية، أو ديوان شعر، أو مقال أدبي لساعات. استنادًا إلى هذا المفهوم الواسع، قراءة الأدب هي نشاط كمالي يمكن الاستغناء عنه، لاشك بأنه يهذب النفس ويزودها بالأخلاق الحميدة وبالإحساس بمن حولها، لكنه في الأساس ترفيه، ترف للأشخاص الذين يملكون وقت فراغ. هو شيء يمكن وضعه بين الرياضات أو الأفلام أو لعبة شطرنج؛ وهو نشاط يمكن أن نضحي به دون تردد حينما نرتب “أولوياتنا” من المهام والواجبات التي لايمكن الاستغناء عنها في سعينا الحياتي الشاق.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">يبدو بشكل واضح أن الأدب شيئًا فشيئًا يتحول إلى نشاط نسوي. في المكتبات، وفي المؤتمرات الخاصة بالكتّاب، وحتى في كليّات العلوم الإنسانية، نرى بوضوح أن النساء أكثر من الرجال. وهذا الأمر يُفسَّر عادةً أن نساء الطبقة المتوسطة يقرأن أكثر لأنهن يعملن لساعاتٍ أقل، لذلك يستطيع العديد منهن تخصيص وقت أكثر من الرجال لقراءة الكتب التخييلية والتفرغ للوهم. وأنا – بشكل ما – أتحسس من التفسيرات التي تفصل النساء والرجال بتصنيفات جامدة، وتنزع لكل من الجنسين طبعه الخاص ونتائج تترتب من هذه الطباع. لكن مما لا شك فيه أن قراء الأدب في تناقص، وأن غالبية الباقين من القراء هن نساء.</span></p><p style="background: rgb(247, 245, 245); border: 0px; font-family: "Times New Roman", sans-serif; font-size: 17px; margin: 0px 0px 24px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;"><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">هذا الأمر يحدث في كل مكان تقريبًا، في إسبانيا – على سبيل المثال – كشفت إحصائية حديثة أقامها اتحاد الكتاب الإسبان أن نصف السكان لم يقرأوا كتابًا من قبل. وكشفت أيضًا أن ضمن الأقلية التي تقرأ، النساء اللاتي يقرأن يتعدين الرجال بنحو 6.2%، وهذا الفارق يزداد مع الوقت. أنا سعيد من أجل أولئك النسوة، لكني أشعر بالأسف للرجال، وللملايين ممن يستطيعون القراءة لكنهم اختاروا أن لايقرأوا.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">هم يستحقون الشفقة ليس فقط لأنهم يجهلون المتعة التي تفوتهم، بل أيضًا لأني مقتنع بأن مجتمعًا بلا أدب أو مجتمعًا يرمي بالأدب – كخطيئة خفيَّة – إلى حدود الحياة الشخصية والإجتماعية هو مجتمع همجي الروح، بل ويخاطر بحريته. أود أن أطرح تفنيدات لفكرة أن الأدب نشاط للمترفين، وعرضه كنشاط لايستغنى عنه لتشكيل المواطنين في مجتمع حديث وديمقراطي، مجتمع مواطنين أحرار.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">نحن نعيش في عصر تخصص المعرفة، وذلك بفضل التطور الهائل للعلوم والتكنولوجيا، وبفضل تقسيم المعرفة إلى وحدات صغيرة وعديدة. وهذا الاتجاه الثقافي سيستمر بالنمو لسنوات قادمة. للتأكيد، فإن التخصص له منافع عديدة. فهو يسمح باكتشاف أعمق وتجارب أعظم وأكبر، وهو محرك التقدم. غير أن له أيضًا عواقبه السلبية. فهو يمحي الصفات الفكرية والثقافية بين الرجال والنساء، والتي تسمح لهم بالتعايش، والتواصل، والإحساس بالتضامن فيما بينهم. التخصص يؤدي إلى نقص في الفهم الاجتماعي، يؤدي إلى تقسيم البشر إلى جيتو1 من التقنيين والأخصائيين. إن تخصيص المعرفة يتطلب بالتالي لغة دقيقة ورموزًا تزداد غموضة كل مرة. وبالتالي، فإن المعلومة تصبح أكثر انفرادية وتشتتًا. هذا هو التخصيص والتقسيم الذي كان يحذرنا منه المثل القديم: “لاتركز كثيرًا على غصن أو ورقة، وتنسى أنهما جزء من شجرة. ولاتركز على الشجرة فتنسى أنها جزء من غابة”. الوعي بوجود الغابة يخلق شعورًا بالجماعة، شعور الانتماء، ذلك الذي يربط المجتمع ببعضه ويمنع تفككه إلى عدد لايحصى من الأجزاء بسبب هوس الخصوصية الأناني بالنفس. هوس الأمم والأشخاص بأنفسهم لم يخلق إلا الارتياب وجنون العظمة، وتشويهًا في الواقع هو مايولّد الكراهية، الحروب، وحتى الإبادات الجماعية.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">في عصرنا الحالي، لايمكن للعلم والتكنولوجيا أن يكمل بعضهما الآخر. وذلك للثراء اللامتناهي من المعرفة وسرعة تطورها، والذي قادنا إلى التخصصات وغموضها. لكن لطالما كان الأدب وسيبقى واحدًا من القواسم المشتركة لدى التجربة البشرية، والتي يتعرف البشر من خلاله على أنفسهم والآخرين بغض النظر عن اختلاف وظائفهم، خطط حياتهم، أماكنهم الجغرافية والثقافية، أو حتى ظروفهم الشخصية. استطاع الأدب أن يساعد الأفراد على تجاوز التاريخ، كقرَّاء لثرفانتس، شكسبير، دانتي، وتولستوي. نحن نفهم بعضنا عبر الزمان والمكان، ونشعر بأنفسنا ننتمي لذات النوعية، لأن من خلال الأعمال التي كتبوها، نحن نتعلم مانتشاركه كبشر، وماالذي يبقى شائعًا فينا تحت كل الفروقات التي تفصلنا. </span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">لاشيء يحمي الإنسان من غباء الكبرياء والتعصب والفصل الديني والسياسي والقومي أفضل من تلك الحقيقة التي تظهر دائمًا في الأدب العظيم: أن الرجال والنساء من كل الأمم متساوون بشكل أساسي، وأن الظلم بينهم هو مايزرع التفرقة والخوف والاستغلال.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">لايوجد من يعلمنا أفضل من الأدب أننا نرى برغم فروقنا العرقية والاجتماعية ثراء الجنس البشري، ولايوجد ماهو مثل الأدب لكي يجعلنا نكافئ ونمجد فروقنا بوصفها مظهرًا من مظاهر الإبداع الإنساني متعدد الأوجه. قراءة الأدب الجيد هو مصدر للمتعة بطبيعة الحال، ولكنه أيضًا تجربة لنعرف من نحن وكيف نكون، بعيوبنا وبنقصنا، من أفعالنا وأحلامنا وأشباحنا، وحيدين وفي العلاقات التي تربطنا مع الآخرين، في صورتنا العامة الظاهرة لدى الآخرين أو في تجاويف وعينا السرية.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">هذا المجموع المعقد من الحقائق المتعارضة – كما يصفها أشعيا برلين – تشكل جوهرًا للحالة الإنسانية. في عالم اليوم، هذا المجموع الضخم والحي من المعرفة في الإنسان لايوجد إلا في الأدب. لم تستطع حتى فروع العلوم الإنسانية الأخرى – كالفلسفة أو الفنون أو العلوم الاجتماعية – أن تحفظ هذه الرؤية المتكاملة والخطاب الموَحَّد. العلوم الإنسانية خضعت أيضًا لتقسيم التخصصات السرطاني، وعزلت تلك التخصصات نفسها في أقسام مجزأة وتقنية بأفكار ومفرديات لايستوعبها الشخص العادي. بعض النقاد والمنظرين يودون تحويل الأدب إلى علم، وهذا ما لن يحصل أبدًا، لأن الكتابة التخيلية لم توجد لتبحث في منطقة واحدة من تجربة الإنسان. وُجدت الكتابة لكي تثري الحياة البشرية بأكملها من خلال الخيال، والتي لايمكن تفكيكها، أو تجزئتها إلى عددٍ من المخططات أو القوانين دون أن تضمحل. هذا هو معنى ملاحظة بروست حينما قال أن “الحياة الواقعية، هي آخر مايكتشف وينوَّر. وأن الحياة الوحيدة التي تعاش بكاملها، هي الأدب”. </span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">بروست لم يكن يبالغ، أو يعبر عن حبه لما يجيد. هو كان يقدم قناعته الخاصة بأن الأدب يساعد على فهم الحياة وعيشها بطريقة أفضل. وأن العيش بطريقة أقرب للكمال يتطلب وجود الآخرين بجانبك ومشاركتهم الحياة.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">هذا الرابط الأخوي، الذي ينشأ بين البشر بسبب الأدب، يجبرهم على التحاور ويوعيهم بالأصل المشترك وبهدفهم المشترك، وبالتالي فهو يمحي جميع الحواجز التاريخية. الأدب ينقلنا إلى الماضي، إلى من كان في العصور الماضية قد خطط، استمتع، وحلم بتلك النصوص التي وصلت لنا، تلك النصوص التي تجعلنا أيضًا نستمتع ونحلم. الشعور بالانتماء لهذه التجربة البشرية التراكمية عبر الزمان والمكان هو أعظم إنجاز للثقافة، ولاشيء يساهم في تجددها كل جيل إلا الأدب.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">كان بورخيس ينزعج كثيرًا كلما سُئل “ماهي فائدة الأدب؟”. كان يبدو له هذا السؤال غبيًا لدرجة أنه يود أن يجاوب بأنه “لاأحد يسأل عن فائدة تغريد الكناري، أو منظر غروب شمس جميل.”. إذا وُجد الجمال، وإذا استطاع هؤلاء ولو للحظة أن يجعلوا هذا العالم أقل قبحًا وحزنًا، أليس من السخف أن نبحث عن مبرر عملي؟ لكن السؤال جيد بالفعل. لأن الروايات والأشعار لا تشبه بأي حال تغريد الكناري أو منظر الغروب، هي لم توجد عن طريق الطبيعة أو المصادفة، هي إبداعات بشرية. ولذلك فمن اللائق أن نسأل كيف ولماذا أتت إلى العالم، مافائدتها ولماذا بقت كل هذه المدة.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">تأتي الأعمال الأدبية – في البداية كأشباح بلا شكل – أثناء لحظة حميمية في وعي الكاتب، ويسقط العمل في تلك اللحظة بقوة مشتركة بين كل من وعي الكاتب، وإحساسه بالعالم من حوله، ومشاعره في ذات الوقت. وهي ذاتها تلك الأمور التي يتعامل معها الشاعر أو السارد في صراعه مع الكلمات لينتج بشكل تدريجي شكل النص، إيقاعه، حركته وحياته. حياة مصطنعة، وللتأكيد، هي حياة مُتخَيلة، صنعت من اللغة، وحتى الآن يسعى الرجال والنساء لتلك الحياة، بعضهم بشكل متكرر، والبعض الآخر بشكل متقطع، وذلك لأنهم يرون أن الحياة الواقعية لاترقى لهم، وغير قادرة على تقديم مايريدون. لاينشأ الأدب من خلال عمل فردٍ واحد، بل يوجد حينما يتبناه الآخرون ويصبح جزءًا من الحياة الإجتماعية عندما يتحول، وبفضل القراءة، إلى تجربة مشتركة.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">أحد منافع الأدب للشخص في المقام الأول تكمن في اللغة. المجتمع الذي لايملك أدبًا مكتوبًا يعبر عن نفسه بدقة أقل، وأقل وضوحًا من مجتمع يحمي طريقة التواصل الرئيسية له، وهي الكلمة، بتحسينها وتثبيتها عن طريق الأعمال الأدبية. إنسانية بلا قراءة، ولايصاحبها الأدب ستنتج ماهو أشبه بمجتمع صم وبكم، ناقص الفهم وذلك لعلته اللغوية. وسيعاني من مشاكل هائلة في التواصل نظرًا للغته البدائية. وهذا يقع على مستوى الأفراد أيضًا، فالشخص الذي لايقرأ، أو يقرأ قليلًا، أو يقرأ كتبًا سيئة، سيكون لديه عائق: ستجده يتحدث كثيرًا ولكن المفهوم قليل، لأن مفرداته ضعيفة في التعبير عن الذات.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">وهذا الأمر لا يعني وجود قيد لفظي فقط، ولكن أيضًا وجود قيد في الخيال والتفكير. هو فقر فكري لسبب بسيط، لأن الأفكار والتصورات التي يمكن من خلالها فهم حالاتنا لايمكن لها التكون خارج الكلمات. نحن نتعلم كيف نتحدث بعمق وبدقة وبمهارة من الأدب الجيد. لن يجدي أي انضباط آخر في أي فرع من فروع الفن ماعدا الأدب في صناعة اللغة التي نتواصل بها. أن نتحدث جيدًا، أن يكون تحت تصرفنا لغة ثرية ومنوعة، أن نجد التعبير الملائم لكل فكرة ولكل شعور نود أن نتواصل به، يعني بالضرورة أن تكون جاهزًا للتفكير، أن تُعلم، أن تتعلم، أن تناقش، وأيضًا لأن تتخيل وتحلم وتشعر. بطريقة خفية، تردد الكلمات صداها في جميع أفعالنا، حتى تلك الأفعال التي لايمكن أن نعبر عنها. وكلما تطورت اللغة، وذلك بفضل الأدب، ووصلت لمستويات عالية من الصقل والأخلاق، زادت من مقدرة الإنسان على عيش حياة أفضل.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">عمل الأدب حتى على صبغ الحب والرغبة والجنس بصبغة الإبداع الفني. لم يكن الشبق ليوجد بدون الأدب. الحب والمتعة سيكونان أسوأ بحيث ينقصهما الرقة والروعة. سيفشلان في تحقيق الحالة القصوى التي يمنحها الأدب. لذلك فإني لا أبالغ حينما أقول أن الثنائي الذي يقرأ لغارثيلاسو، بترارك، جونجورا أو بودلير يقدران المتعة ويعيشانها بخلاف الثنائي الذي صار أبلهًا بمشاهدة الأوبرا الصابونية2 في التلفاز. في عالمٍ أمي، لن يتعدى الحب والرغبة ماترضى به الحيوانات، كما أنها لن تتجاوز الوفاء بالأساسي من الغرائز.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">وبطبيعة الحال، لايمكن لوسائل الإعلام السمعية والبصرية أن تعلم الناس كيف يستخدمون الإمكانيات الهائلة للغة بمهارة وثقة. على النقيض من ذلك، تعمل وسائل الإعلام على الحط من قدر الكلمة إلى منزلة أقل بجانب الصورة، والتي تعد اللغة البدائية لتلك الوسائط، وتعمل أيضًا على تقييد اللغة بالتعبير الشفوي إلى الحد الذي لايمكن الاستغناء عنه بعيدًا عن البُعد الكتابي للغة. أن تصف فيلمًا أو برنامجًا تلفزيونيًا بالأدبي فهذه مجرد طريقة لبقة عوضًا عن وصفه بالممل. لهذا السبب، من النادر أن نرى العامة ينجذبون لمثل هذه البرامج. وحسب ماأعرف، فإن الاستثناء الوحيد لهذه القاعدة هو برنامج بيرنارد بيفوت3 “فواصل عليا” في فرنسا. وهذا يقودني إلى الاعتقاد بأن الأدب ليس فقط متطلَّبًا لمعرفة كاملة باللغة واستخدام أكمل لها، بل أن مصيرها مرتبط بشكل لاينفصل بمصير الكتاب، ذلك المنتج الصناعي الذي يعتبره الكثيرون بأنه قد عفا عليه الزمن.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">هذا الحديث يقودني إلى بيل جيتس، كان في مدريد منذ فترة ليست بالطويلة وزار الأكاديمية الملكية الإسبانية، والتي قد عقدت شراكة مع مايكروسوفت. ضمن أشياء أخرى، طمأن جيتس أعضاء الأكاديمية وأكد بأن الحرف “fl” لن يحذف من برامج الحاسب، كان ذلك الوعد يكفل لأربعمائة مليون متحدث بالإسبانية أن يتنفسوا الصعداء بما أن حذف حرف أساسي مثل هذا سيؤدي إلى مشاكل كبرى. على كل حال، بعد تنازله الودي للغة الإسبانية، أعلن جيتس قبل أن يغادر مقر الأكاديمية في مؤتمر صحفي أنه يتوقع تحقيق حلمه الأكبر قبل أن يموت، وهو وضع حد للورق، ومن ثم للكتب.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">يرى جيتس بأن الكتب هي أشياءٌ عفا عليها الزمن. وقال بأن شاشات الكمبيوتر قادرة على القيام بمهمات الورق الذي يستطيع عملها. أصر أيضًا أنه بالإضافة إلى كونها أقل مشقة، فشاشات الكمبيوتر تأخذ مساحة أقل، وهي أسهل للتنقل، وأيضًا بأن نقل الأخبار والآداب إلى هذه الشاشات سيكون له فائدة بيئية لإيقاف تدمير الغابات، وأن صناعة الورق هي أحد أسباب التدمير. أكد أيضًا بأن الناس سيستمرون بالقراءة، لكن على شاشات الكمبيوتر، وبالتالي سيكون هناك المزيد من الكلوروفيل في البيئة.</span></p><p style="background: rgb(247, 245, 245); border: 0px; font-family: "Times New Roman", sans-serif; font-size: 17px; margin: 0px 0px 24px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;"><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">لم أكن حاضرًا خلال خطاب جيتس، وعلمت بكل هذه التفاصيل عن طريق الصحافة. ولو كنت هناك، لأعلنت استهجاني لجيتس كونه قد أعلن بوقاحة نيته إرسالي أنا وزملائي الكتّاب إلى خط البطالة. ولكنت تنازعت معه بقوة بخصوص تحليله. هل تستطيع الشاشة حقًا استبدال الكتاب من جميع الجوانب؟ أنا لست متأكدًا. أنا واعٍ تمامًا للتطور الهائل الذي سببته التكنولوجيا الجديدة في مجال الاتصالات وتبادل المعلومات، وأعترف بأن الانترنت يؤدي لي مساعدة لا تقدر بثمن كل يوم في عملي؛ لكن امتناني لهذه الراحة لايتضمن اعتقادًا بأنه يمكن للشاشات الإلكترونية أن تستبدل الورق، أو أن القراءة بالكمبيوتر يمكن أن تفي للقراءة الأدبية. هذه فجوة لاأستطيع تخطيها. لاأستطيع قبول فكرة أن تحقق القراءة غير الوظيفية، التي لانبحث بها عن معلومة أو تواصل سريع، توفر نفس تلك الأحلام ومتعة قراءة الكلمات مع نفس الإحساس بالحميمية، ومع نفس التركيز العقلي والعزلة الروحية التي يمنحها الكتاب.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">ربما يصدر تحيزي هذا لكوني لم أمارس القراءة الالكترونية، وكوني تعاملت بعلاقة أدبية طويلة مع الكتب والورق. لكني على الرغم من أني أستمتع بتصفح أخبار العالم من خلال الانترنت، لايمكن أن أذهب للشاشة لكي أقرأ شعرًا لجونجورا، رواية لأونيتي أو مقال لباز، لأنني موقن بأن أثر تلك القراءة لن يكون مثل القراءة بالورق. أنا مقتنع، بالرغم من أني لاأستطيع إثبات ذلك، بأن مع اختفاء الورق سيعاني الأدب من ضربة مهولة، وربما مميتة. كلمة “أدب” لن تختفي بالطبع، لكنها ستدل على نصوص هي بعيدة عما نسميه أدبًا هذه الأيام، كبعد الأوبرا الصابونية عن مسرحيات سوفوكليس وشكسبير.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">لايزال هناك سببٌ آخر لمنح الأدب منزلته الهامة في حياة الأمم. بدون الأدب، سيعاني العقل النقدي، وهو المحرك الحقيقي للتغيير التاريخي والحامي الأقوى للحرية، من خسارة لاتعوض. هذا بسبب أن الأدب الجيد كله متطرف، ويطرح أسئلة حادة عن العالم الذي نعيشه. في كل النصوص الأدبية العظيمة، وغالبًا دون قصدٍ من الكتّاب، توجد نزعة تحريضية.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">الأدب لايقول شيئًا لمن هم راضون بما لديهم، لمن يرون الحياة بما يعيشونها الآن. الأدب هو قوت الروح المتمردة، هو إعلان عدم الانقياد، هو ملجأ لمن لديهم القليل جدًا أو الكثير جدًا في الحياة. الشخص منا يبحث عن ملاذه في الأدب حتى لا يكون هادئًا ومطمئنًا. أن تركب جنبًا إلى جنب مع ذلك السائس الهزيل وذلك الفارس المرتبك في حقول لامانشا، أن تبحر على ظهر حوت مع الكابتن آيهاب، أن تشرب الزرنيخ مع إيما بوفاري، أن تتحول إلى حشرة مع غريغور سامسا، هذه كلها طرقٌ اخترعناها لنجرد أنفسنا من أخطاء وإملاءات هذه الحياة الظالمة، هذه الحياة التي تجبرنا دائمًا أن نكون الشخص نفسه بينما نتمنى أن نكون مختلفين لكي نرضي رغباتنا التي تتملكنا.</span></p><p style="background: rgb(247, 245, 245); border: 0px; font-family: "Times New Roman", sans-serif; font-size: 17px; margin: 0px 0px 24px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;"><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">يهدئ الأدب هذا الاستياء الحيوي للحظات، لكن في هذه اللحظات الخارقة، في هذا التعليق المؤقت للحياة، هذا التوهيم الأدبي ينقلنا لخارج التاريخ، ونصبح مواطنين لأرض لا تنتمي للزمان، وبالتالي هي أرض خالدة. فنصبح أكثر حساسية، وثراء، وأكثر تعقيدًا وسعادة، وأكثر وضوحًا مما نحن عليه في حياتنا الرتيبة. عندما نغلق الكتاب ونتخلى عن الخيال الأدبي، نعود إلى وجودنا الفعلي ونقارنه بالأرض المذهلة التي غادرناها توًا. وياللخيبة التي تنتظرنا! لكن هناك إدراكًا هائلًا ينتظرنا، وهي أن الحياة المتخيَّلة من الرواية أجمل وأكثر تنوعًا، أكثر فهمًا وأقرب للكمال من الحياة التي نعيشها ونحن واعون، تلك الحياة التي تحدها الظروف وضجر الواقع. بهذه الطريقة، نرى الأدب الجيد الحقيقي دائمًا كهدام، كمتمرد، كمقاوم، هو تحدٍ لما هو موجود.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">كيف لايمكن أن نشعر بالخداع بعد قراءة “الحرب والسلام” أو “البحث عن الزمن المفقود” ونعود إلى عالمنا ذو التفاصيل التافهة، عالم مليء بالحدود وبالموانع التي تقف بانتظارنا في كل مكان وفي كل خطوة لتفسد خيالنا؟ فوق مهمته لاستمرارية الثقافة ولإثراء اللغة، أكبر مساهمة للأدب في التقدم البشري (دون قصد، وفي معظم الحالات) هي تذكيرنا بأن العالم جُعل سيئًا، وأن من يدعي العكس من الأقوياء والمحظوظين يكذب، وأن الكلمة يمكن أن تُطوَّر وتكون أقرب للعوالم التي يستطيع خيالنا ولغتنا تشييدها. المجتمع الحر والديمقراطي يجب أن يحتوي مواطنين واعين بالحاجة المستمرة للكلمات التي نعيشها ونحاول – بالرغم من أن المحاولة تكاد تكون مستحيلة – أن نجعلها تشبه العالم الذي نود أن نعيشه. وليس هناك من وسيلة أفضل من قراءة الأدب الجيد لإثارة عدم الرضا عما يوجد، وتكوين مواطنين ناقدين ومستقلين عمن يحكمهم، ويمتلكون روحية دائمة وخيالًا نابضًا.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">مع ذلك، أن يُسمى الأدب بالتحريض لأنه يحسس وعي المواطن لعيوب العالم لا يعني بالضرورة – كما يبدو أن الحكومات والكنائس تفكر، ولذلك أنشأت الرقابة – أن النصوص الأدبية ستثير اضطرابات اجتماعية أو تسرع نشوء ثورات. لايمكن التنبؤ بالتأثير الاجتماعي والسياسي لقصيدة أو رواية أو مسرحية، لأنها لم تصنع بشكل جماعي من عدة خبراء. تصنع هذه الأعمال من قِبل أفراد وتُقرأ من قِبل أفراد ممن تختلف استنتاجاتهم بشكل كبير عندما يكتبون أو يقرأون. لذلك من الصعب، بل من المستحيل، أن تنتج أنماطًا وردود أفعال دقيقة. فضلًا عن ذلك، قد تكون القيمة الجمالية لعمل أدبي ما سببًا في حدوث القليل من العواقب الاجتماعية. هناك رواية متواضعة4 لهارييت ستاو يبدو أنها لعبت دورًا حاسمًا في تنبيه الوعي السياسي والاجتماعي لفظاعات العبودية في الولايات المتحدة. إذًا، واقع ندرة تأثيرات الأدب لايعني أنها ليست موجودة. مايجب أن نعرفه هو أنها آثار صنعت من قِبل مواطنين تغيرت شخصياتهم جزئيًا بسبب الكتب.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">فلنعد صياغة التاريخ بلعبة رائعة. ولنتخيل عالمًا بدون أدب، إنسانية لم تقرأ الشعر ولا الروايات. في هذا النوع من الحضارات الضامرة، بقواميسها الهزيلة التي تحفل بالآهات وإيماءات القرود على حساب الكلمات، من المؤكد أن بعض الصفات لن توجد. وتشمل تلك: حالم دونكيخوتي، مأساوي كافكاوي، سوداوي أورويلي، ساخر رابيلي، سادي، ماسوشي، وكلها ذات أصول أدبية. وللتأكد من ذلك، سيبقى لدينا مجانين، وضحايا جنون عظمة واضطهاد، وأشخاص بشهوة عادية وتجاوزات فاحشة، وأناس منحطين لدرجة الحيوانات يستمتعون بتلقي الألم وتسليطه. لكننا لن نستطيع أن نرى ماهو خلف هذه السلوكيات المتطرفة المحظورة من قبل قواعد المجتمعات، تلك الخصائص الأساسية في الإنسان، لم نكن لنرى السمات الخاصة بنا؛ لذلك نحن مدينون لمواهب ثيرفانتس، كافكا، أورويل، رايبليه، دو ساد، و ماسوش لأنهم استطاعوا كشفها لنا.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">عندما ظهرت رواية “دون كيخوته دي لامانشا”، سخر قراءها الأوائل من هذا الحالم المتطرف كما سخرت منه بقية الشخصيات في تلك الرواية. اليوم، نحن نعرف أن إصرار ذلك الفارس ذو الوجه الحزين على رؤية عمالقة بينما كان هناك طواحين هواء، وعلى التصرف بطريقة تبدو سخيفة، هو الشكل الأعلى للكرم، وهو تعبير عن مظاهرة تجاه بؤس هذا العالم على أمل تغييره. مفاهيمنا عن المثالية والمثاليين تفوح بمعانٍ إيجابية ثانوية، لن تكون ماهي عليه، ولن تُحترم وتكون واضحة، لو لم تجسد في بطل الرواية بتلك القوة المقنعة لثيرفانتس العبقري5. يمكن أن يقال نفس الشيء عن الأثنى الصغيرة الأقرب لدونكيخوته، إيما بوفاري، والتي قاتلت بحماس لتعيش الحياة الرائعة من الفخامة والشغف، والتي عرفتها وقرأت عنها من الروايات، كفراشة اقتربت كثيرًا من ضوء اللهب واحترقت بالنار.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">تلك الإبداعات لكل أولئك الأدباء المبتكرين العظماء فتحت أعيننا على آفاقٍ مجهولة لحالاتنا البشرية، جعلتنا نستطيع اكتشاف وتفهم الهوة البشرية المشتركة. عندما نقول “بورخيسي”، فإن تلك الكلمة تستحضر فصل عقولنا عن منطق الواقع وتدخلنا إلى عالمٍ مذهل، إلى عقلية دقيقة وأنيقة، غامضة وأشبه بالمتاهة بكل تلك المراجع والإشارات الأدبية، والتي لانشعر بالغرابة تجاه شخصياتها لأننا نتعرف فيها على رغباتنا الخفية وحقائقنا الحميمة الخاصة بشخصياتنا، والذي أخذت شكلها بفضل الإبداع الأدبي للويس خوسيه بورخيس. عندما نذكر “كافكاوي” يتبادر إلى الذهن كميكانيكية التركيز في الكاميرات القديمة، كل مرة شعرنا بها بأننا مهددون، كل مرة شعرنا بأنا أفراد لانستطيع الدفاع عن أنفسنا، بكل أجهزة السلطة القمعية التي سببت الخراب للعالم الحديث، الأنظمة السلطوية، الأحزاب العمودية، الكنائس المتعصبة، البيروقراطية الخانقة. من دون تلك القصص القصيرة والروايات لذلك اليهودي المعذَّب من براغ، الذي كتب بالألمانية وعاش دائمًا على اطلاع، لم نكن لنستطيع فهم الشعور بالعجز لدى الفرد المعزول، أو رعب الأقليات المضطهدة والتي تعاني التمييز، تلك المتواجهة مع القوة الطاغية التي يمكنها سحقهم والقضاء عليهم من دون أن يظهر الجلادون أوجههم حتى.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">صفة الأورويلي، وهي الصفة الأقرب للكافكاوي، تعطي تنبيها لتلك السخافة الرهيبة، تلك السخافة التي صُنعت من قِبل الأنظمة الشمولية في القرن العشرين، الديكتوريات الأكثر توحشًا وتعقيدًا في التاريخ، في تحكمهم بأفعال وأحاسيس المجتمع. في رواية 1984، وصف جورج أورويل في جو بارد موحش تلك الإنسانية المحكومة للأخ الأكبر، الحاكم المُطلق، والذي بواسطة مزيج مخيف من الرعب والتكنولوجيا، محق الحريات والمساواة والعفوية، وحول المجتمع إلى خلية نحل من البشر. في هذا العالم الكابوسي، طوِّعت اللغة لصالح السلطة، وحُولت إلى “خطاب جديد”، خالٍ من أي ابتكار وموضوعية، ممسوخ إلى سلسلة من التفاهات التي تضمن عبودية الفرد للنظام. صحيح أن نبوءة 1984 لم تمر حتى الآن، والشيوعية الشمولية في الاتحاد السوفيتي ذهبت مع الفاشية الشمولية في ألمانيا وأماكن أخرى، وبعد ذلك بوقتٍ قصير بدأت تتداعى في الصين، وفي كوبا وكوريا الشمالية اللتين تنتميان للماضي. لكن الخطر لم يُمْح بعد، وكلمة “أورويلي” ستبقى لتصف الخطر، ولتساعدنا على فهمه. عالم من دون أدب سيبقى أعمى عن هذه الأعماق الخطرة، والتي نحتاج أن نراها في أسرع وقت.</span><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">عالم غير حضاري، بربري، يخلو من العاطفة وذو خطاب جلف، جاهل ومأساوي، من دون شغف وجلف في الحب، هذا العالم من دون أدب، هذا الكابوس الذي أحذر منه وأرسم معالمه، سيكون سمته الأساسية الانسياق وتسليم عالمي لبني البشر إلى السلطة. بهذا المنطق، سيكون عالمًا حيوانيًا. الغرائز الأساسية لدى الإنسان ستحدد مشواره اليومي باتجاه سد الجوع والشقاء لكي يبقى، ستحدده بالخوف من المجهول وإشباع الحاجات المادية. لن يكون هناك مكان للروح في هذا العالم. وفوق ذلك، رتابة العيش المسحوق ستولد الإحباط وستلقي بظلال شريرة للتشاؤم، الشعور بأن الحياة البشرية ماكان لها أن توجد، وأنها ستكون هكذا دائمًا، وأن لاأحد يمكنه تغييرها.</span></p><p style="background: rgb(247, 245, 245); border: 0px; font-family: "Times New Roman", sans-serif; font-size: 17px; margin: 0px 0px 24px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;"><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">عندما يتخيل الواحد منا هذا العالم، تقفز إلى ذهنه تلك المجتمعات الصغيرة التي يختلط فيها الدين بالشعوذة، والتي تعيش على هامش التطور في أمريكا الجنوبية وأفريقيا وأوقيانوسيا. ولكن فشلًا مختلفًا يخطر في بالي. الكابوس الذي أحذركم منه لن يكون نتيجة قلة التطور، بل سيكون نتيجة التحديث والتطوير المفرط. نتيجة للتكنولوجيا وتبعيتنا لها، قد نتصور مجتمعًا في المستقبل وهو ممتلئ بالشاشات والسماعات، ومن دون كتب، أو في مجتمع يعتبر الكتب – وأقصد هنا الأعمال الأدبية – ماكانوا يعتبرون الخيمياء: ذلك الفضول القديم، والشيء الذي يُمارس في سراديب ومقابر حضارة الإعلام من قِبل أقلية عُصابية ومضطربة. وأخشى أن هذا العالم المعرفي، على الرغم من ازدهاره وقوته، وهذا المعيار العالي من المعيشة والإنجاز العلمي، من شأنه أن يكون غير متحضر بعمق وسيكون خالي الروح. ستكون إنسانية آلية تركت تلك الإنسانية التي تخلت عن الأدب.</span><br /><br /><span style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">ليس من المرجح، بالطبع، أن هذه اليوتوبيا المروعة سوف تأتي. نهاية قصتنا ونهاية التاريخ لم تكتب بعد، ماسيأتي لاحقًا مرهون برؤيتنا وبإرادتنا. ولكن إن أردنا أن نتجنب فقر خيالنا، ونتجنب اختفاء ذلك الاستياء الثمين الذي يهذب حساسيتنا ويعلمنا التحدث ببلاغة ودقة، فيجب أن نتصرف. وبعبارة أدق، يجب أن نقرأ.</span><br /><br /><br /><strong style="background: transparent; border: 0px; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">هوامش</strong><br />1- هو اسم لأحياء اليهود القديمة في أوروبا، والتي كانت توصف بالعشوائية والضيق.<br />2- هي مسلسلات كانت تعرض على التلفاز، سميت بالصابونية لكثرة إعلانات الصابون التي كانت تتخللها.<br />3- هو صحافي وإعلامي فرنسي، متخصص في تقديم البرامج الثقافية في فرنسا. ويشغل حاليًا رئاسة أكاديمية الغونكور، صاحبة أرفع جائزة أدبية فرنسية.<br />4- رواية “كوخ العم توم”، ترجمت للعربية عن طريق منير البعلبكي.<br />5- يشير يوسا هنا إلى تغير قراءة الناس للأدب عبر الزمن، فتأمل!</p><p><a href="http://www.takweeen.com/?p=5870" target="_blank">الرابط</a><br /></p><p><span class="subMeta" style="background: rgb(247, 245, 245); border: 0px; color: #666666; display: block; font-family: "Times New Roman", sans-serif; font-size: 16px; font-weight: bold; margin: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">ترجمة: <a href="http://www.takweeen.com/?translator=%d8%b1%d8%a7%d8%b6%d9%8a-%d8%a7%d9%84%d9%86%d9%85%d8%a7%d8%b5%d9%8a" style="background: transparent; border: 0px; color: #666666; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration-line: none; vertical-align: baseline;">راضي النماصي</a></span><span class="subMeta" style="background: rgb(247, 245, 245); border: 0px; color: #666666; display: block; font-family: "Times New Roman", sans-serif; font-size: 16px; font-weight: bold; margin: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">مراجعة: <a href="http://www.takweeen.com/?editor=%d9%81%d9%8a%d8%b5%d9%84-%d8%a7%d9%84%d8%ad%d8%a8%d9%8a%d9%86%d9%8a" style="background: transparent; border: 0px; color: #666666; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration-line: none; vertical-align: baseline;">فيصل الحبيني</a></span></p>أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-56448482117768534042019-11-11T13:38:00.001+03:002019-11-11T14:11:18.966+03:00عشت طفولتي في قرية شبيهة بغرناطة.. عبدالله ثقفان<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; font-size: 0.9em; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal; margin: 20px 0px 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">تشرفت بإعداد الملف الخاص بالأستاذ الدكتور: عبدالله بن علي ابن ثقفان والذي صدر في الملحق الثقافي بجريدة الجزيرة الصادرة بالعدد </strong><span class="hidden-xs hidden-sm hidden-md" style="background: transparent; border: 0px; box-sizing: border-box; font-size: 12.6px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">17208</span><span class="hidden-xs " style="background: transparent; border: 0px; box-sizing: border-box; font-size: 12.6px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"> </span><strong style="background: transparent; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; font-size: 0.9em; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal; margin: 20px 0px 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"> يوم السبت </strong><span class="hidden-xs hidden-sm hidden-md" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; font-size: 12.6px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">12 ربيع الأول 1441 الموافق 9/11/2019</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; font-size: 0.9em; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal; margin: 20px 0px 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><br /></strong></div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; font-size: 0.9em; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal; margin: 20px 0px 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">الجزيرة الثقافية - أحمد المخيدش:</strong> </div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
... أردنا من هذا الملف جمع آراء محبي الأستاذ الدكتور عبدالله علي ثقفان برؤاه الثقافية كي تتكامل الصورة حول أستاذنا فجاء هذا اللقاء ؛ أسئلة وإجابات ...</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* بداية حدثنا عن نشأتك العلمية وكيف بدأ اهتمامك بالدراسات الأندلسية؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- كانت البداية في أحضان قرية جنوبية (العسران - بلد بني بشر)، هي شبيهة (بغرناطة الأندلسية)، تلك المدينة الحييّة التي تحيط بها الجبال وكأنها تحرسها أو ترقبها عن بعد، وبعد مدارس القرعاوي - غفر الله له- أنشئت المدارس الحكومية الرسمية، وعندئذ كنت من أوائل طلابها، وبعدها انتقلت إلى أبها حيث المدرسة المتوسطة الحديثة الوحيدة في المنطقة الجنوبية وبعدها، ولصعوبة الحياة انتقلت مع ابن عمي الشيخ سعيد بن ثقفان غفر الله له إلى (الدمام)حيث كان يعمل كاتبًا في الحرس الوطني.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
وعندها تم توظيفي في الحرس بوظيفة كاتب برتبة جندي، ثم واصلت دراستي ليلاً مع كفاحي الوظيفي حيث حل بي المقام أخيرًا كاتبًا في مكتب العمل في الدمام، وبعد الثانوية التي أخذتها بتفوق - ولله الحمد- انتقلت للرياض، حيث التحقت بجامعة الرياض بعد أن تركت الوظيفة كليًا، وتخرجت في قسم اللغة العربية كأول دفعة في هذا التخصص في كلية التربية، وكانت من أقوى الكليات علميًا، وكان تقديري بمرتبة الشرف، ثم عملت مدرسًا وعدت للجامعة بعد سنة معيدًا في قسم اللغة العربية، وواصلت دراستي حتى وصلت حتى أخذت الماجستير، فالدكتوراه، ثم مضت بي الحياة حتى وصلت إلى «الاستاذية» كأول سعودي يحصل على هذه الرتبة بالبحث والتأليف، وذلك في مجال الدراسات الأندلسية، وعندها واصلت بحثي ودراساتي حتى وصلت كتبي ولله الحمد إلى أكثر من سبعة عشر كتابًا، وكتبت أكثر من عشرين بحثًا، خلاف الكتابات التثقيفية في الصحف والمجلات غير المحكمة: كالفيصل والعربية وقوافل وخلافها، والمشاركة في البرامج الثقافية في الإذاعة والتلفزيون فضلاً عن الإشراف على الرسائل العلمية، وقراءة البحوث وتحكيمها.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
بدأ اهتمامي الفعلي بالدراسات الأندلسية عندما كنت طالبًا في الجامعة، ثم نما هذا الاهتمام عندما سجلت موضوع أطروحة الماجستير وكان ذا صلة بالأندلس، إِذ كانت عن شاعر مغمور ينتمي «لجليانة» الأندلسية، ولكنه عاش بقية حياته في بلاد الشام، وفي كنف صلاح الدين الأيوبي، فكان والحال هذه يملك انتماءين، أندلسي المولد والنشأة، ومشرقي الحياة والشعر، وكان قد دون أشعاره في مجموعة دواوين وبأسماء مختلفة، وتصادف أن كان اختياري لديوانه «أدب السلوك» غير كتابه النثري الذي يحمل العنوان نفسه، وبعض الشراح يسمون الديوان باسم آخر، المهم أن هذا الديوان كان موزعًا في أرض الله، فقد أصابه ما أصاب الأندلسيين من فرقة وغنا ووصب، حيث كانت نسخة موزعة بين: (بغداد، وتركيا، وسورية، وألمانيا، وإيرلندا، وإسبانيا، ومصر، والمغرب، والرياض، والمطلوب مني جمع هذه النسخ مع البحث عن الأصل وبخط المؤلف، وإن لم يوجد فقريبة العهد منه مع تحقيقها ودراستها.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
كان الموضوع في حد ذاته يمثل معاناة، ولكن القسم الذي انتمي إليه وجهني صوب الأندلس فما كان مني الاستسلام على الرغم من ضعف بضاعتي خاصة في مجال التحقيق، الذي لا أعرف منه سوى مادة عابرة مرت بي في مرحلة الدراسات العليا أو أنا مررت بها.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
المهم بدأت في المعترك، وكنت وقتها أعد الدراسة شرفًا ينبغي ألا أتنازل عنه، أو لا أفشل فيه، بل ينبغي الكفاح والدرس بجد وعندما جمعت النسخ من أطراف الدنيا، بعد أن أعانتني الجامعة على ذلك، ثم بدأت التحقيق والدراسة بعد إرشاد استاذي القدير المشرف على الرسالة، وكأن الجامعة والمشرف قد رمتني ورماني في بحر لجي، وعلي السباحة والنجاة، وإلا فالغرق والفشل. وهذا هو الدرس الصحيح الذي ينبغي أن يُعامل به طلاب الدراسات العليا، لأن المسؤولية على الطالب لا على الجامعة خاصة في هذا الميدان، وإلا فكيف تعلمه وتخرجه؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
نلت الماجستير بعد رحلة عناء مع الدرس والتحقيق مع قلة الإمكانات ولكن في وقت وجيز، بعدها زاد تعلقي بالأندلس عندما سجلت موضوع الدكتوراه، وكان ذا شمولية في ميدان البحث، إِذ جعلني أقف على الأندلس: أرضًا، وناسًا، وفكرًا، ثم تحول هذا التعلق والاهتمام بالأندلس إلى حب تمثل في عمل لأكثر من أربعين سنة بين تدريس وتأليف وبحث، وإبداء رأي، ومشورة، وإشراف.. إلخ ذلك.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* هل زرت إسبانيا؟ وما الانطباع الذي تركته دراساتك وقراءاتك الأدبية عن الأندلس عندما زرتها؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- لقد فرض البحث العلمي علي زيارة إسبانيا زيارة فعلية بقصد البحث عن أدب وفكر أهل الأندلس، لا عن الإسبان ولا عن أدبهم، فكانت هذه الزيارة مزرعة للألم بعد الشعور بالفقد، وعندها تذكرت ما قاله ابن خفاجة الأندلسي وهو قول قد انطبق على هذه الأيام والواقع بعده:</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
أرض تقاذفت الخطوب بأهلها وتمخضت بخراجها الأقدار</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
كتبت يد الحدثان في عرضاتها لا أنت أنت ولا الديار ديار</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
بعد هذه الزيارة التي أثرت في أيما تأثير: لعظم الفقد، وما رأيته وشاهدته من مسح هوية حضارة كاملة كانت على تراب هذه الأرض أكثر من ثمانية قرون متلاحقة، بعدها اتجهت لزيارة الأندلس فكريًا عبر كتاب يقرأ، أو أثر يرُى، أو رواية تروى، أو درس يعطى، فامتدت هذه الزيارة لأكثر من أربعين سنة، وعساها تطول! وتحولت الأندلس إلى هم شاغل طوال هذه الفترة، إِذ أخذت وقتي وحتى في سيري ومسيرتي، فكانت الأندلس قد ظهرت في صورتي وما عانيته في هذه الحياة، وإذا بهذه الصورة تتفاعل مع ما قاله الشاعر العراقي (الزهراوي):</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
إذا نظرت صورتي تقرأ فيها سيرتي</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
حتى كأن سيرتي مكتوبة في صورتي</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
إن الأندلس قد حولتني إلى شاعر ولكن غير شاعر وكاتب، ومن هنا فقد تعلمت بأرض:</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
أعارتها الحمامة طوقها وكساها حلة ريشه الطاؤوس</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
إن هذا التعلق قد زاد لجمال ما تركوه، وجودة ما عملوه، ونفاسة ما أنتجوه،</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
فقد امتلأت الرفوف بكتبهم، وتحدَّثت الأقلام عن حضارتهم الرائعة والرائعة في آن، ولبحث الألسن بجمالهم، وكانوا حديث المجالس في كل أعمالهم، ومن هنا، «فقد قنعت باجتماع الشمل معهم، ولو في الكتاب»، أو كما قال الوزير والشاعر لسان الدين بن الخطيب في إحاطته، أو كما قال صاحب (الريحانة):</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
فاتني أن أرى الديار بطرفي فلعلي أرى الديار بسمعي</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
أو: أرضي تلاقي ذكرنا مع ذكرهم في روض طرس بالمعاني أثمرا</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
إنني عرفت الأندلس عبر هذه الزيارة الفكرية (أرضًا، وأناسًا، وفكرًا) فكانت لي معها صحبة جميلة، ظهر بعضها في نتاج طالب علم، ولي رجاء في الله أن يمد في العمر فأكمل ما بقي، فمنه العون والقوة.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* حبذا لو تقدم لنا فكرة عن كتابك الأول حول الأندلس المادة الأدبية في المصادر التاريخيّة الأندلسيّة؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- إن هذه العنوان ليس كتابي الأول، بل هو رسالة علمية خرجت فيها عن المألوف في مثل هذه الدراسات، إِذ جمعت فيها بين الجمع والتصنيف والتحقيق والتحقق أيضًا، والدرسين النقدي والأدبي وكذا الدرس اللغوي، فكانت قد منحت لي آفاقًا، بل أبوابًا واسعة دخلت عبرها إلى حديقة غناء، تحوي ألوانًا شتى من المعارف والعلوم والرؤى والأفكار، ولهذا فإن من يقرأ الرسالة سيكون حائرًا في حكمه:</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
فهي دراسة أدبية، وهي دراسة فكرية، وهي دراسة نقدية، وهي دراسة تاريخية، وهي دراسة موضوعاتية، وهي دراسة بيلوجرافية تصنيفية، إنها كل ذلك، ولأنها كذلك، فقد عانيت فيها كثيرًا من الوصب والصخب والتعب والعنت. فكأن هموم الأندلس قد انتقلت لهذه الأطروحة ولصاحبها الأمر الذي جعله يحتفظ بهذا الهم، بل يحفظه، علّ الأيام تأتي ببارقة أمل تزيله، وقد مرّت الأيام والشهور والسنون حتى هيأ لها الله الخروج بعد أن:</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
ضاقت من القيود</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
صدأت القيود،</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
تكبيل بل ذنوب،</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
ألأنها دونت قول الشهود؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
ألأنها خرجت خارج الحدود؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
صاحت بأعلى صوتها:</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
أكل ذلك عن ذنب غير مقصود..</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
قلت لها صبرًا؛</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
فقد صبر أهلك خارج الحدود</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
لنلتقي على فعل الجدود...</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
إن هذه الرسالة، أو الأطروحة قد نشرت بعد أن بقيت محبوسة لأكثر من ثماني وعشرين سنة بعد أن نوقشت عام 1409هـ ونشرت عبر المجلة العربية وضمن سلسلة كتابها عام 1437هـ في أكثر من 600 صفحة من القطع المتوسط، ولكن بعنوان آخر هو: (الأدب التأريخي في الأندلس) ليتماشى مع المحتوى، وليختصر مع القارئ مسافة التفكير في العنوان ومن ثم المحتوى.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
إن كتابي الأول هو: (المجالس الأدبية في الأندلس)، وقد حاز هذا الكتاب على مكانة رفيعة في سماء المكتبة الأندلسية، إِذ كان الأول في بابه، شاملاً في موضوعه، وعلى أثره خرجت عدة رسائل علمية بين ماجستير ودكتوراه لطلاب من المشرق والمغرب من قبل: المجالس الشعرية من الفتح حتى سقوط الخلافة، والمجالس الأدبية في عهد المنصور ابن ابي عامر، والمجالس الأدبية في عهد الطوائف... إلخ ذلك.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
إن هذا الكتاب كان منطلقًا لمرحلة التأليف التي عشتها وأعيشها، فعلى إثره خرج أكثر من خمسة عشر كتابًا، وهي كتب ليست لها علاقة بالدكتوراه ولا بالماجستير ولا بهذا الكتاب، وكلها تصب في مصب التخصص، حيث ظهر بعده، الأدب الأندلسي بين حقيقته ومحاولة اغتياله، وأخيرًا كتاب: من النخلة إلى المروة وبينهما أربعة عشر كتابًا.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
إن من الجدير ذكره أن هذه الكتب وذلك بفضل الله قد احتلت مكانة رفيعة في سماء المكتبة الأندلسية، بل كانت في معظمها فتحًا لبحوث عديدة من قبل طلبة الدراسات العليا في الماجستير والدكتوراه في جامعات المشرق والمغرب.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* ما سبب الإلحاح المستمر من قِبَل دارسي التراث الأدبي العربي للحديث عن الأندلس (المكان والزمان والحضارة)؟ وما قيمة هذا الآن؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- الأندلس رمز لحضارة إسلامية رائعة شيدت على تراب أرض بعيدة، ومكملة لما شاده المشارقة، فالتحم البناء وظهرت حضارة عمت الشرق والغرب، قائمة على العلم والمعرفة العلمية، ومن هنا فإن المساهمة الأندلسية قد كانت فاعلة، ولذا فهي حاضرة في عقلية السابق واللاحق، ومن الاستحالة البحث في الحضارة العربية والإسلامية بمعزل عمّا دونه الأندلسيون في مجالات شتى، أقلها البوح عمّا في الذات، وأعلاها ما كتب في التفسير والفقه والبلاغة والنحو والأدب والعمارة والتخطيط، فضلاً عن الفلسفة والطب والفلك والجغرافيا، أما بناء المدن فحدث ولا حرج، وكذا بناء الحدائق والمتنزهات.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
إن في كل ذلك مدعاة للاهتمام بهذه الحضارة، ومن ضمنها الأدبيات وما يتعلق بها، ولذا نجد الجامعات في المشرق والمغرب وضمن مناهجها تدرس ما له علاقة بها، بل توجه الطلاب لدرسها والبحث فيها، ولذا فقد كان الإقبال عليها شديدًا، خاصة الدراسات الأدبية، بل النظرية بشكل عام، وذلك من قبل طلاب الدراسات العليا، ولهذا الإقبال فإنه يعز أن تجد موضوعًا لم يبحث فيه وذلك على حد علمي، وما الدراسات التي تظهر هنا أو هناك إلا دلالة على كل ذلك.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
إذا الإقبال كان مدعاة للقلق الذي يعيشه الباحثون في الدراسات الأندلسية خصوصًا الجادين منهم، أما من همة تسجيل الموضوع مع غياب المتخصص العارف، فإن الموضوعات ما زالت متوافرة، والواقع ليس كذلك.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* ما رأيك بدراسة الأدب الأندلسي في كليات الآداب، وهل ترى أن الأدب الأندلسي بحاجة إلى توجيه الباحثين في الدراسات العليا الأدبية لدراسته؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- الذي أعرفه أن الأدب الأندلسي في الجامعات بعضها يضعه ضمن مناهج الأدب القديم وبعضها يضع له مادة باسم تحت: «تاريخ الأدب الأندلسي» وفي المستوى الخامس وهكذا ولكن في الأعم الأغلب يمكنني القول، إنه قد ظلم إِذ لا تتعدى ساعاته الخمس الساعات مع النصوص في الفصل الواحد وهو الوحيد من الفصول.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
إن المتوجب - فهو أدب ثمانية قرون- أن تزداد ساعاته فهو أدب ثٌر، ولا غنى لطالب الجامعة عنه، خاصة أولئك الذي يدرسون في كليات الآداب وكليات اللغة العربية وكليات العلوم الإنسانية، وليكن من المفيد أن أقول: إن الأدب الأندلسي يمثل في حقيقته داب العصور كلها مشرقية ومغربية، ففيه روحها من جاهليتها إلى حديثها، حتى إنك ستجد فيه كما قال أحد الباحثين بوح الصعلكة وغناء الجبال والوديان، وعواطف الإنسان في مراحل حياته.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* من النخلة إلى المروة، آخر إصداراتك حول الأدب الأندلسي، ما الذي تريد أن تقدمه للقارئ من خلال هذا الكتاب؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- كتاب تأريخي أدبي انطلق من عنوان رمزي، فالنخلة تعبر عن رمز للبناء والنماء والعطاء والثبات والشموخ، وهذه البداية على يد الأمير (الداخل)، ثم انطلقت المسيرة على يد الأمراء بعده والخلفاء والحجاب والملوك إلى أن استسلمت الأندلس بعد إحاطة الأعداء بها «إحاطة السوار بالمعصم»، وذلك في عهد أبي عبدالله الصغير آخر ملوك الأندلس، ذلكم الذي حاله كحال الشاعر الذي قال:</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
ولو أن العتاب يفيد يومًا ملأت مسامع الدنيا عتابًا</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
وقد وصيتها بالصمت عني فما صمتت، وما قالت صوابًا</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
إن الكتاب في صفحاته قد تحدث عن جزء من التاريخ بأسلوب تثقيفي فيفيد منه الطالب والمتخصص على حد سواء، وهنا نأتي إلى الرمز الأخير من العنوان فهو (المروة) ليعبر عن النهاية والجمود الذي أصاب التاريخ، تكلم التي وقف عليها (أبوعبدالله الصغير) لينظر من عليها النظرة الأخيرة لبلده، وقد أمر بتسليم مفتاح غرناطة للنصارى...</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* بحكم تدريسك للأدب المقارن، ما المعوقات التي تقف دون وصول الأدب العربي والسعودي بشكل خاص إلى العالمية مثل الآداب الأخرى، وما رأيك حول تدريس الأدب المقارن في الكليات الأدبية بالجامعات السعودية؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- الأدب المقارن مادة مهمة، خاصة في الدراسات العليا، لكنها تحتاج لثراء علمي وثقافي، يستوي في ذلك الاستاذ والطالب، فالاستاذ ينبغي أن يكون مطلعًا، قارئًا، منفتحًا، على الآداب الأخرى، ملمًا باللغات المهمة في هذا المجال خاصة والطالب كذلك، ينبغي أن يكون متقبلاً لهذه المادة بشيء من الشغف ليقف على آداب الآخر، باحثًا عن كل معلومة، متحملاً لكل التكاليف العلمية، إنها مادة علم بحق، ولكن يبدو أن وهجها مع كثير من المواد المهمة الأخرى التي تعطى في الجامعات قد بدأ يخف، بعد توافر المعلومات بوساطة وسائل التواصل والاتصال العالمية، إذا أصبح يقوم بها أي شخص ويدرسها الطالب العادي الذي لا يملك حتى مفاتيح أي لغة من اللغات، فقد توافرت الكتب المترجمة التي تكشف في جزء منها عن أدب الآخر، وعن هذا الحال تقرأ المادة مثل أية مادة أخرى، لا يحتاج لجهد، ولا مزيد عمل، وهذا الأمر مؤسف بحق.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
إن انتقاء الجهد والعمل الجاد في العلم يحيلانه إلى مادة محفوظة ليس إلا، وهذا في هذا العلوم النظرية، وعند هذا يتخرج الطالب في الجامعة بلا شيء إلا ما ندر، والنادر لا حكم له، ولأن ذلك ينبئ عن واقع معيش، فإن الجامعات -في الأغلب- ستتنازل عن مكانتها المأمولة، وتخرج طلابًا لا فرق بينهم وبين طلاب الثانوية العامة إلا بزيادة العمر ليس إلا هذا عن (المادة) نفسها؛ أما عن المعوقات التي تقف دون وصول الأدب العربي والسعودي بشكل خاص إلى العالمية مثل الآداب الأخرى..</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
فأقول أولاً: إنه لا معنى لذكر الأدب السعودي.. ردًا عن الأدب العربي، فهو جزء منه، والأدب المقارن من مهماته الأساس التركيز على الآداب القومية لا المحلية، فعندنا والحالة هذه (الأدب العربي) كأدب قومي يشمل الأدب من الخليج إلى المحيط، إذا هذا هو موضوع الأدب المقارن، وبالتالي فإنه ينبغي أن نسأل:</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* هل هناك معوقات تحول دون وصول الأدب العربي إلى العالمية؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
وللإجابة عن هذا السؤال نقول إن من أهم المعوقات في نظري غياب الجامعات في العالم العربي وأقسامها العلمية عن المشاركة، بل العمل على إظهار النتائج الفكري العربي بصورته الحقيقية مترجمًا إلى اللغات الأخرى ليقف عليه الآخرون، وعدم وجود مراكز للترجمة مع التواصل بين هذه المراكز، وعدم وجود الكراسي العلمية التي ينتمي إليها المتخصصون في هذه المادة أو تلك، ويملكون من الكفاءة والقدرة والعلم.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* فلماذا لا نؤسس لهذه الكراسي مثل كرسي الأدب المقارن تحت إشراف الجامعات وكليات الآداب. وعندها فإنه سيفهم ما يدور حوله، بل يطور ويسعى لخدمته علميًا وعمليًا؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- لكن ينبغي ألا ننسى أن هناك من الأفراد من يقوم بعمل الجامعات والكراسي والترجمة، فإذا بهم يترجمون أعمالهم إلى اللغات الأخرى، ويقف عليها الآخر، وهذا جزء يسير من التواصل، لو احتوته الجامعات وكراسي البحث لكان أجدى وأنفع.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* شاركت في تحرير موسوعة المملكة العربية السعودية من إصدارات مكتبة الملك عبدالعزيز العامة، ما رأيك بهذه الموسوعة وهل ترى أنها وصلت للقارئ السعودي؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- هي موسوعة شاملة شارك في إعدادها عدد من الباحثين في هذه البلاد، ولأنني من هؤلاء، فليس من حقي أن أبدي الرأي حولها، ولكنها على أيه حال تمثل جهدًا يوفر للباحثين عن هذه البلاد معلومات عَزً أن يجدوها في أماكن أخرى، وإن وجدوها فهي مبعثرة هنا وهناك.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
أما عن وصولها للقارئ فأعتقد أن مثل هذا العمل الموسوعي هو خاص بالباحثين، وليس لعامة الناس كالصحيفة أو المجلة، فالباحث عن العلم سيجدها في المكتبات التي يعتد بها، كما قد يجدها في مراكز البحث الرئيسة، وقد يجدها في مكتبات النوادي إن كانت هذه المكتبات تملك طموحًا لطلبها من مصدرها الأساسي: «مكتبة الملك عبد العزيز العامة بالرياض».</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* المجلات الثقافية السعودية، ما رأيك بتجربتها، وماذا تتوقع لها في المستقبل، لا سيما وأن لك خبرة في الاستشارة وتحرير بعض المجلات الثقافية السعودية؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- لا شك أن المجلات الثقافية السعودية سدّت فراغًا كان الباحث من قبل يعانيه، وبالتالي فقد من يقرأ ويتعلم ويكتب، إِذ كانت قبل العصر الذي نعيشه الآن - عصر شبكات التواصل- بمنزلة الضوء الذي من خلاله ينفذ القارئ إلى العالم الآخر للوقوف عليه ومعرفته.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
لقد كان الناس من قبل خاصة من ينشد الحرف، ويبحث في الكلمة، كانوا حريصين على متابعة هذه المجلات (التوباد، الفيصل، العريقة، أقرأ، اليمامة، علم الكتب، العرب، المنهل، الجيل، قافلة الزيت) والمجلات التي تصدرها النوادي الأدبية.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
فقد كانت منبرًا للثقافة والتثقيف عند طالب العلم والقارئ، ومن ينشد زيادة اطلاعه وموسوعيته، فقد كانت لها أدوار متميزة، ولكن لتزاحم المعلومة، وتوافرها في هذا العصر الذي نعيشه، فقد أخذ بعضها -ومع الأسف- في الانكفاء، بل إن بعضها قد توقف، وبطبيعة الحال فإن هذا شيء يؤسف له، لأننا في هذه الحال سنفتقد للمعلومة الجادة والمؤثرة خاصة لدى الجيل الذي أخذ عليها قارئًا ومشاركًا وباحثًا.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
إن المستقبل ومع الأسف هو مستقبل الثقافة المعلّبة التي تؤتى بضغطة زر، غير محددة المصدر، تأتي من كل مكان ويتداخل فيها الجاهل والمتعلم وهذا في الواقع سيؤدي إلى خلل في الثقافة، وتسطح في المعلومة، وظهور أمية مثقفة، ولكن غير الأمية التي كتب عنها الباحثون أمثال الدكتور يحيى بن جنيد.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* ما رؤيتك لاستشراف المشهد الثقافي والأدبي في المملكة العربية السعودية، خاصة بعد استحداث وزارة الثقافة في ظل رؤية المملكة 2030؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- كنا من قبل نحلم بوزارة للثقافة، أيام كانت الثقافة ثقافة، بمعنى أنها كانت للخاصة من طلاب العلم وبعض القراء وبعض المتعلمين من خريجي الجامعات، أيام كانت الجامعات جامعات بحق، أما الآن فقد أصبح كل منا يدعي الثقافة حتى البدوي في صحرائه والتهامي في وديانه، بل إن الكل أصبح يقف على المعلومة بغض النظر عن شهادته ومكانته، إذا نحن واقعون فيما قاله القائل:</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
«إذا أراد الله يقوم سوءًا، ابتلاهم بكثرة الجدل وقلة العمل» فنحن ومع الأسف قد وقعنا في هذا الواقع، نجادل في كل شيء، ونتدخل في كل شيء.، لم يعد الواحد منا يعرف حدوده:</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
فإذا الجاهل يجادل في السياسة، وإذا هو يجادل في الثقافة، وإذا هو يجادل في العلم..</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
وعند هذه الحال، وفي خضم هذه الظروف، نشأت وأنشئت وزارة الثقافة التي كنا نتمنى أنها قد أسست من قبل لتحيا في ظروف غير هذه الظروف ولذلك، فإنها ستعاني في معالجة الثقافة وأبوابها مثلما عانى (خراش) مع صيده، كما أنها ستعاني في تحديد:</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
من هو المثقف؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
وكيف يتعامل معه؟ ومع رؤاه وأفكاره؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
وكيف تحدد هوية الثقافة؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
إن المشهد الثقافي معقد كتعقيد إنسان العصر، ولذا فإن عليها وأمام هذا الواقع أن تسدد وتقارب، وتتعامل مع الثقافة الجديدة بحذر شديد لأنه قد حفل فيها كل من هب ودب. سئل (الحسن بن كهل ت 238هـ) في مجالسه من مجلة عن: (الآداب)، وهو يعيش في عصر التعقيد الثقافي، بل فورة الثقافة أيام الدولة العباسية وأيام الصراعات الفكرية، فما كان منه إلا أن قال: إن مجموع الآداب عشرة: «ثلاثة عربية، وثلاثة شهرجانية، وثلاثة أنوشروانية، وواحدة أربت عليهن فأما العربية، فهي: الشعر والنسب وأيام الناس، وأما الشهرجانية فهي: ضرب العود ولعب الشطرنج ولعب الصولاج، وأما الأنوشروانية، فهي: الطب والهندسة والفروسية». إن هذه الآداب تراوح بين: (الكلام، واللعب، والفن)، ومن هنا فإن النقاد والدارسين قد قسموا الآداب إلى: عامة، وخاصة. إذا وزارة الثقافة ستعاني مثلما عانى (الحسن بن كهل) وهو الوزير والمثقف والأديب وصاحب المكانة عندما سئل هذا السؤال، إِذ أعاد الثقافة إلى الأدب، فجعله شاملاً لكل شيء معتمدًا في ذلك على الفعل المتمثل في التأدب مع كل شيء..</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* ماذا تنتظر من الأندية الأدبية في المشهد الثقافي المقبل؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- أقول بصدق لقد اعتراها ما اعترى المنابر الثقافية الأخرى مثل المجلات والصحف، فقد كان ماضيها القريب أفضل بكثير من حاضرها المعيش، هذا الحاضر الذي فقدت فيه الابهار الثقافي الذي كنا نجده في محاضراتها، ولقاءاتها، ومنشوراتها، كما نجده أيضًا في ضيوفها، إِذ كانت تبدو عليهم هيئة العلماء، وهيبة العلم، أما الآن، فقد افتقدنا كل ذلك أو بعضه، فالحضور لا يتعدى في الأعم الأغلب عدد أصابع اليد، وإن تعدى فبزيادة قليلة، والمحاضرون في الأعم الأغلب يفتقدون الإبهار الثقافي، إلا ما ندر، والنادر لا حكم له، ولذلك نجد أن بعض الأندية الأدبية قد توجهت توجهًا آخر، مثل: عقد الندوات والمؤتمرات الأدبية مثل: «مؤتمر النقد» في نادي الرياض الأدبي، وكذلك عقد اللقاءات الفكرية واستضافة بعض الشخصيات المهمة، مثل الفائزين بجائزة الملك فيصل العالمية، أو الفائزين بجوائز أدبية خارجية، أو استضافة من حقق سبقًا علميًا أو إعلاميًا، وهذا عمل جيد يخرج النادي من بوتقة الهدوء الذي يؤدي إلى الخمول بل إلى الخمود والجمود.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* نظرًا لخبرتكم في التعليم الجامعي، كيف تنظر لتوجهات الجامعات السعودية الجديدة، وهل ترى أنها ستسهم بتطوير البحث العلمي؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- كثرة الجامعات والقبول المفرط دون تمحيص وتدقيق، وفتح أبواب الدراسات العليا على مصراعيها، وضعف الأداء الوظيفي وعدم التوفيق في اختيار أعضاء هيئة التدريس خاصة في العلوم النظرية، وتحول النظرة العلمية لدى بعض أعضاء التدريس إلى نظرة مادية لا إلى ما ينتج من بحوث، ولا إلى ما يقرأ ويكتب من كتب، ولا إلى ما يفيد الطلاب، زاد ذلك غياب الجمعات عن القضايا الملحة، مثل: الترجمة، وخدمة المجتمع، والمشاركة في الندوات، والمؤتمرات العالمية، والبحث عن كل جديد في ميادين العلم، وتوجه ذلك الاهتمام إلى الاهتمام الشكلي من حيث كثرة الطلاب، وكثرة أعضاء هيئة التدريس، وبناء المباني، وسعة الحدائق، وعدم متابعة أعضاء التدريس علميًا، وعدم الاهتمام بالأساتذة الكبار.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
أقول: إن كل ذلك مع ما يجري في عصرنا هذا من عدم طلب العلم الصحيح من قبل الطلاب والبحث عن السند بأقل الأعمال وأقصد بالسند: الشهادة، وعدم وجود الطالب الجاد إلا ما ندر، أن كل ذلك وما سبقه سيؤدي بنا إلى القول: بأن جامعاتنا ستتحول إلى ثانويات عليا إن لم تكن قد تحولت فعليًا، وهذا الأمر ليس عامًا، فهناك جامعات ما زالت تخرج العلماء خاصة في العلوم العلمية وهي كثر مثل الطب والهندسة.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* هل تؤمن بأن الجيل الجديد من الطلاب الجامعيين، يختلفون عن الجيل السابق، وما رسالتك للطالب الجامعي؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- طلاب الأمس جاءوا للعلم برغبة مع شح في المعلومة، وندرة في المادة المعينة، مع تعال في الاستاذ، ومن هنا فإن الجيل السابق قد فلق الصحراء حتى تعلم، وتحمل التعالى باحترام وتقدير حتى تخرّج، أن العلم عند هذا الجيل كان يمثل مطلبًا أساسًا على الرغم من الحاجة الماسة للمادة لتسهيل مادة العلم، لكن الجامعة وقتذاك كانت جامعة بحق، تعليم قوي، وأستاذ قوي، مع توفير مادة العلم - الكتاب- في مكتبات شيدت على أعلى مستوى، وبقوم بها موظفون أكفاء إِذ يأتون بالكتاب من أي مكان حتى قامت المكتبات، فأصبحت منارات للثقافة وللعلم في آن، بينما طلاب اليوم جاءوا وكل شيء موجود، والمعلومة متوافرة والأساتذة في كل تخصص وفي كل فن وعند هذه الحال أخذ الطلاب في استسهال كل شيء، حتى العلم ونيل الشهادة، والشيء الذي يأتي بسهولة يذهب بسهولة، وهذا هو وضع طالب اليوم، يتخرج بلا شيء، همه الشهادة، ثم يتوظف وهذا هو حد طموحه، وبطبيعة الحال هناك نوادر، ولكن النادر لا حكم له، إنني أقول ذلك من خلال معايشتي للجامعة لأكثر من خمسين سنة طالبًا ثم أستاذًا فيما بعد، فلنا فترة لم نخرج علماء، لأن الطالب القادم للجامعة لا يملك طموحًا يدفعه لنيل الدرجات العليا فيكافح ويدرس ويبحث بصدق، فكل هذا جاء من تقارب ظروف الاستاذ مع ظروف الطلاب ليتنازل أحدهما عن مكانته، ويتساوى مع الآخر، وهنا ضعف العلم وتدنى مستوى المتعلم.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
أما رسالتي لطالب اليوم، فعليه أن يختار مكانه ومكانته في هذه الحياة، فالسبل أمامه متاحة، وفرص العلم متعددة ومتلونة..</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* كونك متخصصًا باللغة العربية ما رأيك باحتفال المؤسسات المعنية باللغة العربية باليوم العالمي للغة العربية؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- هو يوم ندندن فيه حول اللغة العربية، نكثر من الكلام حولها، كلام لم يزدها بهاء، ولم ينقصها قيمة، ولكن الحديث عن الشيء يدل على الاهتمام به والتواصل معه، مثله في ذلك مثل الكشف الدوري الذي يأخذ به السليم كي يطمئن، وأنه صحيح من الأعراض التي تهاجم الإنسان فجأة وفي كل حين، ولأن لغتنا في هذا العصر مهددة من الداخل ومن الخارج، فهي أمام تعدد في اللهجات، وقدوم لغات، وهذا قد يدخل في العربية ما ليس منها، ولذلك فإن تعاهدها يعد واجبًا كتعاهد الزرعة، فإذا ما تابعها زارعها بالسقيا، وأزال عنها الأوشاب والأوصال بدت في منظر يبهج الناظرين، وتؤتي أكلها في كل حين، بينما إذا قل الاهتمام وقلت الرعاية تسلقت عليها الشجيرات والتصقت بالأصل وأخذت تتغذى عليه وتضعفه.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
إن حال لغتنا في هذه الأيام كحال الزرعة التي ينبغي تعاهدها، ومن هنا، فإنني مع هذه الاحتفالية ولست مع أولئك الذين يقولون إن هذا اليوم هو يوم التباكي والبكاء، بل هو يوم التذكير في عصر أصبحت الذاكرة فيه مزدحمة بمشكلات عدة تجعلها تغفل عمّا ينبغي الاهتمام به.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* المجالس الثقافية أو الصالونات الثقافية التي يعقدها بعض وجهاء المجتمع، ظاهرة ثقافية تشهدها الساحة الاجتماعية السعودية مؤخرًا. ما رأيك بها؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- هي ظاهرة صحية يقوم بها أشخاص بدافع ذاتي خدمة للثقافة في معناها الشمولي، ولكن تأثيرها في ثقافة البلاد بوجه عام يبقى محدودًا لمحدودية مرتاديها، ولعدم نشاط بعضها في نشر ما يدور في مجالسها، ولأن بعض هذه الصالونات نحت منحى خاصًا يتعلق بالوجاهة الاجتماعية، والثقافة بمعنى الثقافة الحقة، لا تقر بالوجاهة أكثر من اقرارها بالعلم وخدمته ورفع سمعته عاليًا.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* هل تميل لقراءة الرواية، وهل ستكتب رواية؟ خصوصًا في أننا نعيش زمن الرواية كما يقال؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- الرواية عمل أدبي فذ، لا يحيكه إلا من فركته الحياة وذاق طعم الأدب ومرارته وتسلح بسلاح الثقافة المجتمعية والحياتية، عرفت ذلك عندما قرأت بعض الروايات وبعض كتب النقد، خاصة تلك التي تتعلق بالأدب الحديث. ولأن الرواية كذلك فإن سيلاً من مشاغل الدنيا قد أبعدتني عن كتابتها على الرغم من المقدرة التي أشعر بها - بحمد الله- فعيشي بين الكتب الأدب والنقد سنين عديدة، وقراءاتي لكتب التاريخ والروايات الأدبية والتاريخية، كل ذلك من مسببات أو مهيئات الكتابة، وعسى الأيام القادمة تتيح لي ما أرغبه وأتمناه، خاصة بعد أن فرغت من العمل، والركون مع معاملاتي ورؤاي الذاتية.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* أحب أن تختم الحوار بقضية تحب أن تتحدث عنها. المساحة مفتوحة أمامكم؟</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- أختمه بشكر الله أولاً، ثم شكركم وقد أتحتم لي الفرصة اللقاء، والالتقاء بمن سأل ويسأل عني، كما أشكر كل من تحدث عني أو كتب إِذ أخذت من وقته وأراق حبره، للتعبير عن شخصي المتواضع، فلهم ولكم جزيل الشكر والامتنان، وجزاكم الله عني ألف خير.</div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
رابط الحوار: <a href="http://www.al-jazirah.com/2019/20191109/cm1.htm" target="_blank">الحوار مع د. عبدالله ثقفان</a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEimBcCVG33myNokxmV0zwbKZ5nUeI6OykOAyb-9sGUUv-yxqgsiwgSPPDJE8TAP-LBGGxhPvjb4zbg_oZnqwpZvBKzlnm1sEyCt146C8WGkn17QJ-4WIRDSbCud-9n-_8s0inZJgo_oiqKT/s1600/2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="528" data-original-width="599" height="282" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEimBcCVG33myNokxmV0zwbKZ5nUeI6OykOAyb-9sGUUv-yxqgsiwgSPPDJE8TAP-LBGGxhPvjb4zbg_oZnqwpZvBKzlnm1sEyCt146C8WGkn17QJ-4WIRDSbCud-9n-_8s0inZJgo_oiqKT/s320/2.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh8ctCYHYnboLuXrDh13Z27rMNLIfqYfR0kYfYrC0R7KYzuKeLivawyIHjt4yPwsU5U5Ngs525uU94n3x2XXsXcoQBjRzRXsZfPsLZllT9iPpaUSDCGxlZHvklC0j2SXPtyG0aP2Y2n2A9Y/s1600/1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="537" data-original-width="303" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh8ctCYHYnboLuXrDh13Z27rMNLIfqYfR0kYfYrC0R7KYzuKeLivawyIHjt4yPwsU5U5Ngs525uU94n3x2XXsXcoQBjRzRXsZfPsLZllT9iPpaUSDCGxlZHvklC0j2SXPtyG0aP2Y2n2A9Y/s320/1.jpg" width="180" /></a></div>
<div style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
</div>
أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-80334686733686827202018-05-04T17:34:00.000+03:002019-11-11T14:11:19.097+03:00الحوار الصحفي الذي أجريته مع الأستاذ الدكتور عبدالله بن سليم الرشيد<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<h1 style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: BoutrosNewsH1-Bold; font-size: 30px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 35px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: start; vertical-align: baseline; width: 677.031px;">
<a href="https://www.blogger.com/null" style="background: transparent; box-sizing: border-box; color: orange; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><br /></a></h1>
<div>
<br /></div>
<h1 style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; font-family: BoutrosNewsH1-Bold; font-size: 30px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 35px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: start; vertical-align: baseline; width: 677.031px;">
<a href="https://www.blogger.com/null" style="background: transparent; box-sizing: border-box; color: orange; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">الأندية الأدبية انتهت.. وأرفض المشاركة في يوم اللغة العربية </a></h1>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.al-jazirah.com/2018/20180210/as_126_1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://www.al-jazirah.com/2018/20180210/as_126_1.jpg" data-original-height="250" data-original-width="500" height="160" width="320" /></a></div>
<h1 style="background: rgb(255, 255, 255); border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 35px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: start; vertical-align: baseline; width: 677.031px;">
<br /><br /><div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<strong style="background: transparent; border: 0px; box-sizing: border-box; color: black; font-size: 0.9em; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: normal; margin: 20px 0px 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">حاوره - أحمد بن خلف المخيدش الشمري:</strong></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* بداية الحوار أسأل عن آخر إصداراتك؟</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- آخر الإصدارات تفضل نادي مكة الأدبي بإخراجه، وهو كتاب: «الحدقة والأفق.. دراسات في النثر تليدِهِ وطريفِهِ». ومن فضل الله أنه فاز بجائزة وزارة الثقافة والإعلام العام الماضي 1438هـ، ثم صدر أيضاً في وقت مقارب تحقيقي لكتاب: «جواهر الكلم وفرائد الحكم» المنسوب لعلي بن عبيدة الريحاني عن كرسي الدكتور عبدالعزيز المانع. أما آخر الإصدارات الشعرية فهو ديوان: «قنديل حذام» الذي صدر عن نادي جدة الثقافي الأدبي قبل سنتين. وقبل أسابيع صدر عن نادي الطائف الأدبي كتاب بعنوان: «خُصاص كَرْم.. دراسات في شعر مغمورين من عصور شتى»، جمعت فيه بحوثي المتصلة بدراسات شعر المغمورين.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* بالإشارة إلى حصول كتابكم: «الحدقة والأفق» على جائزة وزارة الثقافة والإعلام، ما رأيكم بدور الوزارة والجوائز الأدبية في تكريم بعض الأدباء والمثقفين؟ هل أسهمت في نشاط الحركة الأدبية والثقافية بالمملكة العربية السعودية؟</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- لا أشك في هذا. الحقيقة إن الجوائز - ولاسيما من جهات حكومية، مثل الوزارة التي تهيمن وتشرف على المشهد الثقافي بالمملكة - هي حافزة على تشجيع التأليف الجاد؛ فهذه الجائزة وما ماثلها من جوائز، مثل: جائزة الملك فيصل العالمية، وجائزة الملك سلمان لدراسات تاريخ الجزيرة العربية، وجائزة الدارة، وجائزة كتاب العام في النادي الأدبي بالرياض، وجائزة نادي جدة الأدبي.. كلها حافز على الإنتاج الجاد. ينبغي أن نعترف بهذا، لكن المثقفين والأدباء يطمحون إلى أن تكون الجوائز أكثر من ذلك، وأن تكون ذات فئات، ومتخصصة: دراسات في الأدب، والتاريخ، والجغرافيا، والعلوم التجريبية كالطب والهندسة.. نطمح إلى أن يكون الحراك الثقافي أوسع وأشمل؛ لأننا وجدنا نتائج هذه الجوائز فيما قُدم من دراسات قيمة جدًّا.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* البعض يشير إلى أن بعض الجوائز تُمنح بناء على علاقات شخصية مع اللجان المشرفة، ما رأيك؟ وهل لوضع المعايير العلمية الدقيقة أثر في تنحية المعايير غير العلمية؟</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- أنا معك في ذلك. لا أتكلم عن الجوائز كلها، ولكن من خلال تجربتي في التحكيم لبعض الجهات رأيت أنه يُحتَكم في اختيار الفائزين إلى معايير غير علمية، معايير متصلة بعلاقات شخصية، ومعايير لترجيح كفة تيار أدبي على تيار أدبي آخر.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* المتابع لمؤلفاتكم ولحسابكم على التويتر يلاحظ أنك تعنى كثيرًا بقضية الاهتمام باللغة العربية الفصحى، ومشاكل اللغة العامية.. ما موقفك من هذه القضية؟</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- اللغة هوية عند كل الأمم، وهي جزء من المنظومة الثقافية؛ فالتنازل عن اللغة تنازل عن الهوية والثقافة. وبالنظر إلى الأشخاص أنفسهم يمكن أن نقول إن اللغة هي مظهرك الشخصي، هي كاللباس، اللغة لباس.. وبلا شك فإن اللباس يُعنى به، ويهتم بجماله ونظافته.. فأنا أعتني باللغة من هذين الجانبين: الجانب العام أنها هوية وحصن من حصون الأمة؛ فإذا سقط هذا الحصن أو تهاوى سقطت الأمة في التبعية والاغتراب عن نفسها، والتقليد، وامحا الذات، وأمور كثيرة رأينا عقابيلها فيما يظهر الآن في التعليم، والإعلام، وفي ثقافة الشباب.. كل هذا من آثار التفريط باللغة. وأعتني بها من الناحية الشخصية في كتابتي، وأنصح الناس بأن يعنوا في كتابتهم. هذا منطلقي في العناية باللغة. وبالمناسبة، لست وحيدًا في هذا الجانب؛ أنا ضمن تيار يدافع عن اللغة، ويرى أنها من حصوننا التي إذا سقطت فإن الأمة تسقط شخصيتها في جوانب أخرى.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* تحتفل المؤسسات المعنية باللغة العربية باليوم العالمي للغة العربية، ما موقفك من هذه القضية؟ وهل أنت مع الاحتفالات الخطابية؟ وهل تدعو إلى اتخاذ مبادرات فعلية؟</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- أنا سُئلت هذا السؤال مرارًا، وقلت إنني أرفض المشاركة في الاحتفال باليوم العالمي للغة العربية؛ لأن الحفلات التي تقام هي حفلات تغزل رخيص؛ فقد أصبحت اللغة كأنها فتاة حسناء، نقف تجاهها ونقول: ما أجملها، ما أحسنها! يا لجمال عينيها! وما أحلى شعرها! ثم نتركها لقدرها فتُغتصب، وتسبى، وتعذب.. ونظلّ نحن نتغزّل بها! ما أسهل أن نقيم بمناسبة اليوم العالمي للغة العربية ندوة عنها، لا يحضرها إلا المتخصصون والمتحمسون لها، وهي في الوقت نفسه تظلم في التجارة والإعلام، وتُسب وتُشتم في وسائل التواصل الاجتماعي، ويجهلها أبناؤها، بل وصلنا إلى مرحلة خطيرة جدًّا، هي أن يعاديها بعض أبنائها!!</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
المستشرقون الذين نفخوا في نار العداء للغة العربية منذ نحو مئتي سنة، مثل ولكوكسوولمر وسبيتا، والمستغربون مثل سلامة موسى ولويس عوض وسعيد عقل، الذين صاروا يشتمون اللغة العربية - مع أنهم يكتبون بها - هؤلاء وصلت ثمارهم الخبيثة إلى مرحلة لم يكونوا يطمحون إليها.. هم كانوا يطمحون إلى أن تُنحى اللغة العربية فتُجعل لغة مقدسة مثل اللغة اللاتينية التي يُقرأ بها الإنجيل، ولكننا وصلنا إلى مرحلة أشد قسوة؛ فبعض أبناء اللغة العربية هم من يحاربها. الآن أنت ترى في التجارة التسمية بغير العربية، تجد الفواتير بغير العربية، بل تجد مؤسسات حكومية اجتماعاتها تعقد بالإنجليزية.. وصلنا إلى مرحلة خطيرة في عداء العربية.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
إن أردنا الاحتفاء بلغتنا فلنجعلها لسان التجارة والإعلام والإعلان، ولنُعد لها هيبتها في المقررات المدرسية، ولنعاقب من يستهين بها، أو يتحايل على القوانين المسنونة لحمايتها.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* في معرض اهتماماتك باللغة العربية واللهجات العامية نجدك أقل حدة في نقد التحدث مشافهة بالعامية..</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
العامية شر لا بد منه، في حياتك العامة، في الشارع، والبيت، والسوق.. كلامك العادي مع أي إنسان يمكن أن تتكلم بالعامية لا بأس بهذا؛ فهي تواصلية نفعية في المقام الأول؛ فأنا لا أرى إشكالاً فيها إذا بقيت في إطارها الشفوي؛ فلست أرى منها خطرًا كبيرًا على اللغة. نعم هي تؤثّر في اللسان حين يستكين إليها؛ فيضعف نطقك بالفصحى وفهمك إياها إذا لم تتكلم إلا بالعامية. ولكن الخطر كل الخطر هو بنقل العامية من كونها شفوية إلى أن تصبح مكتوبة، وتصبح لغة تدوين وثقافة، وتُمجد، ويُنفخ في نارها، وتقام للشعر العامي مسابقات وندوات ومؤسسات.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
الحقيقة إن التعليم في أساسه هو لرفع الجهل، ولا يكون ذلك إلا بتعلم اللغة الفصيحة التي يمكن أن تقرأ بها القرآن، وتتلقى علوم الشريعة والتراث والإنتاج الفصيح.. فإذا كنت تدون بالعامية فأنت تهدم التعليم، وإذا كنت تنفخ في نار العامية فأنت تهدم التعليم والثقافة.. والعامية تعجز عن أن تكون لغة علم ولغة ثقافة، ثم إنها - أي العامية - تزيد العرب تفككًا. هَبْ أننا شجعنا ومجدنا إحدى اللهجات، فهل يقبل الناطقون باللهجات الأخرى تنحية لهجاتهم؟ أي منحدر خطير سوف يصل إليه العرب إذا وصلوا إلى التعليم والتدوين بالعامية؟! وبالمناسبة، ظهرت بدعة سيئة جدًّا في السنوات الأخيرة، هي تعريب أفلام الأطفال باللهجات (المصرية والنجدية والخليجية...)!</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* الدراسات الأدبية الأخيرة التي أنجزتها كـ «تنورتها من أذرعات» و»الحدقة والأفق»، ما الذي تريد أن تقدمه للقارئ من خلال هذين الكتابين؟ وما سر الإبداع الفني في صياغة عناوينك؟</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
كتاب «تنورتها من أذرعات» هو في الشعر، وكتاب «الحدقة والأفق» في النثر، وفيهما جمعت الأشباه والنظائر. وما فيهما ليس من البحوث التي لا يفهمها إلا المتخصصون؛ فدراستي لـ(المقصورات) - مثلاً - يمكن أن يقرأها أي متخصص بالنحو والتاريخ والجغرافيا، وكذلك دراستي للخبرين المنقولين عن عيسى بن عمر اللذين استنبطت منهما أنه كان مصابًا بنقص السكر في الدم! فلذلك لا أخاطب بالكتابين المتخصصين فحسب؛ إذْ أكثر ما فيهما يمكن أن يفهمه غير المتخصص؛ إذ ليس معمقًا ولا وصعبًا؛ ذلك أنني أميل دائمًا إلى الاقتراب من المتلقي.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
أما العنوان فقد نحوت في إصداراتي الأخيرة إلى أن أجعل في العناوين شيئًا من الشعرية ومن الغموض الشفيف تاركًا العناوين المباشرة. وفي كتاب «تنورتها من أذرعات» اقتبست جملة العنوان من معلقة امرئ القيس مشيرًا إلى أني نظرت إليها من بُعد لأجل أن أُلمِح إلى أن ما قدمته من هذه البحوث هو مقاربة لتلك القضايا وليس غوصًا فيها، ولا معرفة عميقة بها؛ لأنه يصعب علي هذا. والباحث الذي يحترم عمله ومتلقيه يعلم أنه يصعب عليه أن يحيط بكل شيء. أما الكتاب الآخر «الحدقة والأفق» ففيه أشرت إلى أنني وسمته بذلك؛ لأنبه إلى اتساع الموضوع؛ فالأفق واسع، والحدقة لا يمكن أن تدرك كل هذا الأفق؛ فأنا أقدم بحوثي ورؤاي النقدية في هذا النثر وأنا مدرك ضعفي عن استيعاب الموضوعات؛ لأن المادة العلمية واسعة، ولأن المدونة وإن قلّت قد يضعف الباحث عن استيعاب كل ما يمكن قوله فيها، وربما مرّ ببعض قضاياها مرورًا عابرًا عجزًا أو غفلة.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* لماذا لا يساير النقد حركة الإبداع السعودي، وأغلب نقد الإبداع السعودي يأتي من نقاد غير سعوديين؟</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- حقًّا، النقد لا يساير الإبداع السعودي، وكثير من الدراسات المسايرة للإبداع السعودي تأتي في رسائل علمية ضعيفة أحيانًا، يكتبها طلاب مبتدئون في دراساتهم العليا، فيأتون بكلام عام لا يمكن أن يدخل في النقد الأدبي بمفهومه الصحيح. والمشهد النقدي بشكل عام مقصّر، والنقاد السعوديون الذين ننتظر منهم مسايرة الإبداع السعودي مقصرون، ولاسيما من كان عملهم نقديًا بحتًا، بمعنى من كان عملهم النقد، وليس ممن شغلهم الإبداع والنقد، كأن يكون شاعرًا وناقدًا، فهذا قد تعذره؛ لأن الإبداع يزاحم ما عداه، والإبداع في الغالب يطرد النقد ويضعفه.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
أما الدراسات النقدية التي ينجزها غير السعوديين فأنا سيئ الظن بأغلبها. ومن خلال المتابعة رأيت أن أكثر هذا النقد نتاج صداقات ومجاملات، وبعضها يكون مدفوع الثمن، وغالبًا تكون دراسات سطحية، وللأسف تُدرَج في الدراسات التي أنجزت، فينقد الأدب السعودي. وقد كتبت مقالة قديمة بعنوان: «المتاجرون بأدبنا»، تحدثت فيها عن الموضوع، وقصدتُ التنبيه إلى خطورة الاحتفاء بذلك الخِداج، وأستثني من ذلك نتاج أساتذة كبار، عنوا بنقد الأدب السعودي نقدًا علميًّا مثل طه حسين، وبكري شيخ أمين، وبدوي طبانة، ومحمد الشنطي.. وغيرهم.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* ما موقفك من شعر التفعيلة، والشعر العمودي الذي تسميه الشعر التناظري؟</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- موقفي بأن القصيدة التناظرية «العمودية» هي البنية الموروثة الأم التي لا يمكن أن تتزحزح، وهي باقية من خلال ما رأيت في متابعتي لتاريخ الشعر العربي، مهما سخروا وحاولوا التقليل منها. أما شعر التفعيلة فهو ابن شرعي للقصيدة العربية؛ لأنه تفعيلة، ولكنه أعطى لنفسه الحرية في الامتداد والانقباض. أما ما عداه من الأشكال الحديثة فليس من الشعر، ومنه ما يسمى (الشعر المنثور أو قصيدة النثر)، ولا يعني ذلك ذمه ولا انتقاص أهله؛ فبعضه فن راقٍ جميل، لكن لا يطلق عليه شعر. الإيقاع والبحور جزء أصيل في الشعر، وليست الشعرية المعيار في دخول هذا الفن في مجال الشعر؛ فالرواية والقصة والخواطر المليئة بالشعرية لا تسمى شعرًا. الأجناس الأدبية لها حدود وقواعد وأركان.. نعم قد تتداخل، لكنها تتمايز، ولولا التمايز لما استمتعنا بها.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* هل تميل لقراءة الرواية؟ وهل ستكتب رواية؟ ولاسيما أننا نعيش زمن الرواية كما يقال؟</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- لست ميالاً لقراءة الروايات، وما قرأت من الروايات قليل جدًا. وقد كدت أتخصص في الرواية في مرحلة التخصص (الماجستير)؛ إذ قدمت مشروعًا عن (قضايا الإنسان في روايات نجيب محفوظ) بعد أن قرأت كثيرًا من رواياته. والحمد لله أنني لم أتخصص في النقد الروائي، ليس لأني أستصغر النقد الروائي، لكني لا أحبه، ولا يستميلني. أحب الشعر ونقده أكثر مما عداه.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
ولا أظن أنني سأكتب رواية؛ لأنني لا أميل لها. وبمناسبة سؤالك أقول: الرواية فن عظيم، استسهله كثيرون. والنقد الروائي نقد عظيم، استسهله كثيرون أيضًا.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
ربما نكون في زمن الرواية، ولكن لن يستغنى الإنسان عن الشعر.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* ما موقفك من قضية الأدب الإسلامي؟</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- لا أوافق على مصطلح أدب إسلامي؛ لأنه بني على افتراض خاطئ، وهو أن الفكرة الإسلامية يمكن أن يسايرها إبداع فني مستقل متصل بالإسلام. والحقيقة إن الأدب لا يسمى أدبًا بالنظر إلى مضمونه، بل بالنظر إلى شكله وقالبه. والشكل والقالب ليس لهما انتماء، هما محايدان، كالورقة التي لا توصف بأنها إسلامية، لكن إذا كُتب فيها آيات من كتاب الله صارت ورقة تشرّفها وتحترمها، وإن كُتب فيها شتائم تمزقها، ليس لذات الورقة لكن لشرف ما كتب فيها أو لسفُوله؛ لذلك أرى أن النقاد العرب القدامى كانوا أرحب صدرًا؛ إذْ كانوا يقبلون الأدب كله، وإذا وجدوا ما يخالف القيم الإسلامية أشاروا إليه؛ لذلك رووا شعر النصارى، حتى إن ابن قتيبة - وهو رأس أهل السنة في زمانه - ذكر الأخطل، واختار شعرًا له في هجاء المسلمين! فهنا اعتراف بشاعريته ورحابة صدره لسماع ما قال، وليس كما يفعل الذين يدعون إلى الأدب الإسلامي الذين يرفضون أي شعر غير منتمٍ لرابطة الأدب الإسلامي، أو يقبلونه على مضض، ولا يسمونه شعرًا إسلاميًّا.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
وكذلك لا يمكن أن يكون ما يسمونه النقد الإسلامي مستقلاً وذا شخصية ومنهجية مختلفة، بل هو جزء من مناهج النقد المضموني أو الخلقي والديني، وهو موجود عند القدماء؛ فقضية الأدب الإسلامي مع كثرة الدراسات والمنتمين إليها لم تستطع أن تقنعنا بوجود نظرية نقدية يمكن أن يعول عليها.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* قبل فترة أُنشئ المجلس الأعلى للثقافة المتعلق بتحقيق رؤية المملكة 2030، ما رؤيتك لاستشراف المشهد الثقافي والأدبي في المملكة العربية السعودية؟</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- أنا متفائل إذا تمايزت الأمور، ولم تتداخل الصلاحيات؛ فالتفاؤل هو سيد الموقف، لكن نطمح إلى أن يكون أمام هيئة الثقافة خطط مرسومة لتشجيع الثقافة ودعم الحركة الثقافية بعامة، وألا نكتفي بالقشور.. فمثلاً، قضية المهرجانات والندوات والمؤتمرات التي ليس وراءها كثير من الفائدة للمجتمع وثقافته آمل أن نتخفف منها؛ لأنها في الغالب تكون ذات ضجيج إعلامي، ولا محصل من ورائها.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
الثقافة الحقيقية هي الثقافة التي ترتفع بالمجتمع، وتدله على الطريق الصحيح في اكتساب المعرفة، وتوظيف المعرفة، وفي التلاقح الثقافي، وتقبّل الرأي الآخر، وفي أشياء كثيرة نطمح إلى أن تتحقق بإنشاء الهيئة.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* ما رأيك في دور الأندية الأدبية في المشهد الثقافي القادم إن شاء الله؟</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- الأندية الأدبية يبدو لي أنها استُنفدت، أو انتهى تاريخ صلاحيتها. المفترض الآن أن نتوسع، ونحوّلها إلى مراكز ثقافية. لا ينكر أحد أثر الأندية فهي قدمت الكثير، وأثارت النقاش، وخدمت ونظمت ملتقيات، ولكن - كما قلت - انتهت صلاحيتها. المفترض الآن أن نطورها إلى المراكز الثقافية؛ فتجمع الأديب والمؤرخ والجغرافي وأصحاب الرسم والفن التشكيلي وغيرهم، وتوضع لها خطط أوسع وأكبر مما نراه الآن للأندية الأدبية.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* نشهد في الساحة الاجتماعية السعودية مؤخرًا ظهور المجالس الثقافية أو الصالونات الثقافية التي يعقدها بعض وجهاء المجتمع. ما رأيك بها؟</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
-من مظاهر عافية المجتمع أن تكثر فيه هذه الندوات. وهي مبهجة عندما ترى أن فلانًا من الوجهاء، يفتح بابه لا لشيء إلا ليجتمع أهل العلم والأدب والثقافة والفكر، ويتبادلون الآراء الفكرية والأدبية. أرى أنها من كبرى مظاهر الاهتمام بالثقافة والأدب في المجتمع، وهي من مظاهر نهضة المجتمع، وينبغي أن تشجَّع.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* هل لغياب المؤسسات الرسمية، كالأندية الأدبية، أثر في ظهور الصالونات الثقافية؟</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
- لا، الأندية الأدبية وجمعيات الثقافة والجامعات تقوم بدورها، ولكن العبء كبير، فإذا تقاسمه المجتمع مع الهيئات والمؤسسات زاد أثره؛ لأن النادي لا يعرف موقعه كل أحد، ولا يستطيع الجميع الوصول إليه. وقد لا يريد الجميع الذهاب إليه للطابع الرسمي الذي قد يؤخذ عن هذه المؤسسات. أما الصالونات الثقافية ففيها أريحية وبُعد عن الكلفة الرسمية.</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
* أحب أن تختم الحوار بقضية تحب أن تتحدث عنها. المساحة مفتوحة أمامكم..</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; color: #484747; font-family: BoutrosJazirahTextLight; font-size: 21px; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; font-weight: 400; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
بحكم اهتمامي بالبحث العلمي وتدريسي للمقررات في الدراسات العليا أرجو أن تولي وزارة التعليم البحث العلمي ما يستحقه من عناية ومتابعة دقيقة؛ لأن مجتمع البحث العلمي بدأ يتسرب إليه الفساد، في التساهل في قبول كل من هب ودب في الدراسات العليا، وفي ضعف التمحيص للرسائل العلمية، وفي دخول المجاملات في تشكيل لجان المناقشات، وفي تقدير الدرجات في الرسائل المناقَشَة، وفي التغاضي عن الأخطاء والسرقات العلمية ومحاولة دفنها..</div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; box-sizing: border-box; font-stretch: normal; font-variant-east-asian: normal; font-variant-numeric: normal; line-height: 24px; margin-bottom: 10px; margin-top: 20px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<a href="http://www.al-jazirah.com/2018/20180210/cm1.htm" target="_blank">رابط الحوار من ملحق الثقافية بجريدة الجزيرة</a></div>
</h1>
</div>
أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-65761562930057023412017-08-07T17:39:00.001+03:002019-11-11T14:11:19.031+03:00القصة في حائل ومشاركتي في الأمسية القصصية بنادي حائل الأدبي<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<div dir="rtl" style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif;">
<b>القصة في حائل</b></div>
<div dir="rtl" style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif;">
<b>يعاني فن القصة من عزوف الكتاب ونزوحهم نحو كتابة الرواية، لأننا نعيش زمن الرواية، لكن خفوت وهج الطفرة الروائية في المشهد الثقافي السعودي أعاد للقصة بعضًا من مكانتها.</b></div>
<div dir="rtl" style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif;">
<b>نتجاوز تعريفات النقدية للقصة وتقاطعها مع الرواية والفروق الدقيقة بينها وبيين القصة القصيرة والقصيرة جدًا الأقصوصة أو الومضة.</b><br />
<b>إلى القول أن الساحة الإبداعية في منطقة حائل شهدت ميلاد عدد من المبدعين في مجال كتابة القصة، فمنذ عاشق الهذال صاحب أقاصيص وحكايات من البيئة عام 1393هـ، وعرس في المستشفى عام 1397هـ، ودلال الحمير عام 1400هـ، والكلب والحضارة عام 1403هـ، والفرسان والفارس عام 1405هـ ومروراً بأستاذ القصة في حائل ورائدها جارالله الحميد صاحب قصة أحزان عشب برية و رائحة المدن، وظلال رجال هاربين، ووجوه كثيرة أولها مريم. ثم الأستاذ جبير المليحان صاحب قصة الوجه الذي من ماء، وناصر العديلي صاحب المجموعة القصصية الزمن والشمس اللذيذة، ومجموعة أسطورة الشعيب، وعبدالحفيظ الشمري الذي له أعمال قصصية بجانب أعماله الروائية منها مجموعته القصصية وتهرأت حبالها، وسعود الجراد صاحب مجموعة بورتيه للسيد مطيع، وفارس الهمزاني ومجمعته القصصية شارع الثلاثين، والقائمة لن تنتهي بوجود نخبة مبدعة تكتب القصة، وبوجود حائل المكان والشخصيات الغنية بحكايا وأساطير لم تكتب بعد.</b><br />
<b>ولعلنا على موعد قريب لميلاد كتاب للقصة الحائلية.</b><br />
<b>المقدمة السابقة كانت أثناء تقديمي للأمسية القصصية التي أقامها النادي الأدبي بمنطقة حائل للدكتور فهد البكر والأستاذ عبدالله الشويلان يوم الثلاثاء 9/11/1438هـ.</b><br />
<b><br /></b>
<b>تغطية صحيفة حائل الإلكترونية</b></div>
<div dir="rtl" style="background-color: white; color: #222222; font-family: arial, sans-serif; font-size: 14px; text-align: start;">
<br />
<br /></div>
<h1 class="post-title secondary_title" style="background-color: white; border: 0px none; color: #385fa3; font-family: "Droid Arabic Kufi", tahoma !important; font-size: 13px !important; font-stretch: normal !important; font-variant-numeric: normal !important; font-weight: normal !important; line-height: 20px !important; margin: -3px 0px 0px; padding: 0px; text-align: -webkit-center;">
مساء أمس الثلاثاء في مسرح النادي:</h1>
<h1 class="post-title entry-title" style="background-color: white; border: 0px none; color: #385fa3; font-family: "Droid Arabic Kufi", arial, tahoma, georgia, "Trebuchet MS" !important; font-size: 17px !important; line-height: 20px; margin: 10px 0px 15px; padding: 0px; text-align: -webkit-center;">
نادي حائل الأدبي أقام أمسية قصصية للبكر والشويلانصحيفة حائل - حائل</h1>
<div class="img-right" style="background-color: white; color: #696a6a; float: left; font-family: arial; font-size: 15px; font-weight: bold; margin-right: 10px; margin-top: -10px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px none; color: #696a6a; font-family: arial; font-size: 16pt; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: normal; margin-top: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.hailnews.sa/wp-content/uploads/1-20970.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="534" data-original-width="800" height="213" src="https://www.hailnews.sa/wp-content/uploads/1-20970.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="background-color: white; border: 0px none; color: #696a6a; font-family: arial; font-size: 16pt; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: normal; margin-top: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
أقام النادي الأدبي الثقافي في منطقة حائل ممثلاً بلجنته المنبريّة أمسية قصصية لكل من الدكتور فهد البكر والأستاذ عبدالله الشويلان، وذلك مساء أمس الثلاثاء 9 / 11 / 1438هـ الموافق 1 / 8 / 2017م , في مسرح النادي بمقرّه في مدينة حائل.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px none; color: #696a6a; font-family: arial; font-size: 16pt; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: normal; margin-top: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px none; color: #696a6a; font-family: arial; font-size: 16pt; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: normal; margin-top: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
وأدار الأمسية الدكتور أحمد المخيدش، وبدأها بتقديم للضيفين وقرأ السيرة الذاتية لكل منهما، ثم بدأ الدكتور فهد البكر بسرد مقدمة موجزة عن فن القصة القصيرة وأنواعه، وانطلق بقراءة عدد من القصص، وقسّم قصصه التي قرأها إلى ثلاثة أقسام من حيث الحجم، حيث بدأ بقراءة القصص الطويلة ومنها: “لقاء أبكى”، “مشاعر متهشّمة”، “سائح وطريد”، “ترقّب”، “خلف نافذة الشك”، “احتفال باهت”، ثم قرأ قصصاً ذات نصوص متوسطة ومنها: “انتظار”، “نعمة”، “عند المعترك”، “دفتا كتاب”، “انتشال”، “فوق الكثيب”، “بعيداً عن المنفى”، “تغريب غريب”، “شاطئ الأمان”، “جوع فاخر”، ثم قرأ النصوص القصيرة جداً ومنها: “من حال إلى حال”، “زيف”، “فتور”، “عكس التيار”، “نشاط”، “غيث يهمي”، “جفاء مركّب”، “خلف الترف”، “صريخ”، “نسيان”، “سقوط”، “عجز”، “شروق”.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px none; color: #696a6a; font-family: arial; font-size: 16pt; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: normal; margin-top: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="background-color: white; border: 0px none; color: #696a6a; font-family: arial; font-size: 16pt; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: normal; margin-top: 10px; padding: 0px; text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.hailnews.sa/wp-content/uploads/1-10-382.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="534" data-original-width="800" height="213" src="https://www.hailnews.sa/wp-content/uploads/1-10-382.jpg" width="320" /></a></div>
ثم ألقى الأستاذ عبدالله الشويلان بعضاً من قصصه ومنها: “إنهم لا يستحون”، “لا تقاوم”، “تبر وتراب”، “القرعة”، “ترصّد”، “عبثية القُبلة”، “المرآة”، “القلب الرحيم”، ثم عاد الدكتور فهد البكر في جولة ثانية من الإلقاء، وأشار لمجموعته القصصية المطبوعة في كتاب “كحل عينيك صار خالاً”، وقرأ منها نصّاً احتوى تقنية السخرية بعنوان “ذئاب واكتئاب”، ثم “في سلّم الطائرة”، “صفاء”، “ملامح بريئة”، “بزوغ وأفول”، وبعد ذلك قرأ الاستاذ عبدالله الشويلان نصوصه: “بدونها”، “أمام الصمت”، “آدم”، “سيدة القصر”، “ضريبة”، “شجرة السدر”، “الداء والدواء”، “وهن”، ثم فُتح الباب أمام مداخلات الحضور ودار نقاش أدبي عن فن القصة، واختتمت الأمسية بقيام رئيس مجلس إدارة النادي الأدبي الثقافي في منطقة حائل (بالإنابة) الأستاذ رشيد بن سلمان الصقري بتسليم ضيفي النادي الدكتور فهد البكر والأستاذ عبدالله الشويلان، والدكتور أحمد المخيدش دروعاً تكريميّة مقدّمة من مجلس إدارة النادي.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.hailnews.sa/wp-content/uploads/1-12-339.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="534" data-original-width="800" height="213" src="https://www.hailnews.sa/wp-content/uploads/1-12-339.jpg" width="320" /></a></div>
<br /></div>
</div>
أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-4154207605659183242016-11-03T14:47:00.000+03:002019-11-11T14:11:18.868+03:00مشاركتي في تقديم محاضرة “القصة والرواية: تواد أم تضاد؟”<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
شاركت في تقديم محاضرة: "القصة والرواية: تواد أم تضاد" في مقر النادي الأدبي بالرياض للأستاذ: عبدالحفيظ الشمري.<br /><br />جانب من تغطيات بعض الصحف:<br />
<header class="entry-header" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; font-family: "Droid Arabic kufi", arial; font-size: 14px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; text-align: start; vertical-align: baseline;"><div class="news-author-name" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; color: #377bc8; font-family: arial; font-size: 17px; font-weight: bold; line-height: 1.61em; margin: 0px 0px 15px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.alweeam.com.sa/wp-content/uploads/2016/10/7-1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://www.alweeam.com.sa/wp-content/uploads/2016/10/7-1.jpg" height="240" width="320" /></a></div>
<div class="news-author-name" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; color: #377bc8; font-family: arial; font-size: 17px; font-weight: bold; line-height: 1.61em; margin: 0px 0px 15px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
<div class="news-author-name" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; color: #377bc8; font-family: arial; font-size: 17px; font-weight: bold; line-height: 1.61em; margin: 0px 0px 15px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
الرياض-الوئام:</div>
</header><div class="entry-content clearfix" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; line-height: 1.5em; margin: 0px 0px 15px; outline: 0px; overflow: hidden; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-weight: bold; margin-bottom: 13px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; font-size: 15.6px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">أقامت لجنة السرد بالنادي الأدبي بالرياض محاضرة بعنوان “القصة والرواية: تواد أم تضاد؟” للقاص والروائي عبدالحفيظ الشمري.</strong></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-weight: bold; margin-bottom: 13px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; font-size: 15.6px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">وقد أدار المحاضرة أحمد المخيدش بحضور عدد من المثقفين والأدباء والإعلاميين والمهتمين بالشأن الروائي والقصصي ومن خلالها سرد مدير الندوة السيرة الذاتية للمحاضر.</strong></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-weight: bold; margin-bottom: 13px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; font-size: 15.6px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">بعد ذلك تحدث الشمري عن القصة والرواية وأنهما عينان في رأس العمل السردي لا يمكن لهما أن ينفصلا أو يختلفا من حيث المضمون أو المنهج حتى وإن بدا الأمر مختلفاً من حيث الشكل مبيناً من خلال محاور المحاضرة بأنه ليس هناك خصومة بين الرواية والقصة، فالعمل القصصي هو اللبنة الأساسية في دخول مجال العمل السردي.</strong></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-weight: bold; margin-bottom: 13px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; font-size: 15.6px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">وأوضح أن القصة سبقت الرواية في النضج؛ لأن الرواية لم تنضج بعد مبيناً أنها ما زالت تتلمس طريقها حسب رأيه، وأوضح الشمري أن العمل القصصي فني، أما الرواية فهو عمل اجتماعي وأن الرواية هي الأقرب للمجتمع، وبين أن القصة تكون حميمية للكاتب فهي أقرب للخاطرة.</strong></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-weight: bold; margin-bottom: 13px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; font-size: 15.6px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">وأما الرواية فهي أقرب للسيرة الذاتية، وعرّج الشمري على النقاط المتقابلة في القصة والرواية من حيث الشخصيات والأحداث والزمان والمكان واللغة، ثم ذهب المحاضر إلى اختلاف البيئة في مشروع القصة والرواية.</strong></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-weight: bold; margin-bottom: 13px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; font-size: 15.6px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">وشدّد المحاضر على أن الصحف خدمت العمل القصصي والسردي والإبداعي، ووصف الشمري النقد الأدبي بأنه أفسد التجربة الإبداعية لدى المبدع السعودي، ثم ذهب للحديث عن ظهور الموهبة ومن بعدها المران والتجريب.</strong></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-weight: bold; margin-bottom: 13px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; font-size: 15.6px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">ثم تطرق إلى الترجمة ودورها في تقدم القصة على الرواية، وفي نهاية تحدث عن جرأة الطرح وأنها تحسب للعمل الروائي، بعدها بدأت المداخلات من الحضور، ثم كرّمت إدارة النادي المحاضر والمقدم بشهادتي تقدير.</strong></div>
<div class="post-link" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; margin-bottom: 13px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span style="color: #333333; font-family: arial;"><span style="font-size: 15.6px;"><b>رابط الخبر بصحيفة الوئام: </b></span></span><a href="http://www.alweeam.com.sa/428805/%d8%a7%d9%84%d8%b1%d9%88%d8%a7%d8%a6%d9%8a-%d8%a7%d9%84%d8%b4%d9%85%d8%b1%d9%8a-%d9%8a%d8%aa%d8%ad%d8%af%d8%ab-%d8%b9%d9%86-%d8%a7%d9%84%d8%aa%d8%b9%d8%a7%d9%84%d9%82-%d8%a8%d9%8a%d9%86-%d8%a7%d9%84/" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; color: black; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-weight: bold; margin: 0px; padding: 0px; text-decoration: none; vertical-align: baseline;">الروائي الشمري يتحدث عن التعالق بين القصة والرواية في «أدبي الرياض»</a></div>
<div class="post-link" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; margin-bottom: 13px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<a href="http://www.alweeam.com.sa/428805/%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A6%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%85%D8%B1%D9%8A-%D9%8A%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D8%AB-%D8%B9%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%82-%D8%A8%D9%8A%D9%86-%D8%A7%D9%84/" target="_blank">رابط الوئام</a></div>
<div class="post-link" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-weight: bold; margin-bottom: 13px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span style="background-color: #f7f7f7; font-family: DroidKufi-Regular, Arial, sans-serif; font-size: 14px; font-weight: normal; text-align: right;">عكاظ- </span><span style="background-color: #f7f7f7; font-family: DroidKufi-Regular, Arial, sans-serif; font-size: 14px; font-weight: normal; text-align: right;">أروى المهنا (الرياض)</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.okaz.com.sa/uploads/images/2016/10/06/26978.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://www.okaz.com.sa/uploads/images/2016/10/06/26978.jpg" height="240" width="320" /></a></div>
<div class="post-link" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-weight: bold; margin-bottom: 13px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span style="background-color: #f7f7f7; font-family: DroidKufi-Regular, Arial, sans-serif; font-size: 14px; font-weight: normal; text-align: right;"><br /></span></div>
<div class="post-link" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-weight: bold; margin-bottom: 13px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<span style="background-color: #f7f7f7; font-family: DroidKufi-Regular, Arial, sans-serif; font-size: 14px; font-weight: normal; text-align: right;">جزم القاص والروائي عبدالحفيظ الشمري في محاضرة قدمها في أدبي الرياض أمس الأول تحت عنوان «القصة والرواية.. تواد أم تضاد؟» أن قصيدة النثر وصمة عار في جبين الشعر ومشروع فاشل، مصورا القصيدة النثرية بالشر الذي أساء لعالم الشعر.</span></div>
<div class="post-link" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-weight: bold; margin-bottom: 13px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<br style="background-color: #f7f7f7; box-sizing: border-box; font-family: DroidKufi-Regular, Arial, sans-serif; font-size: 14px; font-weight: normal; outline: none !important; text-align: right;" /><span style="background-color: #f7f7f7; font-family: DroidKufi-Regular, Arial, sans-serif; font-size: 14px; font-weight: normal; text-align: right;">أما عن أدونيس فيقول الشمري «نجح إلى حد ما في خلق نوع من الإبداع في العالم العربي». وأكد الشمري أن القصة سبقت الرواية، إذ إن الأخيرة لم تنضج نضجا إبداعياً كاملاً على حسب وصفه، وقال «الرواية مازالت تتلمس الطريق والقصة دوماً ما حظيت بالتراكم الزمني، إذ إن لها سابق تجربة عميقة في الجانب الإبداعي، وبالرغم من ذلك لا تنفصل القصة عن الرواية»، لافتا إلى أن الرواية تعتبر عملا اجتماعيا مغايراً عن القصة، إذ إنها تبقى في هالة التجربة الخاصة كاللوحة المتكاملة إبداعاً وفناً، ويرى الشمري أن الشخصيات في القصة دوما ما تكون بسيطة ومحدودة ويرجع ذلك، على حسب وصفه، إلى الأحداث التي تبقى ضمن نطاق محدد ومعايير معينة كاللغة والحدث والحيز المكاني والشخوص، وهي أقرب للعمل المسرحي، وهذا لا يمكن أن ينطبق في العمل الروائي المفتوح دوماً على الشروحات والأحاديث.</span></div>
<div class="post-link" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-weight: bold; margin-bottom: 13px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<a href="http://www.okaz.com.sa/article/1500525/%D8%AB%D9%82%D8%A7%D9%81%D8%A9/%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%85%D8%B1%D9%8A-%D9%82%D8%B5%D9%8A%D8%AF%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%AB%D8%B1-%D9%88%D8%B5%D9%85%D8%A9-%D8%B9%D8%A7%D8%B1-%D9%88%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B9-%D9%81%D8%A7%D8%B4%D9%84" target="_blank">رابط عكاظ</a></div>
<div class="post-link" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; border: 0px; color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-weight: bold; margin-bottom: 13px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">
<br /></div>
</div>
</div>
أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-51548560212913951282016-11-03T14:29:00.000+03:002019-11-11T14:11:18.934+03:00مشاركتي في ندوة "أيمن الضمادي.. نصوص وشهادات" <div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , serif; font-size: 19.0pt; line-height: 107%;">تشرفت بالمشاركة في ندوة "أيمن الضمادي،،
نصوص وشهادات"، التي أقامها النادي الأدبي بحائل تكريما للأستاذ أيمن الضمادي
-رحمه الله- ، وكان رحمه الله لمن يعرفه نموذج وقدوة بأخلاقه وبتميزه المعرفي</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span style="font-family: "traditional arabic" , serif; font-size: 19.0pt; line-height: 107%;"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>.</span><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="line-height: 107%; text-align: right;"><span dir="RTL" lang="AR-SA"><span style="font-family: "traditional arabic" , serif;"><span style="font-size: 19pt;">تحدث في الندوة عن مشكلتنا مع تكريم الرواد، وعن غياب
الشباب عن مشاهد التكريم، والحقيقة أن بعض الشباب يمتلكون مقومات تؤهلهم أن يكونوا
قدوة لمجتمعهم</span></span><span style="color: #2f3f48; font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-size: 24px;"><b>، وقلت أثناء تقديمي للندوة:</b></span></span></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="line-height: 107%; text-align: right;"><span dir="RTL" lang="AR-SA"><span style="color: #2f3f48; font-family: "arial" , sans-serif;"><span style="font-size: 24px;"><b><br /></b></span></span></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "traditional arabic" , serif; font-size: 19pt;">"قد
لا تكون فكرةُ التكريم العلمي والثقافي شائعةً في مجتمعاتنا، ناهيكم عن تكريم رموز
شابة لم تحصل على وظائف أو أدوار رسمية في المجتمع، لكن فقيدنا أيمن -رحمه الله- ا</span><b style="font-family: "Traditional Arabic", serif; font-size: 19pt;">ستثناءٌ</b><span style="font-family: "traditional arabic" , serif; font-size: 19pt;">
تركَ بصمةً على المستوى العلمي والخلقي يفتخرُ بها كل من عَرفه وزامله وسمع به،
ولعل سيرته العطرة خير شاهد على ذلك، والثناءُ الذي حصل عليه بسبب مسيرته العلمية
المشرفة والتي تكللت بتفوقه العلمي في دراسة البكالوريس بكلية الهندسة وبإبتعاثه
لدراسة الماجستير بأمريكا بجامعة جنوب فلوريدا، والخاتمةُ المباركة التي يتمناها
كل مؤمن، وأيضًا التفاعلُ الكبير الذي أوجده محبي أيمن على شبكات التواصل
الاجتماعي والتي تدلل على قيمته العلمية والأدبية والخلقية، وكل ذلك مما يؤكد
استحقاقه -رحمه الله- أن يكون رمزًا وقدوة ونموذجًا للشباب وخصوصًا لشباب منطقتنا
الذين يفتقدون للقدوات والنماذج".</span></div>
<b style="background-color: white; color: #2f3f48; font-family: "Times New Roman", arial, verdana, geneva, lucida, "lucida grande", helvetica, sans-serif; font-size: 18px; text-align: justify;"><span style="border-radius: 4px; font-size: medium; outline: none;"><br /></span></b>
<b style="background-color: white; color: #2f3f48; font-family: "Times New Roman", arial, verdana, geneva, lucida, "lucida grande", helvetica, sans-serif; font-size: 18px; text-align: justify;"><span style="border-radius: 4px; font-size: medium; outline: none;"><br /></span></b>
<b style="background-color: white; color: #2f3f48; font-family: "Times New Roman", arial, verdana, geneva, lucida, "lucida grande", helvetica, sans-serif; font-size: 18px; text-align: justify;"><span style="border-radius: 4px; font-size: medium; outline: none;">تغطية الندوة:</span></b><br />
<b style="background-color: white; color: #2f3f48; font-family: "Times New Roman", arial, verdana, geneva, lucida, "lucida grande", helvetica, sans-serif; font-size: 18px; text-align: justify;"><span style="border-radius: 4px; font-size: medium; outline: none;">أقام النادي الأدبي الثقافي في منطقة حائل وضمن الأنشطة الرمضانية ندوة بعنوان "أيمن الضمادي.. نصوص وشهادات"، وذلك مساء يوم الخميس الموافق 18 / 9 / 1437هـ في المقر الجديد للنادي الواقع شمال حديقة السلام في مدينة حائل، شارك في هذه الأمسية الأستاذ حمود بن مبارك الضمادي، الدكتور عبدالله بن محمد الحميان، الأستاذ سعود بن فهد آل علي، الشاعر محمد بن عبدالعزيز العتيق.<br /><br />قدّم الأمسية الأستاذ أحمد بن خلف المخيدش الذي رحّب بالحضور ودعى للفقيد أيمن الضمادي بالرحمة والمغفرة وأثنى على سيرته العطرة وأشاد بأخلاقه ومسيرته العلمية والأكاديمية، ووصفه بأنه رمز وقدوة لشباب المنطقة.<br /><br />ثم تحدث رئيس مجلس إدارة النادي الأدبي الثقافي في منطقة حائل الدكتور نايف بن مهيلب المهيلب وقال أن الموت سبيل لا مفر منه وقد كان أيمن بن حمود الضمادي ــ يرحمه الله ــ حسن السيرة وحسن الأخلاق وكانت خاتمته خاتمة خير إن شاء الله.<br /><br />تكلّم والد الفقيد الأستاذ حمود بن مبارك الضمادي وشكر النادي الأدبي الثقافي في منطقة حائل على هذه البادرة بإقامة هذه الأمسية، وأقر بصعوبة الحديث عن ابنه لمرارة فقده، فقد كان باراً بوالديه رجلاً منذ صغره جاداً في كل أمره، وكان محبوباً من جميع كل من عرفه، الدكتور عبدالله الحميان أكد على أن فارق العمر بينه وبين الفقيد حوالي عشرون عاماً لم تمنعه من صداقته، وأكد أن مشاعره متضاربة ما بين الحزن لفقد الصديق، والفرح بحسن خاتمته، ذكر بعدها بعض المواقف مع الرحل مثنياً على أدبه وحسن خلقه، وقال الحميان أنه كان متميزاً في حياته بالتدين واكتساب الثقافة حتى في رحيله يرحمه الله.<br /><br />ودعا الدكتور عبدالله الحميان شباب المنطقة بأن يتخذوا من أيمن الضمادي نموذجاً لهم في السعي وراء التحصيل الدراسي الجيد وأخلاقه الحسنة ورغبته في التفوق، وذكر الشاعر المهندس محمد بن عبدالعزيز العتيق وهو صديق مقرب للراحل عدّة مواقف جمعته بالراحل أثناء الدراسة في الخارج ورثاه بقصيدة مؤثرة ألقاها على الحضور.<br /><br />أما المهندس سعود آل علي فقال نصاً شعرياً عبَر فيه عن مرارة الفقد لصديقه أيمن بن حمود الضمادي، وشارك الأستاذ خالد الشغدلي الذي وجّه رسالة غضب وعتاب للسارق الذي تسبب في مقتل أيمن داعياً له بالرحمة، وقال الأستاذ صالح العديلي "أتيت الى هنا مشاركا ومعزياً"، وألقى رسالة مؤثرة بعثها معه الأستاذ سعود المشعان كانت رسالة لها معاني كبيرة واحتوت على مفردات لغوية جميلة.<br /><br />الأستاذ عبدالعزيز المشهور وجّه رسالة لوالد ووالدة الفقيد بأن أبنهما أصبح نبراساً وقدوة لأبناء منطقة حائل، الأستاذ ياسر الضمادي شقيق الراحل شكر النادي الأدبي الثقافي في منطقة حائل على إقامة هذه الأمسية التي تخفّف عليهم حزنهم، وأكد أن فقد الأخ هو خسارة كبرى، تلى ذلك مبادرة من زملاء أيمن الضمادي نيابة عنهم أعلنها الأستاذ عبدالرحمن المشاري وهي بناء مسجد بإسم الفقيد وبئر مياه عذبه للفقراء والمساكين تكفل بها زملائه.<br /><br />المهندس محمد العتيق أعلن أن هناك جمع لنتاج أيمن الأدبي والشعري وسيكون هناك ديوان مطبوع بإسمه، وأعلن الدكتور نايف المهيلب عن رغبته بالانضمام لزملاء أيمن والمساهمة معهم في كل عمل خير باسم الراحل وكذلك استعداده للمساهمة والتعاون في طباعة ديوانه.<br /><br />في الختام شكر مدير الأمسية الأستاذ أحمد المخيدش الحضور على تواجدهم ومشاركتهم، وتم تكريم ضيوف الأمسية بدروع تذكارية مقدّمة من النادي الأدبي الثقافي في منطقة حائل سلّمها لهم رئيس جلس إدارة النادي الدكتور نايف بن مهيلب المهيلب، والأستاذ رشيد بن سلمان الصقري.</span></b><br />
<b style="background-color: white; color: #2f3f48; font-family: "Times New Roman", arial, verdana, geneva, lucida, "lucida grande", helvetica, sans-serif; font-size: 18px; text-align: justify;"><span style="border-radius: 4px; font-size: medium; outline: none;"><br /></span></b>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.hailnews.sa/wp-content/uploads/1-16748.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://www.hailnews.sa/wp-content/uploads/1-16748.jpg" height="201" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.hailnews.sa/wp-content/uploads/1-25483.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://www.hailnews.sa/wp-content/uploads/1-25483.jpg" height="213" width="320" /></a></div>
<b style="background-color: white; color: #2f3f48; font-family: "Times New Roman", arial, verdana, geneva, lucida, "lucida grande", helvetica, sans-serif; font-size: 18px; text-align: justify;"><span style="border-radius: 4px; font-size: medium; outline: none;"><br /></span></b>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.hailnews.sa/wp-content/uploads/1-32811.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://www.hailnews.sa/wp-content/uploads/1-32811.jpg" height="213" width="320" /></a></div>
<b style="background-color: white; color: #2f3f48; font-family: "Times New Roman", arial, verdana, geneva, lucida, "lucida grande", helvetica, sans-serif; font-size: 18px; text-align: justify;"><span style="border-radius: 4px; font-size: medium; outline: none;"><br /></span></b>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<iframe allowfullscreen="" class="YOUTUBE-iframe-video" data-thumbnail-src="https://i.ytimg.com/vi/Y4fhsc6QqHM/0.jpg" frameborder="0" height="266" src="https://www.youtube.com/embed/Y4fhsc6QqHM?feature=player_embedded" width="320"></iframe></div>
<b style="background-color: white; color: #2f3f48; font-family: "Times New Roman", arial, verdana, geneva, lucida, "lucida grande", helvetica, sans-serif; font-size: 18px; text-align: justify;"><span style="border-radius: 4px; font-size: medium; outline: none;"><br /></span></b>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<b style="background-color: white; color: #2f3f48; font-family: "Times New Roman", arial, verdana, geneva, lucida, "lucida grande", helvetica, sans-serif; font-size: 18px; text-align: justify;"><span style="border-radius: 4px; font-size: medium; outline: none;"><br /></span></b>
<b style="background-color: white; color: #2f3f48; font-family: "Times New Roman", arial, verdana, geneva, lucida, "lucida grande", helvetica, sans-serif; font-size: 18px; text-align: justify;"><span style="border-radius: 4px; font-size: medium; outline: none;">رابط الندوة في اليوتيوب</span></b><br />
<span style="background-color: white; text-align: justify;"><span style="border-radius: 4px; color: #2f3f48; font-family: "times new roman" , "arial" , "verdana" , "geneva" , "lucida" , "lucida grande" , "helvetica" , sans-serif; font-size: medium; outline: none;"><b>https://www.youtube.com/watch?v=Y4fhsc6QqHM</b></span></span><br />
<span style="background-color: white; text-align: justify;"><span style="border-radius: 4px; color: #2f3f48; font-family: "times new roman" , "arial" , "verdana" , "geneva" , "lucida" , "lucida grande" , "helvetica" , sans-serif; font-size: medium; outline: none;"><b>رابط تغطية النادي الأدبي<br />http://www.adabihail.net/news.php?action=show&id=472</b></span></span></div>
أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-8279591514142714052016-04-20T22:15:00.001+03:002019-11-11T14:11:19.163+03:00تصويت شاركت به عن: أفضل ثلاث روايات عربية<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<div style="text-align: center;">
<b>128 كاتباً وقارئاً يختارون أفضل ثلاث روايات عربية</b></div>
<div style="text-align: center;">
<b> موسم الهجرة إلى الشمال أفضل رواية.. ونجيب أفضل روائي عربي</b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgnpgEVWw7Vms8PCcl5ejhibGHNeM8J4uGMcI_6an5s6t2nbQS01UwfHVOy_T2QELKX_ZhfmV-g_PluP7LjetJDSA6znqsi5hZSJpqsbDtEPbneRz9OEvkC8uGn-LQko8iBXU9926Uzq0Zl/s1600/660065508563.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgnpgEVWw7Vms8PCcl5ejhibGHNeM8J4uGMcI_6an5s6t2nbQS01UwfHVOy_T2QELKX_ZhfmV-g_PluP7LjetJDSA6znqsi5hZSJpqsbDtEPbneRz9OEvkC8uGn-LQko8iBXU9926Uzq0Zl/s320/660065508563.jpg" width="218" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="author" style="background-color: white; color: #333333; font-family: tahoma; font-size: 13px; font-stretch: normal; margin-bottom: 10px; margin-top: 30px; padding: 0px; text-align: justify;">
طامي السميري</div>
<div id="article_text" style="background-color: white; float: right; font-family: arial, helvetica, clean, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 16.003px; margin: 0px; min-height: 340px; padding: 0px; width: 440px;">
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
في مسيرة الرواية العربيّة، ومنذ صدور رواية "زينب" للروائي المصري محمد حسين هيكل، كأول رواية عربية، والمشهد الثقافي العربي يتعاطى مع الرواية بحالة نقدية جدليّة لم تنته حتى الآن. لكن، ومع كل هذه المتغيرات الثقافية والإبداعية ظلّ المد الروائي مستمراً، كما تواصلت كثافة الإصدارات الروائية على امتداد الوطن العربي. لقد أصبحت هناك الكثير من الجوائز التي تُعني بالرواية، سواء من المؤسسات الثقافية الحكومية أو من غيرها، مما يحفز الروائي على الكتابة مثلما يحرّض القارئ على قراءة الرواية. وفي هذا المسار الاحتفالي بالرواية العربية قمت بإجراء تصويت على أفضل ثلاث روايات عربية، شارك فيه ما يقارب ال 128 من مبدعين ونقاد ومشتغلين بالسرد وأيضاً قرّاء من مختلف أنحاء الوطن العربي، وكانت نتائج التصويت على الوجه التالي:</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
* موسم الهجرة إلى الشمال للطيب صالح</div>
<div class="start" style="background: url("img/quote.png") -22px 50% no-repeat; float: right; height: 17px; margin: 0px 0px 0px 7px; padding: 0px; width: 20px;">
</div>
المسافة في الذائقة بين الناقد والقارئ والراوي متقاربة<div class="end" style="background: url("img/quote.png") no-repeat; float: left; height: 17px; margin: 0px; padding: 0px; width: 20px;">
</div>
<br />
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
* خماسية مدن الملح لعبدالرحمن منيف.</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
* ثلاثية (بين القصرين، قصر الشوق، والسكريّة) لنجيب محفوظ.</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
لكن هذا التصويت لم يكن مجرد رصد لأسماء الروايات فهو يتجاوز ذلك إلى نوع من قراءة ردود الأفعال تجاه فكرة التصويت في حد ذاتها، فهناك أسماء نقدية فاعلة في المشهد السردي رفضت فكرة التصويت لأنها ترى بأنه قد يرفع من شأن روايات ليست ذات قيمة فنية، بينما رفض بعض النقاد المشاركة لأنه ليست هناك معايير جمالية تضبط فكرة التصويت. كذلك فإن بعض الروائيين تجاهل الفكرة ولم يتفاعل معها لسبب أو لآخر، وفي المقابل، تعاطى عدد من الكتّاب والقراء أو المشتغلين بالسرد مع الأمر بجدية صارمة إذ تمهّل البعض في اختيار الروايات المرشحة لأنه يريد أن يفكر وأن يكون دقيقاً في الاختيار بينما قدّم البعض الآخر أسماء الروايات سريعاً وكأنه يحتفظ بتلك القائمة في ذاكرته منذ زمن، وهناك فئة اعتذرت لأن حصيلتها في قراءة الروايات المترجمة كانت أكبر من الروايات العربية. أما الأمر الملفت للنظر فهو أن بعض الروائيين قد قاموا بترشيح رواياتهم التي لم يرشحها أحدا سواهم.</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
ما من تصويت يعمل على اختيار أفضل أو أهم الروايات أو جائزة تعلن عن روايات فائزة إلا ويثير الأمر لغطاً وتبدأ حكاية من الجدل المكرر، وفي هذا التصويت - وهو جهد شخصي - ثمة إشارات للروايات العربية ذات المقروئية غير أنه لا يقدم نتائج حاسمة أو نهائية.</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
لقد كانت رواية موسم الهجرة إلى الشمال للروائي السوداني الطيب الصالح هي الرواية الأكثر تصويتاً، لكن في المقابل لم تحظ رواية "عرس الزين" للكاتب نفسه سوى بصوت وحيد في حين لم تذكر أيّ من رواياته الأخرى. أما نجيب محفوظ فهو الروائي العربي الحاضر دائماً إذ كان الوحيد الذي نافس عدد من رواياته في الترشيحات ( الثلاثية، أولاد حارتنا، الحرافيش) بينما تم ترشيح "خان الخليلي" بأصوات أقل وكذلك "قلب الليل" و "ميرامار". كما جاء عبدالرحمن منيف في المرتبة الثانية وان كان خيارات المرشحين قد اتجهت إلى خماسية “مدن الملح” ثم بنسبة ضئيلة رشح البعض "عالم بلا خرائط"، و"الأشجار واغتيال مرزوق"و"النهايات".</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
من خلال هذا التصويت أيضاً يمكننا أن نقرأ إشارة مهمة مفادها أن التجربة الروائية المصرية هي الأكثر حضوراً في ذاكرة المتلقي العربي، كما أن الرواية العاطفية ذات اللغة الشعرية لم تكن هي خيار المرشحين، والرواية الوحيدة التي حازت على ترشيح مكثف هي "ذاكرة الجسد" لأنها كانت النسخة الأصلية في ذاك الاتجاه.</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
روايات البوكر العربية، والتي لا تزال تحظى بنصيب إعلامي وافر، كان لها حضور خجول في التصويت وكانت رواية "عزازيل" ليوسف زيدان هي الأكثر حضوراً تأتي بعدها رواية "ساق البامبو" لسعود السنعوسي، أما ربيع جابر فهو وإن كان رصيده في الترشيح أقل إلا أن هناك حضوراً متكافئاً لروايتيه "أميركا” و "دروز بلغراد". في المقابل، فإن الروايات السعودية التي تأهلت أو فازت بالبوكر كادت تغيب عن الترشيحات عدا البعض الذي حظي بصوت وحيد، وكذلك غابت الرواية الفائزة بجائزة كتارا الروائية عن هذا التصويت مما قد يدل على أن الجوائز ليست كافية لتمنح الرواية شرعية حضورها في ذاكرة القارئ.</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
الملاحظة الأخرى هي أن المسافة في الذائقة بين الناقد والقارئ والروائي كانت متقاربة، وهو ما يدلّ على أن ذائقة الروائي ليست بعيدة كثيراً عن ذائقة القارئ. واللافت للنظر أن الترشيح الذي تكرر كان بهذه الصيغة: ثلاثية نجيب محفوظ- مدن الملح- موسم الهجرة.</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
أخيرا، هذا التصويت لا يحتكم إلى يقين ولا يحمل نتائج نهائية حاسمة في ما يتعلّق بمسألة الأفضلية في حقل الرواية فالإبداع، كما نعرف، لا يرتهن لمثل هذه الصيغ الحديّة، لكن في المقابل فإن الروايات التي نالت على نسبة عالية من تصويت المشاركين هي روايات ذات ثقل فني وعليه فهي تستحق هذا التبجيل في ذاكرة القراء.</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
وهنا قائمة بالروايات التي نالت نصيبها من الترشيح متبوعة بأسماء الكتّاب والنقاد والقراء الذين شاركوا، مشكورين، في التصويت علماً بأنني أغفلت ذكر جميع الروايات التي حظيت بصوت واحد لأن عددها كان كبيراً:</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
* موسم الهجرة إلى الشمال للطيب الصالح - 36</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
* خماسية مدن الملح لعبدالرحمن منيف - 35</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
* الثلاثية (بين القصرين، قصر الشوق، السكرية) لنجيب محفوظ - 29</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
* عزازيل ليوسف زيدان - 16</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
* أولاد حارتنا لمحفوظ - 15</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
* الحرافيش لنجيب محفوظ - 15</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
* ذاكرة الجسد لأحلام مستغانمي - 9</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
* الزيني بركات لجمال الغيطاني - 8</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
* رجال في الشمس لغسان كنفاني - 7</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
* الخبز الحافي لمحمد شكري - 7</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
* شقة الحرية لغازي القصيبي - 7</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
* تلك العتمة الباهرة للطاهر بن جلون - 6</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
* ثلاثية غرناطة - رضوى عاشور - 6</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
* ساق البامبو لسعود السنعوسي - 6</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
* ليون الأفريقي لأمين معلوف - 4</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
* أمريكا لربيع جابر - 4</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
*روايات حصلت على 3 أصوات:</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
السجينة لمليكة أوفقير وميشيل فيتوسي/ وليمة لأعشاب البحر لحيدر حيدر/البحث عن وليد مسعود لجبرا ابراهيم جبرا/ الطنطورية لرضوى عاشور/ دروز بلغراد لربيع جابر/ حدّث أبو هريرة قال لمحمود المسعدي/ الطين لعبده خال/ شرق المتوسط لعبدالرحمن منيف/ زمن الخيول البيضاء لإبراهيم نصر الله /باب الشمس لإلياس خوري/ الرجع البعيد لفؤاد التكرلي</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
* روايات حصلت على صوتين:</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
عالم بلا خرائط لعبدالرحمن منيف وجبرا ابراهيم جبرا/قلب الليل لنجيب محفوظ/ دابادا لحسن مطلك/ البحريات لأميمة الخميس/الأشجار واغتيال مرزوق لعبدالرحمن منيف/السفينة لجبرا ابراهيم جبرا/التبر لابراهيم الكوني/ دعاء الكروان لطه حسين/ خان الخليلي لنجيب محفوظ.</div>
<div style="color: #333333; font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
* الأسماء التي شاركت في التصويت:</div>
<div style="font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: #333333;">د. تركي الحمد، أمير تاج السر، عبدالله بن بخيت، د. سناء الجمالي، د. محمد زروق، د. منيرة حجيج، د.عبدالله المعيقل، د. لمياء باعشن، حمّور زيادة، محمد الحرز، د. هيفاء الفريح، عزت القمحاوي، أميمة الخميس، جان دوست، د. سحمي الهاجري، د. حسن النعمي، د. الريم الفواز، فهد العتيق، عواض شاهر، د.وفاء السبيل، د. خلود الحارثي، د.ابراهيم الخضير، ميرال الطحاوي، سيمون نصار، عبدالله السفر، أحمد الخميسي، فارس الهمزاني، منصورة عزالدين، فاطمة آل تيسان، محمد المزيني، عادل حوشان، باسمة العنزي، مانع آل دواس، سارة الجروان، نداء أبو علي، نورة آل سعد، عبدالله الدواود، عبدالحفيظ الشمري، حسن آل الشيخ، محمد المستنير، عبدالله الوصالي، أحمد صادق دياب، هيفاء فقيه، طاهر الزهراني، سعود البشر، عبدالحليم البراك، حجي جابر، غالية قباني، ريم الكمالي، عمار باطويل، معتز قطينة، تهاني الشمري، علي فايع، حمد البليهد، شمس المؤيد، </span><span style="color: red;">أحمد المخيدش</span><span style="color: #333333;">، أحمد سماحة، مبارك الهاجري، عبدالهادي الحمادي، عبدالله البصيص، ناصر الجاسم، صلاح القرشي، عبدالرحمن المطوع، عبدالله العبيد، زهراء الموسوي، مصلح جميل، فاضل عمران، خليل الفزيع، جبير المليحان، هاني الحجي، ضيف فهد، طاهر الزارعي، جعفر عمران، عبدالله ناصر، نهلة محمد، سليمان الطويهر، محمد أحمد عسيري، إبراهيم مضواح، غادة نايف، مسفر الغامدي، بدر سنبل، أسماء العبودي، أمل محمود، خالد عثمان، سارة آل سعود، مروان البلوشي، أمين الغافلي، هند القصير، فاطمة العرجان، أسماء الهتلان، طلال السديري، نوف العبودي، مصعب الرويشد، ليلى السحيباني، بشرى خلفان، إبراهيم العزاز، فاطمة سعيد الغامدي، إيمان العزيزي، هياتم زايد، أمل سعود، راضي النماصي، غادة الشمري، فهد ردة الحارثي، فاطمة السويدي، طارق الخواجي، جاسم الطارشي، أفنان الحجيلي، سارة عبدالله، خالد المرضي، عقيل الفهيدي، عبدالله العوشن، عبدالوهاب أبو زيد، فادي الخلف، لمى شاكر، على السلمان، سارا الكيلاني، خالد الباتلي، نوف محمد، صفوق الدوغان، نورة الشامسي، فهد السويلم، محمد الساسي، سميرة التباتي، أسامة الشهي، عبدالحميد الرحالي، محمد الهاجري، علياء آل الشيخ مبارك، محمد حسن المرزوقي.</span></div>
<div style="font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="font-family: arial; font-size: 15.6px; font-stretch: normal; font-weight: bold; line-height: 1.5em; margin-bottom: 1em; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="color: #333333;"><a href="http://www.alriyadh.com/1145070" target="_blank">الرابط</a></span></div>
</div>
</div>
أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-91446653005495752112015-07-14T13:22:00.001+03:002019-11-11T14:11:19.195+03:00مشاركتي في تقديم أمسية الشاعر محمد العتيقتشرفت بالمشاركة في النادي الأدبي بحائل بتقديم أمسية الشاعر: محمد العتيق، يوم الثلاثاء ١٣/٩/١٤٣٦هـ.<div><div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQu9jhaBs7PcGMU5HFCjMIlfjemukv_ZM34lQEqyjlk-L7sn6xsUZRqCyVRlFrMWCQQtzkSCmm3aVYIYLcUpDgVOZ19u3xtaIkg96nZZMU7GyjGb3O50NqLMKsElaI6jZIB3XzgDSdHdvD/s640/blogger-image--2135029164.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQu9jhaBs7PcGMU5HFCjMIlfjemukv_ZM34lQEqyjlk-L7sn6xsUZRqCyVRlFrMWCQQtzkSCmm3aVYIYLcUpDgVOZ19u3xtaIkg96nZZMU7GyjGb3O50NqLMKsElaI6jZIB3XzgDSdHdvD/s640/blogger-image--2135029164.jpg"></a></div><br></div><div>كانت تجربة جيدة والأجمل فيها الشاعر الجميل، الذي ألقى قصائد عذبة كرقة قصائده، وكذلك حضور الجمهور الجيد، والذي تداخل في الأمسية، وأثنى عليها، وكان فيهم الروائي معجب الشمري.</div><div><div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj8UwyWuU4-glPrdxKAQdSAwtVnoLzv5oCE3ZtcssawFlFJyZmUk2mbjZwtEwC0GbLXti11gr-Q9vtDbsaxwpscIZB8PlN6kemY5kqMlBFsNkuS2SNAy0UUAcBxvvUsltFwP-jiiIoBGlL0/s640/blogger-image--804967048.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj8UwyWuU4-glPrdxKAQdSAwtVnoLzv5oCE3ZtcssawFlFJyZmUk2mbjZwtEwC0GbLXti11gr-Q9vtDbsaxwpscIZB8PlN6kemY5kqMlBFsNkuS2SNAy0UUAcBxvvUsltFwP-jiiIoBGlL0/s640/blogger-image--804967048.jpg"></a></div><br></div><div>كل الشكر للقائمين على النادي </div><div><div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiIVVjmrlxn7acnAqaSw-gCtjLzKZjGMR1b1c3dpJSNih5M4Wi9xVq2qW0e5m2ZDjjb3UauJImdMvDTF-FyWHRnJKLq57x76gXaStos55Fzx88EdnmYGbC3wcYJzRGtAaNOisE1WfvcxX8L/s640/blogger-image-379824725.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiIVVjmrlxn7acnAqaSw-gCtjLzKZjGMR1b1c3dpJSNih5M4Wi9xVq2qW0e5m2ZDjjb3UauJImdMvDTF-FyWHRnJKLq57x76gXaStos55Fzx88EdnmYGbC3wcYJzRGtAaNOisE1WfvcxX8L/s640/blogger-image-379824725.jpg"></a></div><br></div><div>رابط تغطية النادي</div><div><a href="http://www.adabihail.net/news.php?action=show&id=421">http://www.adabihail.net/news.php?action=show&id=421</a></div><div><br></div><div>رابط الأمسية</div><div><a href="http://youtu.be/LX2A_M2EMpY">http://youtu.be/LX2A_M2EMpY</a></div><div><br></div>أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-59261722096784022932015-04-21T12:02:00.002+03:002019-11-11T14:11:18.998+03:00مشاركتي في كتاب: مدونة قرارات اللغة العربية في المملكة العربية السعودية<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<h4 style="text-align: right;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"> شاركت مع فريق علمي من مركز الملك عبدالعزيز الدولي لخدمة اللغة العربية، لجمع قرارات اللغة العربية وأنظمتها ولوئحها وتعاميمها في المملكة العربية السعودية في كتاب: مدونة قرارات اللغة العربية في المملكة العربية السعودية.</span></div>
<span style="font-size: large;"><div style="text-align: justify;">
تكون الفريق من أستاذي الدكتور: محمد ين سليمان القسومي، والدكتور: إبراهيم الحندود، وزميلي الأستاذ: سليمان بن فهد المطلق، والأستاذ: إبراهيم اللاحم.</div>
<div style="text-align: justify;">
الفكرة في الكتاب هي <span style="background-color: white; font-family: arial; line-height: 22px; text-align: justify;">جمع قرارات اللغة العربية وتعاميمها وأنظمتها ولوائحها ورصدها على المستوى المحلي؛ بالتعاون والتواصل مع مختلف القطاعات في الوزارات والهيئات والمؤسسات المتعددة في المملكة العربية السعودية، وقد ا</span><span style="background-color: white; font-family: arial; text-align: start;">شتمل الكتاب على 149 قراراً متعلقا باللغة العربية.</span></div>
<span style="background-color: white; font-family: arial; text-align: start;"><div style="text-align: justify;">
وقد صدرت هذه القرارات من الجهات الحكومية كالمقام السامي "الملك"، ومجلس الوزراء، ومختلف الوزارت والهيئات الحكومية.</div>
</span><span style="background-color: white; font-family: arial; text-align: start;"><div style="text-align: justify;">
الجميل في الكتاب والذي استفدت منه أن قضية اللغة العربية بالنسبة للمملكة العربية السعودية لا تعد قضية ثانوية بل أساس لهوية وإنتماء لهذه اللغة المكونة لشخصيتنا العربية والتي تعتز بلغتها، وأن مسألة الحفاظ على اللغة العربية لا تنحصر على الجامعات وكليات اللغة العربية وعشاق الفصحى، بل لابد من تعاون الجهات الحكومية الرسمية في تفعيل القرارات والأنظمة التي تضمن الحفاظ على استعمالنا للغة العربية الفصحى.</div>
</span></span></h4>
<h4 style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><span style="background-color: white; font-family: arial; text-align: start;">وبحمد الله فقد عرض الكتاب أثناء معرض الرياض للكتاب ووجد الكتاب قبولا من المختصين، وينتظر من باقي الجهات الحكومية التي لم تتفاعل مع المدونة أن تشارك بالقرارات المتعلقة باللغة العربية في الطبعة الثانية.</span></span></h4>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEixBx4oJ0vo_s8y9ZOJWDODI85tutLdehtcv01GljsAJkvVU36wz1fuJ0HVvREVtKdd5FWvRMq9MMWFpgvKoToM7HJey3mY1A12IAsD560Mi95QWCMRwtE0FeTw9RzTTwUj5CZPektY-Kzz/s1600/%D9%85%D8%AF%D9%88%D9%86%D8%A9+%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA+%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9.png" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEixBx4oJ0vo_s8y9ZOJWDODI85tutLdehtcv01GljsAJkvVU36wz1fuJ0HVvREVtKdd5FWvRMq9MMWFpgvKoToM7HJey3mY1A12IAsD560Mi95QWCMRwtE0FeTw9RzTTwUj5CZPektY-Kzz/s1600/%D9%85%D8%AF%D9%88%D9%86%D8%A9+%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA+%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9.png" height="320" width="251" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">مدونة قرارات اللغة العربية في المملكة العربية السعودية</td></tr>
</tbody></table>
<div>
<span style="font-size: large;"><span style="background-color: white; font-family: arial; text-align: start;"><br /></span></span></div>
</div>
أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-45603238173595512982015-04-09T01:20:00.001+03:002015-04-09T01:21:50.013+03:00مراجع مادة التحرير العربي والإملاء<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<h4 style="text-align: center;">
<span style="font-size: large;">السلام عليكم ورحمة الله وبركاته<br />هذه قائمة بأهم مراجع مادة التحرير العربي والإملاء والكتابة العربية السليمة بشكل عام، ويفترض على كل طالب علم بشكل عام أو أي شخص قابل للتعلم، ويرغب بأن يطور مهارة الكتابة لديه أن يقتني لمكتبته الشخصية واحد من هذه الكتب:</span></h4>
<h6 dir="RTL" style="page-break-before: always;">
<span style="font-family: 'Traditional Arabic', serif; font-size: 16pt;">المراجع:</span></h6>
<div class="MsoListParagraphCxSpFirst" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: 8.0pt; margin-left: .75in; margin-right: .5in; margin-top: 0in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -.25in; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">1)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">أدب
الكتاب ، الصولي.</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: 8.0pt; margin-left: .75in; margin-right: .5in; margin-top: 0in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -.25in; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">2)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">أصول
الإملاء، د.عبداللطيف محمد الخطيب.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: 8.0pt; margin-left: .75in; margin-right: .5in; margin-top: 0in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -.25in; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">3)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">الإملاء
العربي قواعد وتطبيقات، د. خالد يوسف</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: 8.0pt; margin-left: .75in; margin-right: .5in; margin-top: 0in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -.25in; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">4)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">الإملاء
والترقيم ، عبد العليم إبراهيم.</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: 8.0pt; margin-left: .75in; margin-right: .5in; margin-top: 0in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -.25in; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">5)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">التحرير
الأدبي ، د . حسين علي محمد.</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: 8.0pt; margin-left: .75in; margin-right: .5in; margin-top: 0in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -.25in; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">6)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">التحرير
العربي ، د . عثمان بن صالح الفريح ، د . أحمد شوقي رضوان.</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: 8.0pt; margin-left: .75in; margin-right: .5in; margin-top: 0in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -.25in; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">7)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">الترقيم
وعلاماته في اللغة العربية، أحمد زكي باشا.</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: 8.0pt; margin-left: .75in; margin-right: .5in; margin-top: 0in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -.25in; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">8)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">الكتابة
والإملاء بلا خوف أو أخطاء، د. عبدالمحسن الطبطبائي.</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: 8.0pt; margin-left: .75in; margin-right: .5in; margin-top: 0in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -.25in; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">9)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">المرجع
في الإملاء، راجي الأسمر.</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: 8.0pt; margin-left: .75in; margin-right: 40.5pt; margin-top: 0in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -22.5pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">10)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">المرشد
في الإملاء والترقيم والتحرير العربي، د.محمود شاكر سعيد.</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: 8.0pt; margin-left: .75in; margin-right: 40.5pt; margin-top: 0in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -22.5pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">11)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">المعجم
المفصل في الإملاء ،ناصيف يميِّن.</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: 8.0pt; margin-left: .75in; margin-right: 40.5pt; margin-top: 0in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -22.5pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">12)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">دليل
توحيد ضوابط الرسم الإملائي للكتابة العربية، المركز العربي لبحوث التربية لدول
مجلس التعاون الخليجي.<u> وهو من أفضل الكتب وموجود نسخة إلكترونية من هذا الدليل.</u></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: 8.0pt; margin-left: .75in; margin-right: 40.5pt; margin-top: 0in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -22.5pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">13)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">فن
الإملاء في اللغة العربية، د.عبدالفتاح أحمد الجموز.</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: 8.0pt; margin-left: .75in; margin-right: 40.5pt; margin-top: 0in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -22.5pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">14)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">فن
التحرير العربي ، د . محمد صالح الشنطي.</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: 8.0pt; margin-left: .75in; margin-right: 40.5pt; margin-top: 0in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -22.5pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">15)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">قواعد
الإملاء ، د . عبدالسلام هارون . </span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: 8.0pt; margin-left: .75in; margin-right: 40.5pt; margin-top: 0in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -22.5pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">16)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">كتاب
الإملاء ، حسين والي .</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: 8.0pt; margin-left: .75in; margin-right: 40.5pt; margin-top: 0in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -22.5pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">17)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">معجم
الأخطاء الشائعة، محمد العدناني.</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: 8.0pt; margin-left: .75in; margin-right: 40.5pt; margin-top: 0in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -22.5pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">18)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;">معجم
الخطأ والصواب، د.إميل يعقوب.</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpLast" dir="RTL" style="direction: rtl; margin-bottom: 8.0pt; margin-left: .75in; margin-right: 40.5pt; margin-top: 0in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -22.5pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; unicode-bidi: embed;">
<!--[if !supportLists]--><span dir="RTL"></span><span style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">19)<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-stretch: normal; line-height: normal;"><span style="color: red;"> </span></span></span><!--[endif]--><span style="color: red;"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 16.0pt; line-height: 107%;"><span style="color: red;"><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span> من
يقترح أيضاً ويضيف لهذه القائمة؟</span><o:p></o:p></span></div>
</div>
أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-72158610897532013552015-04-01T23:44:00.001+03:002019-11-11T14:11:19.064+03:00دورة السمات القيادية<div style="direction: rtl;"><span style="-webkit-text-size-adjust: auto; background-color: rgba(255, 255, 255, 0);">تشرفت بتقديم دورة السمات القيادية بمعرض #الفهد #روح_القيادة وكانت عن أهم السمات القيادية للقادة بدءًا من تعريف القيادة الذي هو فن ومهارة التأثير على الأتباع للوصول للهدف، والفرق بينها وبين الإدارة ، وأهم السمات القيادية كالمسؤولية والثقة والتخطيط وإدارة الأولويات والفاعلية والكفاءة وأخيرا أخلاق القائد ومهارات التواصل للقائد.</span></div><div style="direction: rtl;"><span style="-webkit-text-size-adjust: auto; background-color: rgba(255, 255, 255, 0);">فرصة جميلة تعرفت وتشرفت بتدريب قيادات من مختلف القطاعات وتشعر بالفرق بينها وبين البيئة الأكاديمية ، وكذلك تشرفت بلقاء صاحب السمو الملكي الأمير تركي بن محمد بن فهد رئيس اللجنة التنفيذية بالمعرض.</span></div><br><div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiSW92I9aB4SixEL9Q2tpqC1GVd13P5ZIvdA5qKyoNJZTTLqfCiA9QSXhXx7h5p4POf4EkOZcZsVNKdpmrSqPufNgKWW6R-l63UnQr43s1ml1jebIoZasH1SyI4KTa6z0wFidW46-K9CXD-/s640/blogger-image-1221864657.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiSW92I9aB4SixEL9Q2tpqC1GVd13P5ZIvdA5qKyoNJZTTLqfCiA9QSXhXx7h5p4POf4EkOZcZsVNKdpmrSqPufNgKWW6R-l63UnQr43s1ml1jebIoZasH1SyI4KTa6z0wFidW46-K9CXD-/s640/blogger-image-1221864657.jpg"></a></div><br><div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjJpgvKivTzhGi6bzQIekw5hupbRtiYQgjvTsYsX8mkoScbbEXVe7HI7e2XU7Cz8zgdpwv6z6N-Kb8OS-mIWZcnFmYuyHm054BtqLyZHcnAxEf-uCL-zGngkyu_PRpZKYJQ2jfa5jfbxO3W/s640/blogger-image--2075623279.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjJpgvKivTzhGi6bzQIekw5hupbRtiYQgjvTsYsX8mkoScbbEXVe7HI7e2XU7Cz8zgdpwv6z6N-Kb8OS-mIWZcnFmYuyHm054BtqLyZHcnAxEf-uCL-zGngkyu_PRpZKYJQ2jfa5jfbxO3W/s640/blogger-image--2075623279.jpg"></a></div><br><div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhx-Xyx-DDjt_-YuqmYGfElcjKIdraotLhxu8-_CiY6MM0ChprI-qTh9dxiDZOTb5hs4jNntMGrL2X7awNj8wDwpMKt3lxNpAkwMv-6Ls0oLlJ-hp98hD_L-X8LXdklPbSrn2I3MZ0FZY0n/s640/blogger-image--1341261379.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhx-Xyx-DDjt_-YuqmYGfElcjKIdraotLhxu8-_CiY6MM0ChprI-qTh9dxiDZOTb5hs4jNntMGrL2X7awNj8wDwpMKt3lxNpAkwMv-6Ls0oLlJ-hp98hD_L-X8LXdklPbSrn2I3MZ0FZY0n/s640/blogger-image--1341261379.jpg"></a></div>أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-69672861136021394652015-03-03T20:46:00.001+03:002016-03-26T13:03:16.129+03:00عن القراءة وأهميتها... تجارب في القراءة تعيننا على القراءة <div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<h2 style="text-align: center;">
<span style="color: blue; font-family: "trebuchet ms" , sans-serif; font-size: large;">تجارب في القراءة تعيننا على القراءة </span></h2>
<h2 style="text-align: center;">
<span style="color: blue; font-family: "trebuchet ms" , sans-serif; font-size: large;"><br /></span></h2>
<h2 style="text-align: right;">
<span style="background-color: white; color: blue; font-family: "trebuchet ms" , sans-serif; font-size: large;">صديق عزيز سألني عن كيف يبدأ بالقراءة؟ وكيف تصبح القراءة عادة يعتادها ولا ينفر منها، فقلت له عليك أن تستشعر أولاً خطورة الجهل وخطورة نقص المعرفة التي لا يستشعر المرء مرارتها إلا مع مرور الزمن؛ لأن الإنسان إذا لم يشعر بخطورة جهله لن تجد معه أفضل الوسائل المعينة والمحببة للقراءة، فيجب أن تكون لديك الإرادة بأن تقرأ لتعرف ولتتعلم؛ لتنفي الجهل عن نفسك.<br /> القراءة ليست ترفاً يضيع الإنسان وقته بها! القراءة حياة، كما قال العقاد: لأن حياة واحدة لا تكفيني! والقراءة قوة لأن القارئ قوي متسلح بخبرات وتجارب أمم وعصور من قرأهم.<br /><b style="line-height: 21.5599994659424px;"><span lang="AR-SA" style="line-height: 30.6666641235352px;">كذلك كما قال مانغويل عن القراءة: القراءة ليست بالسهولة التي يتخيلها الكسالى بل هي عميلة صعبة وخطرة تشبه المخاطرة لكي يصل بالقارئ إلى المعرفة وهي كالجنة والنعيم العظيم للقارئ</span></b>فيجب أن تشعر بمدى خطورة الجهل لتجد الدافع قوياً نحو القراءة.<br />وعندما تقرر أن تكون قارئاً عليك بالبداية أن تبدأ بقراءة التخصص الذي تحبه، وتذهب لأمهات الكتب في كل فن، ويجب عليك أن تسأل المتخصصين وأصحاب التجارب في كل تخصص، ومن أجمل من لخص التجارب كتاب (تجاربهم في القراءة) الذي أصدرته مكتبة الملك عبدالعزيز العامة وهو ضمن برنامج تجاربهم في القراءة الذي يقيمه المشروع الوطني الثقافي لتجديد الصلة بالكتاب، وهو يعرض تجارب لرواد في الثقافة والفكر والأدب في القراءة، وميزته أنه يعرض مسيرة الرواد في القراءة وكيف بدأوا وما هي أمهات الكتب التي قرأوها.</span></h2>
<br />
<div style="text-align: center;">
كتاب "تجاربهم في القراءة" ويمكن الحصول عليه من مكتبة الملك عبدالعزيز العامة</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhcdEEzZ6GmlreH1J3RUbfhseVgLTJJosV1i6El8tgW6czcjSfKGGsaCEEG-1i_ShRoB72TWvOD_ddCDrKNaTB6GVJn4lGTeMPkD35pkqAXM-YWM7tUiLxGMLpHJYncOQzgpjFUcYJ_UtLS/s1600/%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%A8+%D9%81%D9%8A+%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A1%D8%A9.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhcdEEzZ6GmlreH1J3RUbfhseVgLTJJosV1i6El8tgW6czcjSfKGGsaCEEG-1i_ShRoB72TWvOD_ddCDrKNaTB6GVJn4lGTeMPkD35pkqAXM-YWM7tUiLxGMLpHJYncOQzgpjFUcYJ_UtLS/s1600/%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%A8+%D9%81%D9%8A+%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A1%D8%A9.jpg" width="231" /></a></div>
<br />
<br />
<br />
تجربة الدكتور سعد البازعي في القراءة<br />
<a href="http://www.reading.sa/details.aspx?id=370#.VuAjl5wrKM8" target="_blank">سعد البازعي</a><br />
<br />
تجربة الدكتور عبدالله الغذامي في القراءة<br />
<a href="http://www.reading.sa/details.aspx?id=371#.VuAjrpwrKM8" target="_blank">عبدالله الغذامي</a><br />
<br />
تجربة الدكتور خالص جلبي في القراءة
<br />
<a href="http://www.reading.sa/details.aspx?id=384#.VuAjwpwrKM8" target="_blank">خالص جلبي</a><br />
<br />
تجربة الأستاذ نجيب الزامل في القراءة <br />
<a href="http://www.reading.sa/details.aspx?id=385#.VuAj2ZwrKM8" target="_blank">نجيب الزامل</a><br />
<br />
تجربة الدكتور سلمان العودة في القراءة <br />
<a href="http://www.reading.sa/details.aspx?id=386#.VuAj7pwrKM8" target="_blank">سلمان العودة</a><br />
<br />
تجربة الدكتور عبدالفتاح أبو مدين<br />
<a href="http://www.reading.sa/details.aspx?id=387#.VuAkKpwrKM8" target="_blank">عبدالفتاح أبو مدين</a><br />
<br />
تجربة الأستاذة أميمة الخميس<br />
<a href="http://www.reading.sa/details.aspx?id=388#.VuAkPJwrKM8" target="_blank">أميمة الخميس</a><br />
<br />
تجربة الأستاذ حمد القاضي<br />
<a href="http://www.reading.sa/details.aspx?id=389#.VuAkVpwrKM8" target="_blank">حمد القاضي</a><br />
<br />
تجربة الأستاذ عثمان الصيني<br />
<a href="http://www.reading.sa/details.aspx?id=390#.VuAkZ5wrKM8" target="_blank">عثمان الصيني</a><br />
<br />
<br />
<br />
ولعل خير معين على بداية مشوارك في القراءة بعد التوكل على الله كتاب قراءة القراءة لفهد الحمود
وهنا رابط لتحميله <a href="http://saaid.net/book/17/8707.pdf" target="_blank">قراءة القراءة</a> وكتاب القراءة المثمرة لعبدالكريم بكار<a href="http://ia800309.us.archive.org/7/items/qmmwa/qmmwa.pdf" target="_blank">القراءة المثمرة</a><br />
<br />
ومن أفضل ما رأيت وسمعت في التشجيع على القراءة الدكتور: طارق السويدان<br />
<a href="https://www.youtube.com/watch?v=9SKJo1nz92A&list=PL642164AC5AC4B33E&index=16" target="_blank">القراءة - علمتني الحياة</a><br />
وهنا رابط لقناة على اليوتيوب جمع فيها أفضل المقاطع المرئية عن القراءة<br />
<a href="https://www.youtube.com/playlist?list=PLtxrOg518QORPwt7JqpmxBwAoby7n5DM6" target="_blank">مقاطع عن القراءة</a><br />
<br />
<br />
<br />
<br /></div>
أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-51423737806291404482014-06-22T01:52:00.001+03:002019-11-11T14:11:18.901+03:00أستاذ أدبنا السعودي<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<div id="lv3-newsmore" name="lv3-newsmore" style="-webkit-font-smoothing: antialiased !important; border: none; direction: rtl; float: right; margin: 0px; padding: 0px 10px 0px 0px; text-align: right; vertical-align: top; width: 693px;">
<span id="print_body" style="-webkit-font-smoothing: antialiased !important; -webkit-text-size-adjust: auto; background-color: rgba(255, 255, 255, 0); border: none; direction: rtl; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: top;"></span><br />
<div class="news" style="-webkit-font-smoothing: antialiased !important; border: none; clear: both; direction: rtl; float: right; margin: 5px 0px; padding: 0px; text-align: right; vertical-align: top;">
<span id="print_body" style="-webkit-font-smoothing: antialiased !important; -webkit-text-size-adjust: auto; background-color: rgba(255, 255, 255, 0); border: none; direction: rtl; font-size: large; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: top;"><b>الصورة الذهنية للأساتذة الكبار تحاط بالرهبة والشدة والصرامة، وهالة «مصطنعة» من الجلالة، وعندما سمعت عن أستاذنا، ورأيت ثقل خطوته ارتسمت ملامح تلك الصورة وكادت أن تتأكد لولا أن دخلنا مكتبه، واستمعنا لحديثه العلمي، ونصائحه، وتوجيهاته الأبوية، وذقنا حلواه اللذيذة، وشربنا من قهوته التي تلازم مكتبه كل يوم يحضر فيه إلى الكلية، إنه الأديب الأستاذ الدكتور ابراهيم الفوزان.</b></span></div>
<div class="news" style="-webkit-font-smoothing: antialiased !important; border: none; clear: both; direction: rtl; float: right; margin: 5px 0px; padding: 0px; text-align: right; vertical-align: top;">
<span id="print_body" style="-webkit-font-smoothing: antialiased !important; -webkit-text-size-adjust: auto; background-color: rgba(255, 255, 255, 0); border: none; direction: rtl; font-size: large; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: top;"><b>بعد أن درّسنا أستاذنا الفوزان عرفنا معنى أن يكون الأستاذ أستاذًا بمعنى الأستاذية العلمية والخلقية والتربوية وهو ما طبقه مع كل طلابه الذين وجدوا فيه تلك المعاني التي افتقدوهامع غيره!حتى إنه لا يمل من ترديد مقولته الشهيرة: (بداية فشل المعلم إخراج الطالب من درسه) على طلابه،وهي فعلاً الأساس المنهجي الحديث في تعامل الأستاذ مع الطلاب كما تقرره كل مناهج التدريس التربوية العلمية الحديثة.</b></span></div>
<div class="news" style="-webkit-font-smoothing: antialiased !important; border: none; clear: both; direction: rtl; float: right; margin: 5px 0px; padding: 0px; text-align: right; vertical-align: top;">
<span id="print_body" style="-webkit-font-smoothing: antialiased !important; -webkit-text-size-adjust: auto; background-color: rgba(255, 255, 255, 0); border: none; direction: rtl; font-size: large; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: top;"><b>كان لأستاذنا الدور الكبير في تحفيز طلابه لدراسة الأدب السعودي وأنه لا يقل عن غيره من آداب الدول العربية، وهذا التحفيز نابع من كون أستاذنا الأعرف بهذا الأدب حيث يعد أول من دَرَس الأدب السعودي دراسة منهجية ويعد أول متخصص به برسالته للماجستير «الأدب الحديث بين العواد والقرشي»ورسالة الدكتوراه «الأدب في الحجاز بين التقليد والتجديد»، وبعد ذلك توالت دراساته وأبحاثه حوله وتعد مقالته الشهيرة الأبرز في بيان رؤيته وهي «التواضع المرفوض والحقائق الموءودة» التي بين فيها أهمية الأدب السعودي ومكانته الأدبية ورد التصريحات التي تقلل من أدبية الأدب السعودي من بعض أبنائه من داخل المملكة ومن خارجها.</b></span></div>
<div class="news" style="-webkit-font-smoothing: antialiased !important; border: none; clear: both; float: right; margin: 5px 0px; padding: 0px; text-align: right; vertical-align: top;">
<span id="print_body" style="-webkit-font-smoothing: antialiased !important; -webkit-text-size-adjust: auto; background-color: rgba(255, 255, 255, 0); border: none; direction: rtl; font-size: large; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: top;"><b>والفوزان بذلك يعد أهم رواد دراسة الأدب السعودي، وننتظر من الأندية الأدبية والأقسام العلمية التي تدرس الأدب السعودي في الجامعات أن تكرم رائد دارسي الأدب السعودي، وأن تحظى مؤلفاته والرسائل الكثيرة التي أشرف عليها في الأدب السعودي بإعادة الطبع والتكريم اللائق الذي يستحقه.</b></span></div>
<div class="news" style="-webkit-font-smoothing: antialiased !important; border: none; clear: both; float: right; margin: 5px 0px; padding: 0px; text-align: right; vertical-align: top;">
<span style="background-color: rgba(255, 255, 255, 0); text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><b>أحمد المخيدش الشمري - كلية اللغة العربية - قسم الأدب</b></span></span></div>
<div class="news" style="-webkit-font-smoothing: antialiased !important; border: none; clear: both; float: right; margin: 5px 0px; padding: 0px; text-align: right; vertical-align: top;">
<span style="background-color: rgba(255, 255, 255, 0); text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><b>http://www.al-jazirah.com/culture/2014/21062014/zakarah32.htm</b></span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: large;"><b><a href="http://www.al-jazirah.com/culture/2014/21062014/mg_296_1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://www.al-jazirah.com/culture/2014/21062014/mg_296_1.jpg" height="148" width="320" /></a></b></span></div>
<br />
<div class="news" style="-webkit-font-smoothing: antialiased !important; border: none; clear: both; float: right; margin: 5px 0px; padding: 0px; text-align: right; vertical-align: top;">
<span style="background-color: rgba(255, 255, 255, 0); text-align: justify;"><span style="font-size: large;"><b><br /></b></span></span></div>
<a name='more'></a><br />
<div id="clear" style="-webkit-font-smoothing: antialiased !important; border: none; clear: both; direction: rtl; float: right; margin: 0px; padding: 0px; vertical-align: top;">
</div>
</div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div id="lv3-social-block" style="-webkit-font-smoothing: antialiased !important; background-color: white; border: none; direction: rtl; float: right; font-family: jaz-light; font-size: 13px; line-height: 20px; margin: 5px 0px 10px; padding: 5px 120px 5px 0px; text-align: right; vertical-align: top; width: 703px;">
</div>
</div>
أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-59225855681915934942013-11-22T18:10:00.000+03:002016-03-09T16:53:05.071+03:00ثروتنا الثقافة أرامكو تكتشفها<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">لازلت أعيش بهجة
ودهشة ما رأيته البارحة في احتفالية</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><span dir="LTR"></span> </span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">مسابقة قارئ العام
وقارئ الجمال (أقرأ</span></b><b><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">iread </span></b><span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><span dir="RTL"></span>)والذي نظمه</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><span dir="LTR"></span> </span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">برنامج
إثراء الشباب التابع لمركز الملك عبدالعزيز الثقافي العالمي بأرامكو السعودية، حفل
جميل ومبهر الختام وتتويج فاخر ويليق بقراء العام من الشباب والذين نعلق عليهم
آمال عظيمة لحث غيرهم على المشاركة في فعل القراءة لتكون القراءة متعة ومنافسة
وثقافة يمارسها أبناء المجتمع.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhTvWyrgrBeaiyh5WdZJ8soAw4zlv8YuLFrUHxaHw73_4GnWbxzC7zsLIjEVEeL8VkMwmY2NuheqTjkpMaaHUUfRpfM5sqg6C4eF3KfeOTPLbL-Bt2tfgnWsJSAxXqmUL67s2aa4sNAMJaH/s1600/IMG_5473.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhTvWyrgrBeaiyh5WdZJ8soAw4zlv8YuLFrUHxaHw73_4GnWbxzC7zsLIjEVEeL8VkMwmY2NuheqTjkpMaaHUUfRpfM5sqg6C4eF3KfeOTPLbL-Bt2tfgnWsJSAxXqmUL67s2aa4sNAMJaH/s320/IMG_5473.JPG" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">كانت ليلة مميزة
حقيقة في السابق كنت أخشى مع غيري على بعض أحلام الشباب القارئ والذي يعاني غياب
وانعدام التشجيع على مستوى المجتمع والأسرة وعلى مستوى الجهات الثقافية والتعليمية
الحكومية وإن حضر التشجيع يحضر باهتاً لا يناسب فئة الشباب الذي لا يروقه إلا
الإبهار والإثارة والإبداع، فعلاً كنت أتمنى أن الجميع حضر هذه المناسبة ليشاهدوا الإبداع
الكبير في الحفل وفي تنظيم فقراته، وهذا الإبداع الذي تم بتنظيم رائع ومبهر
لأرامكو والمميز فيه التنظيم المرتب بجهد متطوعين من الشباب قاموا بتنظيم وإرشاد الزوار
بشكل مميز وجميل.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">لا أخفي سعادتي
بالدور الثقافي لأرامكو الذي قدمته وستقدمه خلال الفترة القادمة من خلال مركز
الملك عبدالعزيز الثقافي العالمي وهو الدور المأمول والمنتظر من رائدة الاقتصاد
السعودي، وننتظر منها الدعم الأكبر للثقافة وتشجيع الشباب على القراءة من خلال
برامج المركز الجميلة.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">الشباب السعودي المثقف
والمتعلم ثروة لا تنضب، وطالما وجد الشباب البيئة والمكانة والتشجيع سيتفجر
إبداعاً وثقافة وخلقاُ يعود على المملكة العربية السعودية بالنفع والفائدة،
والشباب يعلق أماله على أرامكو برعاية الأنشطة الثقافية المختلفة وخصوصاً القراءة
التي هي إحدى أهم الوسائل المؤثرة في إثراء جيل المستقبل</span>، <span style="font-size: large;">وكلمة وزير
الثقافة والإعلام عن أرامكو الذي قال:شركة أرامكو سبقتنا في العملية الثقافية
واستخدمت الشق الثقافي والمعرفي لتنمية مواهب الإنسان.</span><o:p></o:p></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgaNhcP1H5SbXoj1FPFvWLtcefIxlsLdoKM_C44pY6oRHpJHriF48ZxLuK2Rp1mln-G6g9PrzGELIQpPsNeaqlot4Cw1M3V4Pf6eYXq1fqAe3Pn6aZteU2jLaPC8coY0js6wnVVKFXunlnp/s1600/IMG_5490.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgaNhcP1H5SbXoj1FPFvWLtcefIxlsLdoKM_C44pY6oRHpJHriF48ZxLuK2Rp1mln-G6g9PrzGELIQpPsNeaqlot4Cw1M3V4Pf6eYXq1fqAe3Pn6aZteU2jLaPC8coY0js6wnVVKFXunlnp/s320/IMG_5490.JPG" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">بدأ الحفل بمحاضرة
ملهمة ومشجعة للبروفسيور ألبرتو مانغويل عن بهجة القراءة</span> كتبت عنها تدوينة
مستقلة<o:p></o:p></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span dir="LTR"><a href="http://akshammari.blogspot.com/2013/11/blog-post.html">http://akshammari.blogspot.com/2013/11/blog-post.html</a></span><b><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b><br />
<span style="font-size: large;"><b><div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span style="font-size: large;"><b><br /></b></span></div>
ثم تلاه عرض جميل ورائع لفيلم (كتاب الرمال) يحكي فيه المخرج الشاب بدر الحمود قصة قصة الشاعر بورخيس مع "كتاب الرمال" الذي فتح له التواصل مع العلوم والمعارف وتواصله مع الجاحظ وبأسلوب مشوق ومبهر<br />وهنا عرض للفيلم<br /><a href="http://www.youtube.com/watch?v=qHw2k5q0cCw">http://www.youtube.com/watch?v=qHw2k5q0cCw</a></b></span><br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">تستهدف مسابقة مسابقة
قارئ العام وقارئ الجمال (أقرأ</span></b><b><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">iread </span></b><span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><span dir="RTL"></span>) في نسختها
الأولى، شباب وفتيات المنطقة الشرقية، وستشمل المسابقة في العام القادم -بحسب
القائمين عليها-المشاركين في جميع مناطق المملكة، وهو ما ننتظره وننتظر قيام وزارة
التربية والتعليم والتعليم العالي بالتعاون والمساعدة لتعريف الطلاب بالمسابقة
وحثهم على المشاركة. </span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">ومسابقة (قارئ العام)للتوضيح هي منافسة يعرض المشارك ملخصاً
لكتاب ينتقيه، ويحكي تجربته الملهمة معه، ومن ثم يتم ترشيحه لبرنامج تدريبي فريد
من نوعه، يؤهله للإلقاء الجماهيري بشكل إبداعي.</span></b><b><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">ومسابقة (قارئ
الجمال)، للمحترفين، وهي تستهدف المصورين المحترفين ليشاركوا بصورهم الملهمة عن
عالم القراءة، ومن ثم يتم عرضها في معرض متخصص، وقد أندهشت بما رأيت من صور عظيمة
وملهمة ومحفزة للقراءة وبالإمكان زيارة موقع المسابقة للإطلاع أكثر.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<a href="http://www.iread2013.com/"><span dir="LTR">http://www.iread2013.com</span></a><b><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">وسعدت كثيراً بلقاء
الدكتور فهد العليان مدير المشروع الوطني الثقافي لتجديد الصلة بالكتاب في الحفل
وأيضاً الناقد الروائي الأستاذ محمد العباس والذي أبدع في تقديم محاضرة مانغويل،
وكذلك الدكتور أشرف فقيه بعد علاقة افتراضية دامت أكثر من أربعة سنوات، والجميلين
محمد بازيد وياسر بكر الذين كان لتقديمهما الرائع والجميل الدور الكبير في إخراج
الاحتفالية بشكل جميل.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiy2GzfvUGdDpvlqRokXP-IAU_1HCD2NUgMUxoyLyrTOuD8i4tFaWytkBTHIzyoZDUVWHnBu-5E8uSPQ2MCHg4GLn2UghVxhtZTA3Scf8FWFEGRLCDOc03VqSentPdvau1k5Je2xyPiFRl8/s1600/IMG_5474.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiy2GzfvUGdDpvlqRokXP-IAU_1HCD2NUgMUxoyLyrTOuD8i4tFaWytkBTHIzyoZDUVWHnBu-5E8uSPQ2MCHg4GLn2UghVxhtZTA3Scf8FWFEGRLCDOc03VqSentPdvau1k5Je2xyPiFRl8/s320/IMG_5474.JPG" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">اطمئنوا على
ثقافتنا،،، أرامكو تعتبرها ثروة<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<br /></div>
<br />
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<br /></div>
</div>
أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-81707059807364096972013-11-22T17:53:00.001+03:002016-03-09T16:53:05.075+03:00محاضرة بهجة القراءة لمانغويل<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">بدأت</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><span dir="LTR"></span> </span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">احتفالية</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><span dir="LTR"></span> </span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">مسابقة قارئ العام
وقارئ الجمال (أقرأ</span></b><b><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">iread</span></b><span dir="LTR" style="font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"> </span><span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><span dir="RTL"></span>)والذي نظمه</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><span dir="LTR"></span> </span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">برنامج إثراء الشباب
التابع لمركز الملك عبدالعزيز الثقافي العالمي بأرامكو السعودية</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><span dir="LTR"></span> </span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">بمحاضرة
ملهمة ومشجعة للبروفسيور ألبرتو مانغويل عن (بهجة القراءة) </span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">قدّم
المحاضرة الناقد الروائي الأستاذ محمد العباس</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><span dir="LTR"></span>.</span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjE7Kt-h40PRyTQcnOkaTao7hfyeOwIzHlaZ61QJTWowu6N_6U6gNFswDV8Oi1_PvjLMyVLpLH4Mj3Bst2JKkeIPjdxp-5eMje7VK9YFOPkqbJ3wLYYEnvYYZDOu88PpqkRkivWcYhwZ6-D/s1600/IMG_5507.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjE7Kt-h40PRyTQcnOkaTao7hfyeOwIzHlaZ61QJTWowu6N_6U6gNFswDV8Oi1_PvjLMyVLpLH4Mj3Bst2JKkeIPjdxp-5eMje7VK9YFOPkqbJ3wLYYEnvYYZDOu88PpqkRkivWcYhwZ6-D/s320/IMG_5507.JPG" width="240" /></a></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><br /></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">تحدث مانغويل عن
بدايته حين كان يمسح الغبار عن المكتبة ويتصفح عناوين الكتب وعن أن المكتبات هي
بالحقيقة مناطق (للجنون) ويعني بالجنون أي الإبداع العظيم لما تحتويه من علم
ومعرفة تسبق الزمان والمكان والمحيط الذي يعيش في الإنسان، وأن أمتع المتع للقارئ
هي بالقراءة والاستمرار بالقراءة وأن كل المتع هي بالصفحة القادمة وربما بالكتاب
القادم الذي لم أصل إليه بعد، القراءة ليست بالسهولة التي يتخيلها الكسالى بل هي
عميلة صعبة وخطرة تشبه المخاطرة لكي يصل بالقارئ إلى المعرفة وهي كالجنة والنعيم
العظيم للقارئ، القراءة كفعل الساحر بالنسبة لعاشق القراءة تنقله من عالم إلى
عوالم أخرى.</span></b><br />
<span style="background-color: whitesmoke;"><b><span style="font-family: 'Traditional Arabic', serif; font-size: 27px; line-height: 31px;">وقال بأن الانتقائية والفرز مهم للقارئ فمن الصعب على أي إنسان أن يقرأ كل شيء بل لا بد أن ينتقي ويفرز، وأن كتبتك التي قرأت والتي عاشت معك وشكلت وعيك وثقافتك هي بالضبط هويتك وبطاقة التعريف المميزة لك عن غيرك.</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">الكتاب رحلة ممتعة مع
قارئه والقارئ الحقيقي هو الذي يعطي الكتاب قيمته بالحفاظ عليه والاعتزاز به، ومن
خلال تجربة قصة آليس في بلاد العجائب</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><span dir="LTR"></span>”</span></b><span dir="RTL"></span><b><span style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><span dir="RTL"></span> <span lang="AR-SA">اختلفت قراءته لها عندما كان صغيراً كانت صور
أليس والأرانب هي المحرك الأساس لدلالة القصة وهي منتهى دهشة مانغويل، لكن في
مرحلة عمرية لاحقة كانت أليس بالنسبة له شيئاً ثانياً فالقيم والكلمات والعبارات
التي قرأها بالقصة هي ما يثيرر دهشته ومتعته، والأن هو يقرأ أليس ويرى انطباق أحداثها
على الحياة السياسية والاقتصادية في العالم الكبير، ويقول بأن جميع نسخ القصة
موجودة لديه ويحتفظ بها.<o:p></o:p></span></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">الكتاب رحلة ممتعة مع
قارئه والقارئ الحقيقي هو الذي يعطي الكتاب قيمته بالحفاظ عليه والاعتزاز به، ومن
خلال تجربة قصة آليس في بلاد العجائب</span></b><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><span dir="LTR"></span>”</span></b><span dir="RTL"></span><b><span style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><span dir="RTL"></span> <span lang="AR-SA">اختلفت قراءته لها عندما كان صغيراً كانت صور
أليس والأرانب هي المحرك الأساس لدلالة القصة وهي منتهى دهشة مانغويل، لكن في
مرحلة عمرية لاحقة كانت أليس بالنسبة له شيئاً ثانياً فالقيم والكلمات والعبارات
التي قرأها بالقصة هي ما يثيرر دهشته ومتعته، والأن هو يقرأ أليس ويرى انطباق أحداثها
على الحياة السياسية والاقتصادية في العالم الكبير.<o:p></o:p></span></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">وأنه لكي تعيش هذه
المتعة لابد من صديق قارئ يدفعك للمزيد ويزيد من حيرتك بتساؤلات تدفع للمزيد من
القراءة ويشاركك بهجة نعيم القراءة.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">ثم تحدث عن أن مهام
القارئ وذكر أن للقارئ ستة مهام أساسية عليه أن يسعى لتحقيقها.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpFirst" dir="RTL" style="margin-right: 54.0pt; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -36.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><span style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">1-<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span></b><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">هي
إنقاذ ذاكرة الأدب من الانقراض وأن كنوزنا العظيمة لم تقرأ بعد وبعضها قرأت لكن
ليس بالقراءة التي تستحق، فالمهمة الأولى للقارئ هي إنقاذ ذاكرة الأدب والثقافة</span></b><b style="text-indent: -36pt;"><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">.</span></b></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="margin-right: 54.0pt; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -36.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><span style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">2-<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span></b><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">يجب
على القارئ أن يشعر بقيمة وأهمية ما يقرأ، وأنك لن تقرأ مالم تشعر بأهمية ما تقرأ.</span></b><b><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="margin-right: 54.0pt; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -36.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><span style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">3-<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span></b><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">حتى
الكتب فقيرة القيمة العلمية والأدبية لن تعدم الفائدة منها، لأنك ستعرف وتقف بنفسك
أن هذا الكتاب لا يستحق وقت القراءة.</span></b><b><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="margin-right: 54.0pt; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -36.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><span style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">4-<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span></b><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">أن
رغبتك في القراءة ستضفي قيمة كبيرة على ما تقرأ، وأنك عندما تحدث جمهورك عمّا قرأت
يجب أن تسحرهم وتغريهم لهذه الكتاب.</span></b><b><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="margin-right: 54.0pt; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -36.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><span style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">5-<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span></b><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">أرفع
الكتاب والنص لعقلك، حاول أن تفهم وتتعب على الفهم، لأن العبقرية والإبداع يكمن في
هذا التعب.</span></b><b><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpLast" dir="RTL" style="margin-right: 54.0pt; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -36.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><span style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">6-<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span></b><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">أوجد
المتعة اللذة فيما تقرأ، مالم تستمتع بما تقرأ فإنك لن تستفيد بقراءتك.</span></b><b><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">يختتم مانغويل حديثه
عن جعل المكتبة والكتاب جزء أساس ومكون رئيس من حياة الإنسان، وهذا الجزء هو الذي
يبعث على السعادة والبهجة في حياتنا، ويقول: (مكتبتي تمنحني المتعة).<o:p></o:p></span></b><br />
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></b></div>
<b><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">وللأسف كنا نمني النفس بأن يطول اللقاء بمانغويل
لكن لزمة المهرجانات الثقافية السعودي ضيق الوقت وتداخل البرامج مع العلماء
الكبار، أفقدتنا بعضنا من متعة اللقاء.</span></b><br />
<b><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;"><br /></span></b>
<br />
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span dir="LTR" style="font-family: 'Traditional Arabic', serif; line-height: 18px;"><span style="color: red; font-size: x-small;">للتعرف أكثر على مانغويل وعلى كتبه</span></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<a href="https://www.goodreads.com/author/show/3182716._"><span style="color: red; font-size: x-small;">https://www.goodreads.com/author/show/3182716._</span></a></div>
</div>
أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-81268274593643605922013-07-31T04:53:00.000+03:002019-11-11T14:11:19.130+03:00أغلب المسؤولين لديهم توجس من دخول المواقع الاجتماعية<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial; font-size: 16px; font-weight: bold; line-height: 23.390625px; text-align: justify;">مشاركتي في حلقة نقاش عن " الإعلام الجديد وشبكات التواصل الاجتماعي" </span><span style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial; font-size: 16px; font-weight: bold; line-height: 23.390625px; text-align: justify;"> </span><span style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial; font-size: 16px; font-weight: bold; line-height: 23.390625px; text-align: justify;">ضمن فعاليات المقهى الثقافي الرمضاني بنا</span><span style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial; font-size: 16px; font-weight: bold; line-height: 23.390625px; text-align: justify;">دي حائل الأدبي الثقافي.</span><br />
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial; font-size: 16px; font-weight: bold; line-height: 23.390625px; text-align: justify;"><br /></span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.adabihail.net/contents/myuppic/051eecf13c76f1.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="265" src="http://www.adabihail.net/contents/myuppic/051eecf13c76f1.JPG" width="400" /></a></div>
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial; font-size: 16px; font-weight: bold; line-height: 23.390625px; text-align: justify;"><br /></span>
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial; font-size: 16px; font-weight: bold; line-height: 23.390625px; text-align: justify;"><br /></span>
<div style="text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial; font-size: 16px; font-weight: bold; line-height: 23.390625px; text-align: justify;">رابط الخبر في جريدة الرياض</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial; font-size: 16px; font-weight: bold; line-height: 23.390625px; text-align: justify;"><a href="http://www.alriyadh.com/2013/07/25/article854638.html">http://www.alriyadh.com/2013/07/25/article854638.html</a></span></div>
<br />
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #0000ee; font-family: arial;"><span style="line-height: 23.390625px;"><b><u><br /></u></b></span></span></div>
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial; font-size: 16px; font-weight: bold; line-height: 23.390625px; text-align: justify;"><a href="http://www.alriyadh.com/2013/07/25/article854638.html"></a><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://www.alriyadh.com/2013/07/25/article854638.html"></a><a href="http://www.adabihail.net/contents/newsm/241.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="265" src="http://www.adabihail.net/contents/newsm/241.jpg" width="400" /></a></div>
</span><br />
<b style="background-color: white; color: #2f3f48; font-family: 'Times New Roman', arial, verdana, geneva, lucida, 'lucida grande', helvetica, sans-serif; font-size: large; text-align: justify;">أقام النادي الأدبي الثقافي في منطقة حائل مساء الأحد 13 / 9 / 1434هـ (حسب تقويم أم القرى) في إطار فعاليات المقهى الثقافي الرمضاني الذي ينظمه النادي حلقة نقاش عن الإعلام الجديد وشبكات التواصل الاجتماعي في القاعة الثقافية بمقر النادي.<br /><br /><br /><br />وافتتح رئيس مجلس أدارة النادي (بالإنابة) الأستاذ رشيد بن سلمان الصقري الندوة بالترحيب بالحضور، ثم تساءل الصقري عن مصداقية الإعلام الجديد التي كادت أن تتلاشى بسبب كثرة الإشاعات.<br /><br /><br /><br />ثمّ تحدث الإعلامي بجريدة الوطن السعوديّة الأستاذ عبدالكريم الفطيمان وقال: "عندما نتحدث عن الإعلام الجديد فيجب علينا الحديث عن النقيض وهو الإعلام التقليدي، والإعلام الجديد وضع مفهوم جديد ما يسمى بالصحفي المواطن من خلال التصوير المباشر، وضرب الفطيمان مثالاً حيّاً وهو الربيع العربي من قام بنقله مواطنين وليس صحفيين.<br /><br /><br /><br />وأشار عضو مجلس إدارة النادي الأدبي الثقافي في منطقة حائل الدكتور فهد العوني بأن الإعلام الجديد أصبح يظهر الحقيقة وقال: "أنا كإعلامي يجب أن أظهر الحقيقة وهذا هو السبق الصحفي الذي أبحث عنه".<br /><br /><br /><br /><br /><br />كما تمنّى الكاتب خلف الحشر من وزارة الثقافة والإعلام أن تدعم الصحف الإلكترونية وتأخذ بيدها، وأكّد الدكتور العوني على التزام الصحافة بالمصداقيّة.<br /><br /><br /><br />وقال الشاعر خليف غالب بأن ما يميز الإعلام الجديد إنه كسر سلطوية المثقف التقليدي تماماً، وقال بأن الصحف الورقية عاجزة عن مجابهة الشارع الإعلامي الجديد مشيراً إلى ما تنبأ به الكاتب عبدالله الغذامي في كتاباته، وأشار فهد التميمي عضو مجلس إدارة النادي إلى ما قاله خليف الغالب مضيفاً بأن الإعلام التقليدي كان إعلاماً نخبويّاً، ولكن لا يزال الإعلام التقليدي أكثر تأثيراً.<br /><br /><br /><br />وأكد الأستاذ عبدالرحمن بن سعدي الغيثي بأن الإعلام التقليدي قد يخضع للحجب، ولكن الإعلام الجديد مفتوح ومؤثر، وشدّد الأستاذ رائد المسطح بأن الإعلام الجديد قد يُصنّف بعض مرتاديه مصابين بنوع من انفصام الشخصية حيث نجد بعضهم يستخدم أكثر من يوزر خاصة في تويتر و الفيس بوك.<br /><br /><br /><br />وشهدت الحلقة مشاركة متنوعة من الكاتب براك البلوي والأستاذ عبدالحق حقي اللذان اتفقا على تغيير مفهوم الخصوصية للإعلام الجديد كما أنه يفتقد للمصداقية ولكنه مازال متمسك بحرية التعبير كثيراً .<br /><br /><br /><br />وأكّد الإعلامي في صحيفة الجزيرة السعودية الأستاذ سعود الرفاع على أبعاد الإعلام الجديد، وقال: "نكاد لا نجد بيت في المنطقة إلا وهناك فيه إعلامي أو اثنين"، وأضاف أحمد المخيدش بأن أغلب المسؤولين لديهم توجس من دخول هذه المواقع الاجتماعية وأن أغلب كتاباتهم رسمية.<br /><br /><br /><br />وأبان الإعلامي في صحيفة الشرق السعودية الأستاذ عبدالله الزماي أن الإعلام الجديد مازال هو المحرك للقارئ نحو الرأي العام ومسالة توجيهه مسألة خطيرة.<br /><br /><br /><br />وشهدت الحلقة حضور ومشاركة من الإعلامي المخضرم الصحفي في جريدة اليوم السعودية الأستاذ صالح المشهور الذي قال بأن الإعلام الجديد أبطل حركة الصحفي وحديثه، وليس كما في السابق كنا نبحث ونتحرّى عن الأخبار في كل مكان.</b><br />
<b style="background-color: white; color: #2f3f48; font-family: 'Times New Roman', arial, verdana, geneva, lucida, 'lucida grande', helvetica, sans-serif; font-size: large; text-align: justify;"><br /></b>
<div style="text-align: center;">
<span style="color: #2f3f48; font-family: Times New Roman, arial, verdana, geneva, lucida, lucida grande, helvetica, sans-serif; font-size: medium;"><b>رابط الخبر في موقع النادي الأدبي</b></span></div>
<div style="text-align: center;">
<b style="background-color: white; color: #2f3f48; font-family: 'Times New Roman', arial, verdana, geneva, lucida, 'lucida grande', helvetica, sans-serif; font-size: large; text-align: justify;"><br /></b></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial; font-size: 16px; font-weight: bold; line-height: 23.390625px; text-align: justify;"><a href="http://www.adabihail.net/news.php?action=show&id=241">http://www.adabihail.net/news.php?action=show&id=241</a></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="background-color: white; color: #333333; font-family: arial; font-size: 16px; font-weight: bold; line-height: 23.390625px; text-align: justify;"><br /></span></div>
</div>
أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-13269957661879186732013-04-24T20:32:00.001+03:002013-05-19T20:02:42.441+03:00علامات الترقيم<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<div style="text-align: center;">
<b>بسم الله الرحمن الرحيم</b></div>
<div style="text-align: center;">
<b>الدرس السابع</b></div>
<br />
<br />
<br />
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="page-break-before: always; text-align: center;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: AL-Mateen; font-size: 16.0pt;">علامات
الترقيم<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="page-break-before: always; text-align: center;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: AL-Mateen; font-size: 16.0pt;"><br /></span></b></div>
<div align="center" dir="rtl">
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0" class="MsoNormalTable" dir="rtl" style="border-collapse: collapse; border: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-insideh: .5pt solid windowtext; mso-border-insidev: .5pt solid windowtext; mso-padding-alt: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-table-dir: bidi; mso-yfti-tbllook: 1184;">
<tbody>
<tr>
<td style="border: solid windowtext 2.25pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">اسم
العلامة</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
<td style="border-right: none; border: solid windowtext 2.25pt; mso-border-right-alt: solid windowtext 2.25pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">صورتها</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
<td style="border-right: none; border: solid windowtext 2.25pt; mso-border-right-alt: solid windowtext 2.25pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">اسم
العلامة</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
<td style="border-right: none; border: solid windowtext 2.25pt; mso-border-right-alt: solid windowtext 2.25pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">صورتها</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: solid windowtext 1.0pt; border-right: solid windowtext 2.25pt; border-top: none; mso-border-bottom-alt: .5pt; mso-border-color-alt: windowtext; mso-border-left-alt: .5pt; mso-border-right-alt: 2.25pt; mso-border-style-alt: solid; mso-border-top-alt: 2.25pt; mso-border-top-alt: solid windowtext 2.25pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">الفاصلة</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: solid windowtext 1.0pt; border-right: none; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-right-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext 2.25pt; mso-border-top-alt: solid windowtext 2.25pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>،</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: solid windowtext 1.0pt; border-right: none; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-right-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext 2.25pt; mso-border-top-alt: solid windowtext 2.25pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">القوسان
المعقوفتان</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: solid windowtext 2.25pt; border-right: none; border-top: none; mso-border-bottom-alt: .5pt; mso-border-color-alt: windowtext; mso-border-left-alt: 2.25pt; mso-border-right-alt: .5pt; mso-border-right-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-style-alt: solid; mso-border-top-alt: 2.25pt; mso-border-top-alt: solid windowtext 2.25pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>[ ]</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: solid windowtext 1.0pt; border-right: solid windowtext 2.25pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-right-alt: solid windowtext 2.25pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">الفاصلة
المنقوطة</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: solid windowtext 1.0pt; border-right: none; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-right-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>؛</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: solid windowtext 1.0pt; border-right: none; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-right-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><h2 dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: EN-US; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">علامة التنصيص</span><span dir="LTR" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: "Traditional Arabic"; mso-fareast-language: EN-US;"><o:p></o:p></span></h2>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: solid windowtext 2.25pt; border-right: none; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext 2.25pt; mso-border-right-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>(( ))</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: solid windowtext 1.0pt; border-right: solid windowtext 2.25pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-right-alt: solid windowtext 2.25pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">النقطة</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: solid windowtext 1.0pt; border-right: none; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-right-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>.</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: solid windowtext 1.0pt; border-right: none; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-right-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">علامة
الحذف</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: solid windowtext 2.25pt; border-right: none; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext 2.25pt; mso-border-right-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span> ...</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: solid windowtext 1.0pt; border-right: solid windowtext 2.25pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-right-alt: solid windowtext 2.25pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">النقطتان</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: solid windowtext 1.0pt; border-right: none; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-right-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>:</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: solid windowtext 1.0pt; border-right: none; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-right-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">علامة
المتابعة</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: solid windowtext 2.25pt; border-right: none; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext 2.25pt; mso-border-right-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>=</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: solid windowtext 1.0pt; border-right: solid windowtext 2.25pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-right-alt: solid windowtext 2.25pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">الشرطة</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: solid windowtext 1.0pt; border-right: none; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-right-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>-</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: solid windowtext 1.0pt; border-right: none; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-right-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">الفاصل
المائل</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: solid windowtext 2.25pt; border-right: none; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext 2.25pt; mso-border-right-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>/</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: solid windowtext 1.0pt; border-right: solid windowtext 2.25pt; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-right-alt: solid windowtext 2.25pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">الشرطتان</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: solid windowtext 1.0pt; border-right: none; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-right-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>- -</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: solid windowtext 1.0pt; border-right: none; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-right-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">علامة
الاستفهام</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 1.0pt; border-left: solid windowtext 2.25pt; border-right: none; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext 2.25pt; mso-border-right-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>؟</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="border-bottom: solid windowtext 2.25pt; border-left: solid windowtext 1.0pt; border-right: solid windowtext 2.25pt; border-top: none; mso-border-bottom-alt: 2.25pt; mso-border-color-alt: windowtext; mso-border-left-alt: .5pt; mso-border-right-alt: 2.25pt; mso-border-style-alt: solid; mso-border-top-alt: .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">القوسان</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 2.25pt; border-left: solid windowtext 1.0pt; border-right: none; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-bottom-alt: solid windowtext 2.25pt; mso-border-right-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>( )</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 2.25pt; border-left: solid windowtext 1.0pt; border-right: none; border-top: none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-bottom-alt: solid windowtext 2.25pt; mso-border-right-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">علامة
التعجب</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
<td style="border-bottom: solid windowtext 2.25pt; border-left: solid windowtext 2.25pt; border-right: none; border-top: none; mso-border-right-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding: 0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; width: 105.45pt;" valign="top" width="141"><div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span dir="RTL"></span>!</span></b><b><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
</td>
</tr>
</tbody></table>
</div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: -.1pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">1 – الفاصلة :<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">وتسمى (الفصلة) ، أو (الشولة) .
وتستعمل لفصل بعض أجزاء الكلام عن بعض ؛ فيقف القارئ عندها وقفة خفيفة . و مواضع
استعمالها كما يلي:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">أ – توضع بين الجمل التي يتكون من
مجموعها كلام تام في معنى معين ، مثل : <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">إمداد القرى بالكهرباء يحقق فوائد
كثيرة : فهو يساعد على حفظ الأمن ، ويرفع مستوى المعيشة في القرى ، ويشجع على
إنشاء المصانع الريفية ، ويحد من هجرة الريفيين إلى المدن .<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">وتأتي أيضاً بين الجمل القصيرة
المعطوفة داخل الفِقرة ، مثل : ذهب محمد إلى السوق ، وعاد بعد الظهر إلى بيته.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">ب – توضع بين أنواع الشيء وأقسامه ،
مثل : التقديرات الجامعية ( ممتاز ، جيد جدًّا ، جيد ، مقبول ) .<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">ج – بين المفردات في سياق التمثيل (بين
الأجزاء المتشابهة في الجملة، مثل : الأسماء ، والصفات ، والأفعال ... إلخ , التي
لا يوجد بينها أحرف عطف) :<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 53.35pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 53.35pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-size: 19.0pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">-<span style="font-size: 7pt;"> </span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">أقبل
الطلاب : محمدٌ ، صالحٌ ، عليٌّ .<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 53.35pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 53.35pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-size: 19.0pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">-<span style="font-size: 7pt;"> </span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">كان
المعلم يشرح ، يعلل ، يقارن ...<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">وتوضع بين المعطوفات بحرف عطف ، كقول
الرسول – صلى الله عليه وسلم - : ((عشر من
الفطرة : المضمضة ، والاستنشاق ، والسواك ، وقصُّ الشارب ، وتقليم
الأظافر...)) . <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">د – بعد لفظ المنادى ، مثل : يا محمدُ
، اجتهد في عملك .<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">هـ - بين القسم وجوابه ، مثل : والله ، لأكثرن من الصلاة .<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">و – بعد حروف الجواب مباشرة (نعم ، لا
، بلى ، كلا ، أجل...) ، مثل : <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 53.35pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 53.35pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-size: 19.0pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">-<span style="font-size: 7pt;"> </span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">نعم
، نجحت في الامتحان . <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 53.35pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 53.35pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-size: 19.0pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">-<span style="font-size: 7pt;"> </span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">لا ، لم أهمل دروسي.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 53.35pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 53.35pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-size: 19.0pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">-<span style="font-size: 7pt;"> </span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">بلى ، لقد حضر الأستاذ .</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 53.35pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 53.35pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-size: 19.0pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">-<span style="font-size: 7pt;"> </span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">كلا
، لم أتأخر عن المدرسة .</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 53.35pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 53.35pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-size: 19.0pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">-<span style="font-size: 7pt;"> </span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">أجل
، أنت أحق بالجائزة .</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;"><span dir="RTL"></span>2 –
الفاصلة المنقوطة : <o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">تستخدم للبيان ، أو للشرح ، أو للتفصيل
، وتكون وقفة القارئ عندها أطول قليلاً من وقفته عند الفاصلة . وأشهر مواضع
استعمالها ثلاثة:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">أ – أن توضع بين جملتين تكون ثانيتهما
مسببة عن الأولى ، مثل : أهمل الطالب دروسه ؛ فرسب في الامتحان . <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">ب – أن توضع بين جملتين تكون ثانيتهما
سبباً في الأولى ، مثل : حقق التاجر أرباحاً كثيرة ؛ لأنه لم ينهج سبيل الغش . <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">ج – أن توضع بين جمل طويلة ، يتألف من
مجموعها كلام تام الفائدة ، مثل : إن الناس
لا ينظرون إلى الزمان الذي عمل فيه العمل ، والصعوبات التي واجهها ،
والأموال التي أنفقت ؛ وإنما ينظرون إلى مقدار جودته .<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">3
– النقطة :<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">
وتسمى (الوقفة) ، أو (القاطعة) . ومواضع استخدامها ما يلي:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">أ
– بعد الجملة التي تم معناها واستوفت كل مقوماتها ؛ بحيث تلاحظ أن الجملة الآتية
تطرق معنى يعد جديداً بالإضافة إلى ما قبلها في الغالب ، مثل: من خطبة قُس بن
ساعدة في سوق عكاظ:((أيها الناس ، اسمعوا ، وعوا ، من عاش مات ، ومن مات فات ،
وكلُّ ما هو آتٍ آتْ . ليلٌ داج ، ونهار ساج ، وسماء ذات أبراج...)) . <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">ب – بعد انتهاء الفقرة.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 63.7pt; text-align: justify; text-indent: -1.0cm; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">ج – بعض
الكتاب يلجؤون إليها في بعض المختصرات : د. شوقي ضيف ، د. ت. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">4
– النقطتان : <o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">وتسمى (النقطتان الرأسيتان) ، أو
(النقطتان المتوازيتان) ، وتستعمل للتوضيح . ومن مواضع استعمالها:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">أ – بين لفظ القول والكلام المقول ، أو
ما يشبههما في المعنى ، قال تعالى: </span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="font-family: "AGA Arabesque"; font-size: 19.0pt; mso-ascii-font-family: "Traditional Arabic"; mso-char-type: symbol; mso-hansi-font-family: "Traditional Arabic"; mso-symbol-font-family: "AGA Arabesque";"><span dir="LTR"></span>]</span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">وَجَعَلْنَا
مِنَ الْمَاءِ كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ ...</span></b><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="font-family: "AGA Arabesque"; font-size: 19.0pt; mso-ascii-font-family: "Traditional Arabic"; mso-char-type: symbol; mso-hansi-font-family: "Traditional Arabic"; mso-symbol-font-family: "AGA Arabesque";"><span dir="LTR"></span>[</span><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;"><span dir="RTL"></span> ، ومثل : نصيحتي إليكم
تتلخص فيما يأتي : لا تستمعوا إلى مقالة
السوء، ولا ... <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">ب – بين الشيء وأقسامه ، مثل : الكلمة
ثلاثة أقسام : اسم ، وفعل ، وحرف . <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">ج – قبل الكلام الذي يعرض لتوضيح ما
سبقه ، مثل : المذاكرة المبكرة جليلة الفوائد
: تزيد ثقة الطالب بنفسه ، وتطمئنه على مستوى تحصيله ، وتعوده على الصبر.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">د – بين اللفظ وما يفسر حقيقته بلفظ
واحد أو أكثر ، مثل : النوى : البعد.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">هـ - بعد الألفاظ : مثل ، نحو ، أي ،
أعني ، أقصد .<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">و – أن تفصل بين لفظة (بعد) وما يأتي
بعدها مما يعد جواباً . <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">5
– الشرطة :<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">
وتسمى (الوصلة) . ومواضع استعمالها
ما يلي:<u><o:p></o:p></u></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">أ – بين العدد رقماً أو لفظاً وبين
المعدود ، مثل : <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">1 - أولاً – <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">2 - ثانياً –<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">3 - ثالثاً –<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">ب – في المحاورة بين اثنين ؛ للدلالة
على تغير المتكلم ، كالمحاورات في القصة والمسرحية وغيرهما . وتكتب في أول
السطر بدلاً من أسماء المتحاورين : <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">- هل رأيت أخي ؟ <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">- أيهما : محمدٌ أم أحمدُ؟<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">- محمد .<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">- أجل ، رأيته في الجامعة . <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">ج – تربط بين اللفظتين لتكَوِّنا لفظة
واحداة ، مثل : أفرو- آسيوي (الأفريقي – الآسيوي) ، وتوضع بين جزئي الكلمة المركبة
عند إرادة فصلهما ، مثل : حضرموت (حضر – موت) .<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">د - بمعنى (حتى) ، أو (إلى) إذا جاءت
بين رقمين ، مثل : حضر ما بين (40-60 طالباً)
. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">6
– الشرطتان :<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">هي علامة الاعتراض ( ما عرض قبل تمام
الجملة مستقلاً عن معناها ). وتستخدم هذه العلامة فيما يلي:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">أ – لحصر الاعتراض ، سواء أكان توضيحاً
، أم دعاءً ، أم نداءً ، أم ما أشبه ذلك.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">1 – التوضيح:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 53.35pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 53.35pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-size: 19.0pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">-<span style="font-size: 7pt;"> </span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">الاستدراك:
وزع المدير – لكني لم أره – الجوائز.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 53.35pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 53.35pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-size: 19.0pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">-<span style="font-size: 7pt;"> </span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">الاحتراس:
المهذب – بفتح الذال – يحترم. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 53.35pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 53.35pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-size: 19.0pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">-<span style="font-size: 7pt;"> </span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">التفسير
: الأخطل الصغير – بشارة بن عبدالله الخوري – من أشهر الشعراء العرب المعاصرين.</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 53.35pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 53.35pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-size: 19.0pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">-<span style="font-size: 7pt;"> </span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">التنبيه
أو الإشارة إلى كلام سابق: مقومات البناء الداخلي للفقرة – كماسبق أن ذكرنا –
هي... </span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 53.35pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 53.35pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-size: 19.0pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">-<span style="font-size: 7pt;"> </span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">التمثيل
لمجمل سابق عليها: من الميزات العامة للغات السامية – العربية والعبرية مثلاً –
وجود الجملة الاسمية .</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 53.35pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 53.35pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-size: 19.0pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">-<span style="font-size: 7pt;"> </span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">الإضافة:استخلف
يزيد بن عبدالملك على مدينة واسط – وكانت يومئذ عاصمة العراق- الجراح .</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;"><span dir="RTL"></span>2 – الدعاء: جاء الشيخ – يحفظه الله – مبكراً.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">3 – النداء: أوصيكم – عباد الله –
بتقوى الله.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">ب – لحصر الأعداد – 3 -.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="page-break-after: avoid; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">7 – القوسان :<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">وتسمى (القوسان الكبيران) ،
و(الهلالان). وتستخدم للشرح أو الاعتراض (كالعلامة السابقة)، ويوضع بينهما كل ما
يراد إظهاره: <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">أ – لِتحديد معنى غامض : هذا سِفْر (كتاب ضخم) أعجبني . <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">ب – تمثيل مجمل سابق : دول الخليج
العربي (المملكة العربية السعودية ، الكويت ، قطر...) تتشابه في عاداتها وتقاليدها
.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">ج – حصر الأعداد خشية الالتباس : تخرج
خالد سنة (1425هـ) ، وكذلك الأرقام المسلسلة في المتن والحاشية . <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">د – توضع بينهما الألفاظ أو الجمل التي
يريد المؤلف أو المحقق أن يتحدث عنها في الحاشية . <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">هـ - حصر ما يراد إبرازه من علامات
ترقيم ، أو كلمات ؛ للفت الأنظار إليها ، كعلامة الاستفهام بعد كلمة ، أو رقم ، أو
جملة ، أو فقرة ؛ للدلالة على الشك فيها ، مثل : ...(؟) ، قال فلان في كتابه (عنوان الكتاب) ، وكما
يجري كتاب المسرحية من حصرٍ لتصرفات الشخصية ، مثل:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 53.35pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 53.35pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-size: 19.0pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">-<span style="font-size: 7pt;"> </span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">ليلى
(من وراء حجاب)...<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 53.35pt; mso-list: l0 level1 lfo1; tab-stops: list 53.35pt; text-align: justify; text-indent: -18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-size: 19.0pt; mso-bidi-font-family: "Times New Roman";">-<span style="font-size: 7pt;"> </span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">قيس
(بانفعال)...<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">8
– القوسان المعقوفتان (المعقوفان ، المعَقَّفان ، المعكفان) : <o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">وتسمى القوسان المركنان ، والحاصرتان .
وتستخدم هذه العلامة لحصر كلام الكاتب أو المؤلف، عندما يكون في معرض إثبات نص
بحرفه لكاتبٍ غيره ، نحو : يقول ابن جني (ت392هـ): ((إن الإعراب هو الإبانة [ مصدر
الفعل (أبان) ، بمعنى : أظهر ] عن المعاني
بالحركات)).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="page-break-after: avoid; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">9 - علامة التنصيص (القوسان المزدوجتان
الصغيرتان): <o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">يوضع بين القوسين المزدوجتين كل ما
ينقله الكاتب من كلام غيره ، ملتزماً نصه وما فيه من علامات الترقيم ، مثل : حكي عن الأحنف بن قيس أنه قال : (( ما
عاداني أحد قط إلا أخذت في أمره بإحدى ثلاث خصال : إن كان أعلى مني ؛ عرفت لـه
قدره ، وإن كان دوني ؛ رفعت قدري عنه ، وإن كان نظيري ؛ تفضلت عليه )) . <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="page-break-after: avoid; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">10 – علامة الحذف: <o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="page-break-after: avoid; text-align: justify; text-indent: 35.45pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">تستخدم
للدلالة على إسقاط لفظة أو أكثر ، سواء في نص الكاتب ، أم في نص منقول. وتأتي في
ثلاث حالات:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="page-break-after: avoid; text-align: justify; text-indent: 35.45pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">أ – الاقتصار
على ذكر المهم من النص المنقول ، أو نص الكاتب.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">ب – للدلالة على عدم العثور على كلمة
أو كلام ساقط في النص المحقق ، وللدلالة على عدم معرفة سنة الولادة (.../40هـ) ،
أو عدم معرفة الولادة والوفاة (.../...) .<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">ج – للدلالة على شيء مستقبح ذكره :<o:p></o:p></span></div>
<h5 dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">(رأيت
فيه من القذارات....<o:p></o:p></span></h5>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">11
– علامة المتابعة: <o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="mso-pagination: none; text-align: justify; text-indent: 35.45pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">توضع في آخر
الحاشية من الصفحة ؛ إشارة إلى أن الكلام لـه صلة ، كما يوضع مثلها في أول الحاشية
في الصفحة الآتية ؛ إشارة إلى أن الكلام في هذه الصفحة تابع لما في الصفحة
السابقة = . <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">12
– الفاصل المائل: <o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">يفيد التقسيم . ويكتب في الحالات الآتية: <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">أ – للفصل في التاريخ بين اليوم والشهر
والسنة أرقاماً ، مثل : 12/2/1425هـ ،
وللفصل بين التاريخ الهجري والميلادي ، نحو : (1400- 1420هـ/1980-2000م) . ومن الكتاب من يستخدم
العلامة السابقة في هذا الموضع ، ويسميها (المساواة).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">ب – للفصل بين رقم الجزء ورقم الصفحة ،
عند الإحالة إلى الكتاب متعدد الأجزاء ، مثل : شذرات الذهب 9/170 . <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="page-break-after: avoid; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">13 – علامة الاستفهام :<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">أ – توضع بعد الجملة الاستفهامية ،
سواء أكانت أداة الاستفهام مذكورة في الجملة ، أم محذوفة ، مثل : أهذا كتابك؟
، </span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="font-family: "AGA Arabesque"; font-size: 19.0pt; mso-ascii-font-family: "Traditional Arabic"; mso-char-type: symbol; mso-hansi-font-family: "Traditional Arabic"; mso-symbol-font-family: "AGA Arabesque";"><span dir="LTR"></span>]</span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">فَلَمَّا
جَنَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ رَأى كَوْكَباً قَالَ هَذَا رَبِّي</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;"> ؟</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="font-family: "AGA Arabesque"; font-size: 19.0pt; mso-ascii-font-family: "Traditional Arabic"; mso-char-type: symbol; mso-hansi-font-family: "Traditional Arabic"; mso-symbol-font-family: "AGA Arabesque";"><span dir="LTR"></span>[</span><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;"><span dir="RTL"></span> ، على أن التقدير: أهذا ربي؟ <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">ب – توضع بين قوسين ؛ للشك في الكلمة
السابقة ، أو الرقم ، أو الجملة ، مثل : عدد الحاضرين مئة طالب (؟).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">14
– علامة التعجب:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">وتسمى علامة (التأثر) ، أو (الانفعال)
. وتوضع بعد الجمل التي تعبر عن الانفعالات النفسية، كالتعجب ، والفرح ، والحزن ،
والدعاء ، والدهشة ، والاستغاثة ، ونحو ذلك.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">أ – بعد صيغ التعجب القياسية والسماعية
، مثل : ما أجمل السماءَ! ، أجمِلْ
بالربيع ! ، لله دره قائدا ً! ، سبحان الله !
، يا لـه من شجاع ! <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">وقد يستخدمها الكاتب لنقل تعجبه من
فكرة ما ، مثل : يقطع القطار الجديد المسافة بين الدمام والرياض في ساعة واحدة ،
بدلاً من ثلاث ساعات ! <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">ب – بعد المدح أو الذم ، مثل : نعم
الكريم ! ، بئس اللئيم !<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">ج – بعد الفرح أو الحزن ، مثل :
وافرحتاه ! ، واحسرتاه ! ، ويدخل في الحزن التذمر (طفح الكيل!).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">د – بعد الدعاء : اللهم أغثنا !<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 35.35pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">هـ - بعد التحذير : إياك والمراوغة !<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: -.1pt;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">و – بعد علامة
الاستفهام الإنكاري ، مثل : أغير الله تدعون؟!<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: -.1pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: -0.1pt; text-align: center;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">هذا الدرس
منقول من أستاذي الدكتور: محمد بن سليمان القسومي</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<br /></div>
</div>
أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-18725992301693973352013-04-24T20:21:00.001+03:002013-05-19T20:02:42.442+03:00تاء التأنيث المفتوحة والمربوطة، وهاء التأنيث<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<div style="text-align: center;">
<b>بسم الله الرحمن الرحيم</b></div>
<div style="text-align: center;">
<b>الدرس السادس</b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: center;">
</div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><u><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 30.0pt; line-height: 115%;">تاء
التأنيث المفتوحة والمربوطة، وهاء التأنيث<o:p></o:p></span></u></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">تاء
التأنيث المفتوحة أو (المبسوطة) تنطق عند الوقف عليها وعند الوصل (تاءً)، مثل:
زرعت، كتبت، قرأت.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">تاء
التأنيث المربوطة تنطق عند الوقف عليها (هاءً) وعند الوصل تنطق (تاءً)، مثل:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">خديجة،
فاطمة، مدرسة.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">هاء
التأنيث تنطق عند الوقف عليها وعند الوصل (هاءً) مثل:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">إنه،
فقيه، يكتبه.</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-24570510231774764772013-04-24T20:14:00.000+03:002013-05-19T20:02:42.445+03:00زيادة بعض الأحرف في الكتابة وحذف بعضها<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<div style="text-align: center;">
<b>بسم الله الرحمن الرحيم</b></div>
<div style="text-align: center;">
<b>الدرس الخامس</b></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><u><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 30.0pt; line-height: 115%;">الأحرف
التي تزاد في الكتابة<o:p></o:p></span></u></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">تزاد بعض الأحرف
كتابةً لا نطقاً في بعض الكلمات، وأيضاً هناك أحرف ننطقها لكن لا نكتبها بناءً على
قواعد علماء اللغة الوضعية.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">ـ الألف والواو:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">ـ زيادة الألف:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">الألف لا تقع إلا في وسط الكلمة, أو
في آخرها:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">1ـ
تزاد وسطاً في كلمة "مائة" مفردة أو مركبة, مثل "ثلاثمائة, أربعمائة,
خمسمائة" أما المجموعة فلا تزاد فيها ألف, مثل "مئات مئون,
مئين"وكذلك المنسوب أليها لا تزاد فيها ألف.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">2ـ تزاد طرفا في المواضع الآتية:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">1ـ بعد واو الجماعة.
مثل"جلسوا, ولم يتكلموا"<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">2ـ في آخر بيت الشعر أذا كانت للإطلاق.
نحو:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"> قفي
يا أخت يوشع خبرينا أحاديث
القرون الغابرينا<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">3ـ في آخر الاسم المنصوب المنون.
مثل"تنزهت عصراً"، <b>ولا تزاد في الاسم المختوم بتاء التأنيث المربوطة
ولا في الاسم المختوم بهمزة ولا المنتهي بهمزة قبلها ألفاً.<o:p></o:p></b></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">ـ زيادة الواو:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">لا مجال لزيادة الواو إلا في وسط
الكلمة أو آخرها:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">1ـ تزاد وسطاً في:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">أ- (أولى) الإشارية. و(أولا) بدون
كاف.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">ب- في كلمتي(أولو, أولى) وهما
ملحقتان بجمع المذكر السالم.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">ج- في كلمة (أولات) وهي ملحقة
بجمع المؤنث السالم.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">2ـ تزاد طرفاً في:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">اسم (عمرو)مرفوعة أو مجرورة، مثل
(كان عمرو بن العاص من دهاة العرب) ،
(لعمرو بن العاص تاريخ كبير) فإن كانت منصوبة فلا تزاد فيها الواو فنقول: إن عمراً
داهية.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">---------------------------------------------------</span></div>
<span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;"><br clear="all" style="mso-special-character: line-break; page-break-before: always;" />
</span>
<br />
<div class="MsoNormal" dir="LTR" style="direction: ltr; text-align: left; unicode-bidi: embed;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><u><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 30.0pt; line-height: 115%;">الأحرف
التي تحذف من الكتابة<o:p></o:p></span></u></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 24.0pt; line-height: 115%;">أشهر هذه
الحروف"الألف, وال, والميم, والنون,والياء"<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">1ـ حذف الألف:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">أولا: تحذف الألف من كلمة "ابن
"و"ابنة":<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">1ـ إذا كانت كل منهما مفردة,
وواقعه بين علمين متصلين, وكانت نعتاً للعلم الأول, ولم تقع في أول السطر.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">2ـ إذا دخلت عليهما همزة
الاستفهام. مثل( أبن البواب هذا؟)أي هل هذا ابن البواب؟.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">3ـ إذا وقعتا بعد حرف النداء
مثل(يا)"يابن الأكرمين".<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">ثانياً:
تحذف همزه الوصل إذا وقعت بعد همزة الاستفهام, مثل"أصطفى البنات على
البنين"<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">ثالثاً:
تحذف الألف من كلمة "اسم"في البسملة الكاملة (بسم الله الرحمن الرحيم)،
وإذا كانت البسملة ناقصة فلا تحذف الألف. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">رابعاً:
تحذف الألف "ال " أذا دخل عليها اللام، مثل: للفنون (ل+الفنون)، للهدى
(ل+الهدى)، للرجال(ل+الرجال).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">الألف التي تحذف من
وسط الكلمة:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">1ـ تحذف الألف من لفظ الجلالة "الله".<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">2ـ تحذف الألف من كلمة
"الرحمن" إذا كانت علما مقروناُ بال .<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">3ـ تحذف من بعض كلمات أخرى مثل:
طه، لكن، السموات، أولئك.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">الألف التي تحذف من
آخر الكلمة:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">1ـ تحذف الألف من ما الاستفهامية
إذا سبقت بحرف جر. مثل(فيم تفكر؟؟)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">2ـ تحذف من كلمة طه.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">3ـ تحذف من حرف النداء"ياء
" إذا دخل على علم مبدوء بهمزة غير ممدودة مثل: يأنور، يأحمد. وإذا دخل
النداء على (أهل، أي) مثل: يأهل المدينة، يأيها الإنسان.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">4ـ تحذف الآلف من كلمه "ذا
"إذا كان الاسم أشارة مقرونا باللام الدالة على البعد مثل(ذلك , ذلكماـ ذلكم
ـ ذلكن)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">5ـ تحذف الآلف من "ها"
التنبيهية إذا دخلت على: <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">أ- اسم إشارة ليس مبدوءاً بالتاء
أو الهاء وليس بعده كاف مثل (هذا, هذه, هذي، هؤلاء).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">ب- ضمير مبدوء بهمزة, مثل: (هأنا,
هأنتما, هأنتم ـ هأنتن)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">6ـ تحذف الألف الضمير
"أنا" إذا دخلت عليه "ها" التنبيهية, وجاء بعده كلمة
"ذا" مثل: هأنذا.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">2ـ حذف "ال"
التعريفية:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">تحذف ال إذا سبقت بلام, وكان
بعدها لام, مثل (للهو- "ل+ ال+لهو"، لليمون- "ل+ال+ليمون")<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">3ـ حذف الميم:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">يحذف من الفعل "نعم"
المكسور العين إذا أدغمت ميمه في "ما" مثل(نعمّا يعظمك به).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">4ـ حذف النون:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">1ـ تحذف من حرفي "عن ,
من" إذا دخلتا على (من) مثل:(عمّن, ممّن)، أو دخلت على (ما) مثل: (عمّ تبحث)،
(عما قليل سأعود)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">2ـ تحذف من "إن"
الشرطية إذا جاء بعدها (ما) الرائدة مثل( فإمّا ترين من البشر أحدا).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">3ـ تحذف من "أن"
المصدرية الناصية المضارع إذا جاء بعدها "لا" النافية مثل(يجب ألّا
تسرع).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">5ـ حذف الياء:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">1ـ تحذف الياء من الكتابة الياء
الناشئة من إشباع الحرف المكسور في الشعر مثل:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-indent: 36.0pt;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">ريم
على القاع بين البان والعلم أحل سفك دمى في الأشهر الحرم<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">2ـ تحذف ياء الاسم المنقوص المعرف
بأل إذا وقف عليه بإسكان ما قبل الياء مثل (الداع"الداعي", المتعال"المتعالي",
التلاق"التلاقي")<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<br /></div>
</div>
</div>
أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-42487858601190239922013-04-24T19:50:00.001+03:002015-10-20T08:23:39.704+03:00الألف اللينة<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<div style="text-align: center;">
<b>بسم الله الرحمن الرحيم</b></div>
<div style="text-align: center;">
<b>الدرس الرابع</b></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
</div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><u><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 30.0pt; line-height: 115%;">الألف
اللينة<o:p></o:p></span></u></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">هي عبارة عن ألف
ساكنة مفتوح ما قبلها، وسميت بالألف اللينة لأنها غير أصلية في الكلمة</span>.
وتكتب على صورتين (ــــا) وتسمى طويلة أو قائمة، أو (ى) وتسمى مقصورة أو ممالة.<o:p></o:p></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">1ـ في الحروف:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">جميع الحروف المختومة بألف تكتب
ألفها طويلة.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">ماعدا: ( إلى , على, حتى, بلى)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">2ـ في الأسماء:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">ـ الأعجمية:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">جميع الأسماء الأعجمية المختومة
بألف تكتب ألفها طويلة, مثل: (أمريكا, فرنسا, فوبيا, أنيميا, يارا)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">ماعدا:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">(موسى, عيسى, كسرى, بخارى, متّـى)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">ـ العربية:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">أولاًـ المبنية:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">كل الأسماء المبنية تكتب ألفها
طويلة، مثل: (إذا, أنا. أنتما. هذا, كلما, مهما, هنا)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">ماعدا:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">(لدى, متى, الألى) هذه الأسماء
المبنية فقط تكتب مقصورة.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">ثانياًـ المعربة:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">1ـ ثلاثي:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">ننظر
إلى أصل الاسم فإن كان أصل الألف واواً تكتب طويلة، وإن كان أصلها ياءً تكتب
مقصورة، مثل: (ربا، أصلها يربو)، (أذى، أصلها أذية)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">طريقة تصريف الاسم
يؤدي إلى ظهور أصل الألف: <o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">1ـ المثنى:(فتى- فتيان ,عصا-عصوان)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">2ـ الجمع: (حصى- حصيان, غزا-
غزوات)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">3ـ الأفراد: (ذرا-ذروة, ربا-ربوة,
قرى-قرية, دمى-دمية, خطا-خطوة, غزا-غزوة)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">4ـ الصفة المؤنثة: العمى.(عميا),
العشا(عشواء).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">2ـ غير ثلاثي:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">جميع الأسماء المعربة غير
الثلاثية تكتب مقصورة(بشرى, ليلى, ذكرى)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">إلا أن سبقت الألف بياء فإنها
تكتب طويلة (دنيا, عاليا, خطايا, محيا)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">3ـ الأفعال:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">ـ ثلاثية:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">ننظر
إلى أصل الفعل فإن كان أصل الألف واواً تكتب طويلة، وإن كان أصلها ياءً تكتب
مقصورة أصلها واو تكتب طويلة (سما, رجا,دنا)، وإن كان أصلها ياءً تكتب مقصورة(ربى,
مشى, بكى).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">ـ غير ثلاثية:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">(اقتدى, اصطفى, انحنى)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">تكتب مقصورة إلا إن استبقت بياء
فإنها تكتب طويلة (يحيا, استحيا, تريا).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">طريقة تصريف الأفعال:
يؤدي إلى ظهور أصل الألف.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoListParagraph" dir="RTL" style="margin-right: 54pt; text-align: right; text-indent: -36pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><span style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">1-<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span></b><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">الفعل
المضارع:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">(سما, يسمو, رجاء, يرجو,
دنا.يدنو, مشى.يمشي, رمى.يرمي, بكى يبكي)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraph" dir="RTL" style="margin-right: 54pt; text-align: right; text-indent: -36pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">2-<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"> المصدر:</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">(سعى ـــ سعياً ــــــ السعي، رأى
ـــــ رأياً ـــــ الرأي)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraph" dir="RTL" style="margin-right: 54pt; text-align: right; text-indent: -36pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">3-<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">تاء
الفاعل:</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">(سما ـــــ سموت، رجا ـــــــــ
رجوت)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">(بكى ـــــ بكيت رأي ــــــــ
رأيت سعى ــــــــ سعيت )</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<br />
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
</div>
أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-14087137070463926992013-03-06T00:47:00.002+03:002019-11-11T14:11:18.804+03:00عرسنا الثقافي (معرض الكتاب،،،عن القراءة ونصائح للمعرض)<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 12pt;">عرسنا الثقافي (معرض الكتاب،،،عن القراءة ونصائح
للمعرض)</span><span dir="LTR" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 24pt;">عُرسنا الثقافي</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 24pt;">معرض الكتاب</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 20pt;">عن القراءة ونصائح للمعرض</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="LTR" style="direction: ltr; margin-bottom: 0.0001pt; unicode-bidi: embed;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi4y0ZWMpYGyMC4uZq-3wWI9oYaDECBFNMBkk1rhHB7wla-Liu6e30qOob3ShoYoxpL_hQR5ezZA0v_lrzSNjdN8AYOZRx4aTaB6PhgdrQpniwZmPxVtKVhHKWZVhxTjiEwUvJPhhkb6isG/s1600/%25D9%2585%25D8%25B9%25D8%25B1%25D8%25B6+%25D8%25A7%25D9%2584%25D9%2583%25D8%25AA%25D8%25A7%25D8%25A8.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi4y0ZWMpYGyMC4uZq-3wWI9oYaDECBFNMBkk1rhHB7wla-Liu6e30qOob3ShoYoxpL_hQR5ezZA0v_lrzSNjdN8AYOZRx4aTaB6PhgdrQpniwZmPxVtKVhHKWZVhxTjiEwUvJPhhkb6isG/s1600/%25D9%2585%25D8%25B9%25D8%25B1%25D8%25B6+%25D8%25A7%25D9%2584%25D9%2583%25D8%25AA%25D8%25A7%25D8%25A8.png" /></a></div>
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;">يعد معرض الرياض الدولي للكتاب من أكبر التظاهرات
الثقافية العربية لما يتضمنه من مشاركات عديدة من دور النشر والهيئات والجهات الثقافية، وكذلك
يعد الأبرز عربياً من حيث الحضور والمبيعات.</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;">وبالنسبة لنا كسعوديين يعد المعرض الوجه الثقافي
المشرق لثقافتنا السعودية بعد افتقار مشهدنا الثقافي للبرامج والأحداث الثقافية "النوعية"
التي تبرز وتعكس الثقافة السعودية فلا يوجد لدينا إلا مهرجان الجنادرية التراثي
ومؤخراً سوق عكاظ الثقافي وبعض أنشطة الأندية الأدبية، وللأسف فإن الإشراف الحكومي
"البيروقراطي" عليهما قد يقتل القيمة الثقافية الكبيرة لهما، واستبشرنا أخيرًا بظهور هيئة الثقافة التي نرجو أن تكون بمستوى طموحاتنا الثقافية.</span><br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;">لماذا نقرأ:</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;">نقرأ لأن أول كلمة في القرآن الكريم ((اقرأ
باسم ربك الذي خلق)) ولأن القراءة تمنحنا أعظم مصادر القوة: وهما العلم والمعرفة
اللذان لن يتحصلا إلا بالقراءة، وكذلك </span><span style="font-family: "times new roman", serif; font-size: 22.6667px;">أعظم سلاح للجهل وقلة الوعي والخبرة والتجربة يكون بالقراءة.</span><br />
<span style="font-family: "times new roman", serif; font-size: 22.6667px;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;">القراءة هي نافذة الإنسان على العالم والحياة، فالقارئ يستطيع أن يعيش كل العصور، وفي كل الأقطار، فتنقل القارئ من
عالمه المحيط به الضيق إلى عالم أوسع أفقًا.</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span><br />
<span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;">وكما قال العقاد: "<b>أقرأ لأن حياة
واحدة لا تكفيني</b>" القراءة تعطي القارئ أكثر من تجربة لما كُتب في مختلف
العصور والأماكن فأنت تقرأ لشاعر جاهلي وفيلسوف يوناني وتقرأ لأديب برازيلي وتقرأ لعالم ألماني.</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "times new roman", serif; font-size: 17pt;">وقد تنوعت في عصرنا الحديث مصادر المعرفة والثقافة
إلا أن الكتاب يبقى أفضل مصادر المعرفة بمختلف أنواعه الورقي والرقمي (الكتاب
الإلكتروني)، </span><span style="font-family: "times new roman", serif; font-size: 22.6667px;">واقتناء الكتب بالشراء الاستهلاكي بدون قراءة مظهر على نمط استهلاكي سلبي يوثر في الناتج الثقافي.</span><br />
<span style="font-family: "times new roman", serif; font-size: 22.6667px;"><br /></span>
<span style="font-family: "times new roman", serif; font-size: 22.6667px;"><br /></span>
<b style="text-align: -webkit-center; text-indent: 28.3333px;"><span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;">اقرأ لما تجهله من معرفة، واقرأ لما تحب قراءته، واقرأ لما تستمتع بقراءته.</span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;">نصائح للمعرض:</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: 24.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.25pt;">
<span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;">الاستعداد المسبق والتهيئة المعرفية بأن </span><span style="font-family: "times new roman", serif; font-size: 22.6667px; text-indent: 28.3333px;">يكون لديك أسئلة ومفاهيم وقضايا تريد من الكتاب أن يحلها أو يخبرك عنها أو حتى لتسمتع بما ستقرأ</span><span style="font-family: "times new roman", serif; font-size: 17pt; text-indent: 21.25pt;"> ، وكذلك يجب على أن تعد وتجهز قائمة قائمة وتخطط للكتب التي تريد شراءها وترتب الأولويات فإن
كنت طالباً فالأولوية لكتب التخصص والمراجع، وإن كانت هذه المراجع من الموسوعات
الكثيرة العدد فقد تكون موجودة في مكتبة الجامعة فلا ينصح بشرائها لسعرها المرتفع، أيضا</span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: 24.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.25pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: 24.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.25pt;">
<span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;">وينبغي الإطلاع على</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;"> </span><span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;">الموقع
الكتروني للمعرض </span><a href="http://riyadhbookfair.org.sa/Pages/Default.aspx" style="font-family: "times new roman", serif; font-size: 18px; text-indent: 28.3333px;" target="_blank">موقع معرض الكتاب</a><span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt; text-indent: 21.25pt;"> ومن خلاله تستطيع
البحث عن الكتب</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 13.5pt; text-indent: 21.25pt;"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 13.5pt; text-indent: 21.25pt;">وأيضاً
برنامج المعرض على الأجهزة الذكية</span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: 24pt; margin-bottom: 0.0001pt; text-indent: 21.25pt;">
<span style="background-color: #f5f8fa; color: #292f33; font-family: "tahoma" , "arial" , sans-serif; font-size: 26px; letter-spacing: 0.26px; text-align: right; text-indent: 0px; white-space: pre-wrap;">آيفون: </span><a class="twitter-timeline-link" data-expanded-url="https://goo.gl/lMNRdK" dir="ltr" href="https://t.co/Rlg8gc4TWv" rel="nofollow" style="background: rgb(245, 248, 250); color: #0084b4; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; font-size: 26px; letter-spacing: 0.26px; text-align: right; text-decoration: none; text-indent: 0px; white-space: pre-wrap;" target="_blank" title="https://goo.gl/lMNRdK"><span class="tco-ellipsis"></span><span class="invisible" style="font-size: 0px; line-height: 0;">https://</span><span class="js-display-url">goo.gl/lMNRdK</span><span class="invisible" style="font-size: 0px; line-height: 0;"></span><span class="tco-ellipsis"><span class="invisible" style="font-size: 0px; line-height: 0;"> </span></span></a><span style="background-color: #f5f8fa; color: #292f33; font-family: "tahoma" , "arial" , sans-serif; font-size: 26px; letter-spacing: 0.26px; text-align: right; text-indent: 0px; white-space: pre-wrap;">
أندرويد: </span><a class="twitter-timeline-link" data-expanded-url="https://goo.gl/DYncWw" dir="ltr" href="https://t.co/oWy6WHzWbE" rel="nofollow" style="background: rgb(245, 248, 250); color: #0084b4; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; font-size: 26px; letter-spacing: 0.26px; text-align: right; text-decoration: none; text-indent: 0px; white-space: pre-wrap;" target="_blank" title="https://goo.gl/DYncWw"><span class="tco-ellipsis"></span><span class="invisible" style="font-size: 0px; line-height: 0;">https://</span><span class="js-display-url">goo.gl/DYncWw</span><span class="invisible" style="font-size: 0px; line-height: 0;"></span><span class="tco-ellipsis"><span class="invisible" style="font-size: 0px; line-height: 0;"> </span></span></a><span style="background-color: #f5f8fa; color: #292f33; font-family: "tahoma" , "arial" , sans-serif; font-size: 26px; letter-spacing: 0.26px; text-align: right; text-indent: 0px; white-space: pre-wrap;"> </span><br />
<span style="background-color: #f5f8fa; color: #292f33; font-family: "tahoma" , "arial" , sans-serif; font-size: 26px; letter-spacing: 0.26px; text-align: right; text-indent: 0px; white-space: pre-wrap;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: 24.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.25pt;">
<span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;">فالبحث عن الكتاب عن طريق
الموقع والبرنامج أسهل عليك من البحث في دور النشر المتعددة والكثيرة جداً </span><span style="font-size: large;"><span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;">(</span><span style="background-color: white; color: #333333; font-family: "droid arabic kufi" , serif; line-height: 20px; text-indent: 0px;">يشارك بالمعرض أكثر من (مليون و٢٠٠ الف) عنوان من دول عربية وأجنبية، من خلال أكثر من (٥٠٠ ) دار نشر</span></span><span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt; line-height: 24pt; text-indent: 21.25pt;">)،</span><span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt; line-height: 24pt; text-indent: 21.25pt;"> </span><span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt; line-height: 24pt; text-indent: 21.25pt;">فتبحث
عن اسم الكتاب أو المؤلف ثم يظهر لك الكتاب أو الكتب القريبة من عنوانه وأسماء
المؤلفين واسم دار النشر ومكانها في المعرض(ويجب أن تحفظها جيداً)، وبعد ذلك تبحث
عن مكان وموقع دار النشر في المعرض من خلال خريطة المعرض المتوفرة في الاستقبال،
وعند الوصول إلى دار النشر ينبغي التأكد من عنوان الكتاب وتصفح الكتاب بشكل جيد، لأن بعض الكتب وضعت لغرض تجاري فيجب التأكد من مطابقة الكتاب لعنوانه.</span><br />
<span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt; line-height: 24pt; text-indent: 21.25pt;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: 24.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.25pt;">
<span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;">ولأن المعرض فرصة قد لا
تتكرر احرص على كتب المؤلفين العظام فكتب العلماء الكبار والمفكرين والأدباء الكبار
والقادة والمتخصصين الذين أثروا في العالم وتركوا بصمتهم على وجه الإنسانية يجب أن
يُهتم بها وأن تقدم على غيرهم من المؤلفين.<o:p></o:p></span><br />
<span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: 24.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.25pt;">
<span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;">احرص على الإطلاع على فهرس
ومحتويات الكتاب حتى تأخذ فكرة عن الكتاب والمراجع التي في الكتاب وهي تفيد القارئ
المتخصص ليحدد ما إن كان المؤلف يعتمد على مصادر أصلية أم ثانوية، كما أنها تدل
على عناية المؤلف بكتابه من حيث القيمة العلمية للمراجع.</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span><br />
<span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: 24.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.25pt;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;">وبالنسبة للكتب النادرة أو المراجع المهمة لتخصصك
وحتى الكتب التي تحبها فاحرص على اقتنائها مهما بلغ ثمنها فالقيمة المالية تهون
عند قيمتها المعرفية وقارن بين قيمتها العلمية والمعرفية والوعي الذي ستحصل عليه عند قراءتها، وبين قيمة مشتريات لمنتجات استهلاكية ووجبات
غذائية لن تؤثر فيك شيئاً في الحياة مقارنة مع قيمة الكتاب التي ستبقى وتظل ما دام الكتاب معك وقراءته.</span><br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: 24.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.25pt;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;">ركز كثيراً على الكتب التي تعرضها دور النشر غير السعودية لأنها
لن تتواجد إلا في هذا المعرض، بينما دور النشر السعودية موجودة كل العام ويسهل
الحصول عليها.</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: 24.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.25pt;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;">كما يجب علينا أن نهتم كثيراً بدعم المؤلفين
السعوديين الشباب بشرط، أن يكون مؤلفه ذا قيمة معرفية أو أدبية، وإن لم يكن كذلك
فأنت تشجع مالا يستحق التشجيع، كذلك يجب تشجيع دور النشر السعودية من خلال الشراء
منهم لأن ذلك يعني دعمهم وعن طريقهم نحافظ
على استمرارية ومستقبل الثقافة السعودية إن شاء الله، ولأنها بحمد الله أصبحت
تنافس الكثير من دور النشر المعروفة في الوطن العربي بالقيمة المعرفية والأدبية في
الكتب التي تنشرها.</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span><br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;">وهناك موضوع عن أهمية تجارب العلماء والأدباء عن القراءة والكتب ذكرتها في </span><a href="http://akshammari.blogspot.com/2015/03/blog-post.html" style="font-family: "times new roman", serif; font-size: 17pt; text-indent: 21.25pt;" target="_blank">تجارب في القراءة تعيننا على القراءة</a><br />
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: 24.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify; text-indent: 21.25pt;">
<span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;">احرص على اقتناء الكتاب
وإهداء الكتاب لمن تحب فما أجمل أن تكون الهدية كتاب يبقى رمزاً للمحبة يحمل
المعرفة، وكما قال د. خالص جلبي: "<b>فالكتاب يبقى، والعطر يتبخر، والطعام
يؤكل، والورود تذبل، والعلم لا يعرف الذبول</b></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;">."</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span><br />
<span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;">يقول المتنبي:</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" dir="rtl">
<table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" class="MsoNormalTable" dir="rtl" style="border-collapse: collapse; margin-left: -9.65pt; mso-padding-alt: 0cm 0cm 0cm 0cm; mso-table-dir: bidi; mso-yfti-tbllook: 1184;">
<tbody>
<tr style="height: 20.75pt; mso-row-margin-left: 9.65pt; mso-yfti-firstrow: yes; mso-yfti-irow: 0;">
<td style="border: none; mso-cell-special: placeholder; padding: 0cm 0cm 0cm 0cm;" width="13"><div class="MsoNormal">
<br /></div>
</td>
<td colspan="3" style="height: 20.75pt; padding: 0cm 0cm 0cm 0cm; width: 219.8pt;" valign="top" width="293"><div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: 26.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 17.0pt;">أعز مكان في الدنى سرج سابح</span></b><span dir="LTR" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td colspan="2" style="height: 20.75pt; padding: 0cm 0cm 0cm 0cm; width: 119.9pt;" valign="top" width="160"></td>
</tr>
<tr style="height: 20.75pt; mso-row-margin-right: 9.65pt; mso-yfti-irow: 1;">
<td colspan="2" style="height: 20.75pt; padding: 0cm 0cm 0cm 0cm; width: 99.9pt;" valign="top" width="133"></td>
<td colspan="3" style="height: 20.75pt; padding: 0cm 0cm 0cm 0cm; width: 239.8pt;" valign="top" width="320"><div class="MsoNormal" dir="RTL" style="line-height: 26.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 17.0pt;">وخير جليس في الزمان كتاب<br />
<br />
<!--[if !supportLineBreakNewLine]--><br />
<!--[endif]--></span></b><span dir="LTR" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><o:p></o:p></span></div>
</td>
<td style="border: none; mso-cell-special: placeholder; padding: 0cm 0cm 0cm 0cm;" width="13"><div class="MsoNormal">
<br /></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" style="padding: 0cm 0cm 0cm 0cm; width: 99.9pt;" width="133"></td>
<td style="padding: 0cm 0cm 0cm 0cm; width: 119.9pt;" width="160"></td>
<td colspan="2" style="padding: 0cm 0cm 0cm 0cm; width: 119.9pt;" width="160"></td>
<td style="border: none; mso-cell-special: placeholder; padding: 0cm 0cm 0cm 0cm;" width="13"><div class="MsoNormal">
<br /></div>
</td>
</tr>
<!--[if !supportMisalignedColumns]-->
<tr height="0">
<td style="border: none;" width="13"></td>
<td style="border: none;" width="120"></td>
<td style="border: none;" width="160"></td>
<td style="border: none;" width="13"></td>
<td style="border: none;" width="147"></td>
<td style="border: none;" width="13"></td>
</tr>
<!--[endif]-->
</tbody></table>
</div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<b><span lang="AR-EG" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 17pt;">مع تمنياتي لكم
بالتوفيق،،،</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "times new roman" , serif; font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></div>
<br />
<a class="twitter-hashtag pretty-link js-nav" data-query-source="hashtag_click" dir="rtl" href="https://twitter.com/hashtag/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%8A_%D9%84%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8?src=hash" style="background: rgb(245, 248, 250); color: #0084b4; font-family: Tahoma, Arial, sans-serif; font-size: 26px; letter-spacing: 0.26px; outline: 0px; text-align: right; text-decoration: none; white-space: pre-wrap;">#<span style="text-decoration: underline;">معرض_الرياض_الدولي_للكتاب</span></a><br />
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<br /></div>
</div>
</div>
أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-4470416136189859012013-02-28T15:27:00.003+03:002013-05-19T20:02:42.449+03:00الهمزة آخر الكلمة<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<br />
<div style="background-color: #fff9ee; color: #222222; font-family: Georgia, Utopia, 'Palatino Linotype', Palatino, serif; font-size: 15px; line-height: 21px; text-align: center;">
<b>بسم الله الرحمن الرحيم</b></div>
<div style="background-color: #fff9ee; color: #222222; font-family: Georgia, Utopia, 'Palatino Linotype', Palatino, serif; font-size: 15px; line-height: 21px; text-align: center;">
<b>الدرس الثالث</b></div>
<div style="background-color: #fff9ee; color: #222222; font-family: Georgia, Utopia, 'Palatino Linotype', Palatino, serif; font-size: 15px; line-height: 21px; text-align: center;">
<b><br /></b></div>
<div style="background-color: #fff9ee; color: #222222; font-family: Georgia, Utopia, 'Palatino Linotype', Palatino, serif; font-size: 15px; line-height: 21px; text-align: center;">
<b><br /></b></div>
<div style="background-color: #fff9ee; color: #222222; font-family: Georgia, Utopia, 'Palatino Linotype', Palatino, serif; font-size: 15px; line-height: 21px; text-align: center;">
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><u><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 30.0pt; line-height: 115%;">الهمزة
آخر الكلمة<o:p></o:p></span></u></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><u><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 30.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></u></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">تكتب بحسب حركة الحرف
الذي قبلها.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpFirst" dir="RTL" style="margin-right: 54.0pt; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -36.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">1-<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">تكتب
على الياء، إذا كان ما قبلها مكسوراً، مثل: أُنشِئَ ، يكافِئُ ، شاطِئٍ ، لم
يُهنِّئْ، ناشئ، مافتئ.</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="margin-right: 54.0pt; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -36.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">2-<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; line-height: normal;"> </span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">تكتب على الواو، إذا كان ما قبلها
مضموماً، مثل: اللؤلؤ، لن يجرُؤَ ، التكافُؤُ، التلألُؤُ ، لم يجرُؤْ. وإذا كان
الذي قبلها واو مشددة مضمومة تكتب على السطر: مثل التبوّء.</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="margin-right: 54.0pt; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -36.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">3-<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; line-height: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">تكتب
على الألف، إذا كان ما قبلها مفتوحاً، مثل: بَدَأَ ، نبَأً ، يلجَأُ ، خطاً (خطأٍ)، لم ينْشَأْ،
سبأ، اقرأ.</span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpLast" dir="RTL" style="margin-right: 54.0pt; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -36.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">4-<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; line-height: normal;"> </span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">تكتب الهمزة مفردة على السطر، إذا كان
ما قبلها ساكناً، سواء أكان هذا الساكن حرفاً صحيحاً ، مثل : جزْء ، عبْء ،
أم كان حرف علة ألفاً ، مثل : أجزاء ، أعباء ، أم كان حرف علة واواً ، مثل: هدوء ،
ضوء ، أم كان حرف علة ياءً ، مثل : جريْء
، شيء.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: -.1pt; text-align: justify; text-indent: 35.45pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">في
جميع هذه الصور ترسم الهمزة مفردة ، سواء أكانت هي مضمومة أم مكسورة . أما إذا كانت مفتوحة في آخر اسم منصوب
منون ؛ فلها الأحكام الآتية:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: -.1pt; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">أ – إذا كان الساكن
قبلها حرفاً صحيحاً يفصل عما بعده ؛ كتبت مفردة وبعدها ألف مبدلة من تنوين النصب ،
مثل : جزْءاً ، بدْءاً .<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: -.1pt; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">ب – وإذا كان الساكن
قبلها حرفاً صحيحاً يوصل بما بعده ؛ كتبت على نبرة ، وبعدها ألف مبدلة من تنوين
المنصوب ، مثل : عبْئاً ، كفْئاً .<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">ج – وإذا كان الساكن قبلها ألفاً ؛
كتبت مفردة ، ولا يكتب بعدها ألف ، مثل:
هواء ، آراء.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: -.1pt; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">د – وإذا كان الساكن
قبلها واواً ؛ رسمت الهمزة مفردة وبعدها الألف المبدلة من تنوين المنصوب ، مثل :
هدوْءاً ، ضوْءاً . <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: -.1pt; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">هـ - وإذا كان الساكن
قبلها ياءً ؛ رسمت الهمزة على نبرة ،
وبعدها الألف المبدلة من تنوين المنصوب، مثل : جريئاً ، شيئاً</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 16.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> .</span><span dir="LTR" style="font-size: 16.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
</div>
أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-76792955905738418722013-02-24T23:19:00.002+03:002013-05-19T20:02:42.454+03:00الهمزة في وسط الكلمة<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<div style="text-align: center;">
<b>بسم الله الرحمن الرحيم</b></div>
<div style="text-align: center;">
<b>الدرس الثاني</b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: center;">
<b> الهمزة في وسط الكلمة</b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: center;">
</div>
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><u><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 30.0pt; line-height: 115%;">الهمزة
المتوسطة<o:p></o:p></span></u></b></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpFirst" dir="RTL" style="mso-list: l1 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: Arial;">-<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span></b><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">تكتب
بما يناسب حركتها وحركة ما قبلها.</span></b><b><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="mso-list: l1 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: Arial;">-<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span></b><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">الكسرة
يناسبها (الياء- النبرة)، الضمة يناسبها (الواو)، الفتحة يناسبها (الألف).</span></b><b><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="mso-list: l1 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><span style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: Arial;">-<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-weight: normal; line-height: normal;">
</span></span></b><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">أقوى
الحركات: الكسرة، الضمة، الفتحة، السكون.<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpLast" dir="RTL" style="margin-right: 72.0pt; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo2; text-indent: -36.0pt;">
<b><span style="color: red; font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 27.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">1-<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-weight: normal; line-height: normal;"> </span></span></b><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><b><u><span lang="AR-SA" style="color: red; font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 27.0pt; line-height: 115%;">على الياء:</span></u></b><b><u><span dir="LTR" style="color: red; font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 27.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></u></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"><span dir="RTL"></span>*-
<b>إذا كانت مكسورة، أو ما كان ما قبلها مكسور</b>، مثل: (سئِم، جِئْنا ، ذِئب ،
اطمِئْنان ، استِئْناف ، بِئْس ، مِئْزر، وِئام، مِئُون (جمع مئة) ، لاجِئُون ،
وطِئُوا ، مبتدِئون ، منشِئُون ، يستهزِئُون. فِئة ، مُخطِئان ، رِئة ، سيِّئة ،
اكتِئَاب ، وِئَام ، مِئَة ، التِئَام ، ناشِئَة ، تدفِئَة.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: -.1pt; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">*- إذا كان ما
قبلها ياء،</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"> مثل: ( هيئة، شيْئُه ، ميْئُوس ،
فَيْئُها ، سيئُول، شيْئان ، بِيْئَة ، مليئَة، خطيئَة ، رديئَة . <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraph" dir="RTL" style="margin-right: 72.0pt; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo2; text-indent: -36.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><span style="color: red; font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 27.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">2-<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-weight: normal; line-height: normal;"> </span></span></b><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><b><u><span lang="AR-SA" style="color: red; font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 27.0pt; line-height: 115%;">على الواو:</span></u></b><b><u><span dir="LTR" style="color: red; font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 27.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></u></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: -.1pt; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"><span dir="RTL"></span>*- إذا وقعت مضمومة بعد ضم، فتكتب الهمزة حينئذٍ على واو ، إذا لم
يكن بعدها واو المد،</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"> مثل: شُؤُم، نُؤُم (
جمع نَؤُوم ) .<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: -.1pt; text-align: justify; text-indent: 35.45pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">فإذا
كان بعدها واو المد ؛ أمكن رسمها على أحد الأوجه الآتية : <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: -.1pt; tab-stops: 45.25pt; text-align: justify; text-indent: 35.45pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<!--[if supportFields]><span
lang=AR-SA style='font-size:19.0pt;line-height:115%;font-family:"Traditional Arabic","serif"'><span
style='mso-element:field-begin'></span><span style='mso-spacerun:yes'> </span></span><span
dir=LTR style='font-size:19.0pt;line-height:115%;font-family:"Traditional Arabic","serif"'>SYMBOL
168 \f "Symbol" \s 10 \h</span><span dir=RTL></span><span
style='font-size:19.0pt;line-height:115%;font-family:"Traditional Arabic","serif"'><span
dir=RTL></span> </span><![endif]--><!--[if supportFields]><span lang=AR-SA
style='font-size:19.0pt;line-height:115%;font-family:"Traditional Arabic","serif"'><span
style='mso-element:field-end'></span></span><![endif]--><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"> على واو ،
وهو القياس (القاعدة) ، مثل : رُؤُوس، كُؤُوس ، خُؤُولة ، شُؤُون ، فُؤُوس.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 35.35pt; tab-stops: 45.25pt; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<!--[if supportFields]><span
lang=AR-SA style='font-size:19.0pt;line-height:115%;font-family:"Traditional Arabic","serif"'><span
style='mso-element:field-begin'></span><span style='mso-spacerun:yes'> </span></span><span
dir=LTR style='font-size:19.0pt;line-height:115%;font-family:"Traditional Arabic","serif"'>SYMBOL
168 \f "Symbol" \s 10 \h</span><span dir=RTL></span><span
style='font-size:19.0pt;line-height:115%;font-family:"Traditional Arabic","serif"'><span
dir=RTL></span> </span><![endif]--><!--[if supportFields]><span lang=AR-SA
style='font-size:19.0pt;line-height:115%;font-family:"Traditional Arabic","serif"'><span
style='mso-element:field-end'></span></span><![endif]--><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"> على
السطر (مفردة) ؛ إذا كان الحرف الذي قبلها لا يوصل بما بعـده ، مثل: رُءُوس ،
ورسمت على نبرة ؛ وإذا كان الحرف الذي قبلها يوصل بما بعده ، مثل: كُئُوس ،
خُئُولة ، شُئُون ، فُئُوس ؛ (تحاشياً لتوالي الأمثال في الخط) . ويستثنى من هذا
الهمزة المتوسطة عرضاً ؛ فإنها تبقى على حالها ، وترسم الواوان معا، مثل:
يجرُؤُون.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: -.1pt; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">*- إذا وقعت
مضمومة بعد فتح، وليس بعدها مد؛ فترسم الهمزة حينئذٍ على واو</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">،
مثل: يَؤُم ، لَؤُم، خطَؤُه ، يقرَؤُه ، يكلَؤُه ، نبَؤُه.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: -.1pt; text-align: justify; text-indent: 17.95pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">فإن
كان بعد الهمزة واو المد ؛ أمكن رسمها على أحد الأوجه الآتية :<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 17.85pt; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<!--[if supportFields]><span lang=AR-SA
style='font-size:19.0pt;line-height:115%;font-family:"Traditional Arabic","serif"'><span
style='mso-element:field-begin'></span><span style='mso-spacerun:yes'> </span></span><span
dir=LTR style='font-size:19.0pt;line-height:115%;font-family:"Traditional Arabic","serif"'>SYMBOL
61608 \f "Symbol" \s 10 \h</span><span dir=RTL></span><span
style='font-size:19.0pt;line-height:115%;font-family:"Traditional Arabic","serif"'><span
dir=RTL></span> </span><![endif]--><!--[if supportFields]><span lang=AR-SA
style='font-size:19.0pt;line-height:115%;font-family:"Traditional Arabic","serif"'><span
style='mso-element:field-end'></span></span><![endif]--><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"> من العلماء من يرسمها ــ أيضاًــ على واو ، وهو
القياس ، مثل: دَؤُوب، رَؤُوف، سَؤُوم ، نَؤُوم ، قرَؤُوا، يبدَؤُون، يملَؤُون،
ينشَؤُون. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 35.35pt; tab-stops: 45.25pt; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<!--[if supportFields]><span
lang=AR-SA style='font-size:19.0pt;line-height:115%;font-family:"Traditional Arabic","serif"'><span
style='mso-element:field-begin'></span><span style='mso-spacerun:yes'> </span></span><span
dir=LTR style='font-size:19.0pt;line-height:115%;font-family:"Traditional Arabic","serif"'>SYMBOL
168 \f "Symbol" \s 10 \h</span><span dir=RTL></span><span
style='font-size:19.0pt;line-height:115%;font-family:"Traditional Arabic","serif"'><span
dir=RTL></span> </span><![endif]--><!--[if supportFields]><span lang=AR-SA
style='font-size:19.0pt;line-height:115%;font-family:"Traditional Arabic","serif"'><span
style='mso-element:field-end'></span></span><![endif]--><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"> ومنهم من يكتبها مفردة ( على السطر ) ؛ إذا كان
الحرف الذي قبلها لا يوصل بما بعده ،
فتكتب هكذا: دَءُوب ، رَءُوف ، قرَءُوا ، يبدَءُون. وتكتب على نبرة ؛ إذا كان
الحرف الذي قبلها يوصل بما بعده ، مثل: سَئُوم ، نَئُوم ، يملَئُون ، ينشَئُون ؛
تحاشياً لتوالي الأمثال في الخط.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">*- إذا وقعت مفتوحة بعد ضم،</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">
مثل: (المؤذن، يُؤاخذ ، رؤساء ، مُؤَن ، مُؤَلف ، مُؤَرِّخ ، يُؤَكِّد ، رُؤَى ،
مُؤَبَّد ، سُؤَال ، مُؤَامرة)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: -.1pt; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">*_ <b>إذا وقعت
مضمومة بعد سكون، وهو حرف صحيح أو ألف ، وليس بعد الهمزة واو ؛ فتكتب حينئذٍ على واو،</b> مثل : أرْؤُس
(جمع رأس) ، أفْؤُس ، أبْؤُس ، يلْؤُم ، التفاؤل ، تضاؤُل ، التثاؤب.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: -.1pt; text-align: justify; text-indent: 35.45pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">فإذا
كان بعد الهمزة واو ؛ أمكن رسمها على أحد الأوجه الآتية: <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: -.1pt; text-align: justify; text-indent: 35.45pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<!--[if supportFields]><span
lang=AR-SA style='font-size:19.0pt;line-height:115%;font-family:"Traditional Arabic","serif"'><span
style='mso-element:field-begin'></span><span style='mso-spacerun:yes'> </span></span><span
dir=LTR style='font-size:19.0pt;line-height:115%;font-family:"Traditional Arabic","serif"'>SYMBOL
168 \f "Symbol" \s 10 \h</span><span dir=RTL></span><span
style='font-size:19.0pt;line-height:115%;font-family:"Traditional Arabic","serif"'><span
dir=RTL></span> </span><![endif]--><!--[if supportFields]><span lang=AR-SA
style='font-size:19.0pt;line-height:115%;font-family:"Traditional Arabic","serif"'><span
style='mso-element:field-end'></span></span><![endif]--><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"> على واو ، وهو القياس ، مثل: مرْؤوس ، جاؤوا ،
مسؤول ، مذْؤُوم ، أضاؤوا ، مشؤوم. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: -.1pt; text-align: justify; text-indent: 35.45pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<!--[if supportFields]><span
lang=AR-SA style='font-size:19.0pt;line-height:115%;font-family:"Traditional Arabic","serif"'><span
style='mso-element:field-begin'></span><span style='mso-spacerun:yes'> </span></span><span
dir=LTR style='font-size:19.0pt;line-height:115%;font-family:"Traditional Arabic","serif"'>SYMBOL
168 \f "Symbol" \s 10 \h</span><span dir=RTL></span><span
style='font-size:19.0pt;line-height:115%;font-family:"Traditional Arabic","serif"'><span
dir=RTL></span> </span><![endif]--><!--[if supportFields]><span lang=AR-SA
style='font-size:19.0pt;line-height:115%;font-family:"Traditional Arabic","serif"'><span
style='mso-element:field-end'></span></span><![endif]--><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"> كتبت مفردة ؛ إذا كان الحرف الذي قبلها لا يوصل
بما بعده، مثل: مرْءُوس ، جاءُوا ، مذْءُوم ، أضاءُوا ، وكتبت على نبرة ؛ إذا كان
الحرف الذي قبلها يوصل بما بعده ، مثل: مسئول، مشْئُوم ؛ تحاشياً لتوالي الأمثال
في الخط. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: -.1pt; text-align: justify; text-indent: 35.45pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">وإذا
كان ما قبلها واواً ساكنة ، أو مشددة مضمومة ؛ فتكتب الهمزة حينئذٍ مفردة ، ولو
كان بعدها واو ، مثل : يسُوْءُه، هدوءه، تبَوُّءُه. كما تكتب الهمزة منفردة ؛ إذا
لزم من كتابتها اجتماع ثلاث واوات ، مثل: موْءُودة ، مقرُوءُون ، يسوءُون ،
مَشْنُوءُون. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: -.1pt; text-align: justify; text-indent: 35.45pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">أما
إن كان ما قبلها ياء ساكنة ؛ فتكتب الهمزة حينئذ على ياء ، مثل: شيْئُه ، ميْئُوس ،
فَيْئُها، سيئُول.</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">*- إذا وقعت ساكنة بعد ضم،</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">
مثل: (المُؤمن، مؤتمر، يُؤْتى ، مُؤْمن ، شُؤْم ، يُؤْذي ، بُؤْس ، لُؤْم ، رُؤْية)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraph" dir="RTL" style="margin-right: 72.0pt; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo2; text-indent: -36.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><span style="color: red; font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 27.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Traditional Arabic";">3-<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-weight: normal; line-height: normal;"> </span></span></b><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><b><u><span lang="AR-SA" style="color: red; font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 27.0pt; line-height: 115%;">على الألف: </span></u></b><b><u><span dir="LTR" style="color: red; font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 27.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></u></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 18pt; text-align: right;">
<span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"><span dir="RTL"></span>*- إذا كانت مفتوحة وما قبلها مفتوح،</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">
مثل:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 18pt; text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">(قرَأَ،</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">
</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">يتَأَمل، سَأَل، متَأَلِّق، مكافَأَة، اكتَأَب،
تَأَخّر</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 18pt; text-align: right; text-indent: 18pt;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">وإذا
كان بعدها ألف المد ، أو ألف التثنية ؛ فترسم حينئذٍ هي وهذه الألف ألفاً عليها
مدة ، مثل : (سَآمة ، مَآل ، مكافآت، خطآن ، يقرَآن ، اقرَآ).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 18pt; text-align: right;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">*-
إذا كانت مفتوحة وما قبلها ساكن وهو حرف صحيح، وليس بعدها مد،</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">
مثل:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 18pt; text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">(اسأل،
مسْأَلة ، جزْأين ، يدْأَب ، يسْأَل ، نشْأَة ، مرْأة ، يرْأَس ، فجْأَة ، جرْأَة)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: right; text-indent: 36pt;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">فإذا
كان بعدها ألف المد ؛ كتبت هذه الألف هي والهمزة مدة على ألف ، مثل: قرْآن، مِرْآة
، مَلآن ، تَسْآل ، دَفْآن (صيغة مبالغة).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify; text-indent: 36pt;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt;">وإذا
كانت هذه الألف متطرفة وترسم ياء ؛ كتبت الهمزة حينئذٍ على ألف ، مثل: ينْأَى ،
مرْأَى ، مَلأَى . <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">*_ </span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">إذا
كانت ساكنة وما قبلها مفتوحاً،</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"> مثل: <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-indent: 18.0pt; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">(يَأْخذ ، رَأْس ،
فَأْس ، مَأْوى ، شَأْن ، يَأْمر، مَأْلوف)</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Arial","sans-serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Arial; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: 18.0pt;">
<b><u><span lang="AR-SA" style="color: red; font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 27.0pt; line-height: 115%;">4-</span></u></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"> </span><b><u><span lang="AR-SA" style="color: red; font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 27.0pt; line-height: 115%;"> على السطر:</span></u></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">
<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: right;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">الكتابة العربية تتجنب توالي
الأمثال، فتكتب الهمزة على السطر مفردة في الحالات الآتية:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: -.1pt; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">*- أن تكون
الهمزة مفتوحة وما قبلها ألفاً ساكنة،</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">
مثل: قراءَة ، قراءَات ، تضاءَل، عباءَة ، بذاءَة ، تساءَل ، رداءَان ، تفاءل ،
تراءى. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">*- أن تكون الهمزة
مفتوحة وما قبلها واواً ساكنة ، أو مشددة مضمومة،</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">
مثل: نشوْءَه، وضوءه ، مروءة ، نبوءة ، السُّوءَى ، السّموءَل، تبوُّءَك.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: -.1pt; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">*- إذا وقعت
مضمومة بعد فتح إذا كان الحرف الذي قبلها لا يوصل بما بعده،</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">
فتكتب هكذا: دَءُوب، رَءُوف ، قرَءُوا ، يبدَءُون.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: -.1pt; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">*- إذا كانت
الهمزة مفتوحة وما قبلها لا يوصل بما بعده،</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">
مثل: جُزْءَان ، جُزْءاً ، بدْءاً.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right: -.1pt; text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">*- إذا كانت
الهمزة مضمومة وقبلها واو ساكنة أو مشددة،</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic","serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">
مثل: نوْءُها، يسُوْءُه، هدوءه، تبَوُّءُه.<o:p></o:p></span></div>
</div>
أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-847403465400032604.post-54617384532482879632013-02-17T00:40:00.000+03:002019-09-23T19:23:30.320+03:00الهمزة في بداية الكلمة - همزة الوصل والقطع.<div dir="rtl" style="text-align: right;" trbidi="on">
<h2 style="text-align: right;">
<div style="text-align: center;">
<b>بسم الله الرحمن الرحيم</b></div>
<b><div style="text-align: center;">
<b>الدرس الأول</b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><br /></b></div>
<div style="text-align: right;">
<div align="center" class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: center;">
<b><u><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 30.0pt; line-height: 115%;">الهمزة في بداية الكلمة<o:p></o:p></span></u></b><br />
<b><u><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 30.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></u></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify;">
<div class="MsoNormal" dir="RTL">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 19.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">همزة (ألف) الوصل :</span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">
<o:p></o:p></span></b></div>
<br />
<div dir="RTL" style="direction: rtl; margin: 0cm 0cm 0.0001pt; unicode-bidi: embed;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 19.0pt;">هي التي تكتب ولا تنطق، أوهي</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 19.0pt;"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 19.0pt;">همزة
تنطق في ابتداء الكلام ولا تنطق عند وصله بما</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 19.0pt;"><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Traditional Arabic",serif; font-size: 19.0pt;">قبلها، وسُـمِّيت
بذلك؛ لأنها تسقط فيتصل ما قبلها بما بعدها، وقيل: لأن المتكلم يتوصل بها إلى
النطق بالسّاكن، ولا يرسم عليها أو تحتها همزة وتكتب هكذا (ا).<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify;">
<b style="text-align: right;">
</b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">مواضع همزة الوصل:</span></b><b><span dir="LTR" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpFirst" dir="RTL" style="margin: 0cm 54pt 0.0001pt 0cm; text-indent: -36pt;">
<!--[if !supportLists]--><b><span style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">(1)<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-weight: normal;">
</span></span></b><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">في الأفعال :<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="margin: 0cm 72pt 0.0001pt 0cm; text-indent: -18pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">-<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-weight: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span dir="LTR"></span><b><span dir="LTR" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"><span dir="LTR"></span> </span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">أمر</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"><span dir="LTR"></span> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">الثلاثي</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"><span dir="LTR"></span> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">المبدوء بهمزة، مثل: اضربْ، اجلسْ ,
العبْ</span><span dir="LTR" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="margin: 0cm 72pt 0.0001pt 0cm; text-indent: -18pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">-<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-weight: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">ماضي وأمر ومصدر</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"><span dir="LTR"></span> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">الخماسي، مثل: انطلقَ، انطلقْ، انطلاق</span><span dir="LTR" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpLast" dir="RTL" style="margin: 0cm 72pt 0.0001pt 0cm; text-indent: -18pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">-<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-weight: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">ماضي وأمر ومصدر</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"><span dir="LTR"></span> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">السداسي، مثل: استقبلَ ، استقبلْ ، استقبال<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">(2) في
الأسماء:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"> اسم ، است ، ابن ، ابنة ، ابنم ،
امرؤ ، امرأة - وكذلك مثنى هذه الأسماء السبعة - واثنان واثنتان،
وايمُنُ الله (ايمَنُ الله، ايم الله)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">(3)
في الحروف :<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">ال
التعريف ، مثل : القاضي ، المدرسة، الطالب ،
العبّاس ، الذي ، اللذان ، الآن.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">
<br /></div>
<b><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="color: #009999; font-family: "arabic transparent" , "sans-serif"; font-size: 36.0pt; line-height: 115%;"><br clear="all" style="mso-special-character: line-break; page-break-before: always;" />
</span></b>
<br />
<div align="right" class="MsoNormal" style="direction: ltr; unicode-bidi: embed;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">همزة
القطع : </span></b><b><span dir="LTR" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">هي
التي تنطق وتكتب، وهي</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"><span dir="LTR"></span> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">همزة</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"><span dir="LTR"></span> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">متحركة تقع</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"><span dir="LTR"></span> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">في أول الكلمة ، وينطق بها في</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"><span dir="LTR"></span> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">ابتداء</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"><span dir="LTR"></span> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">الكلام وفي وسطه، وسُـمـِّيت همزة قطع؛
لأن اللفظ بها يقطع ما قبلها عمّا بعدها، وتُرْسَم ألفاً عليها رأسُ عين صغيرة (ء)
في حالتي الضم والفتح، وتُرسم تحت الألف في حالة الكسر ( مثل: أُسامة ، أَنامل،
إِضاءة).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<b><span lang="AR-SA" style="color: #009999; font-family: "arabic transparent" , "sans-serif"; font-size: 36.0pt;"> </span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">مواضع همزة القطع :<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">(1)في
الأفعال :</span></b><b><span dir="LTR" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpFirst" dir="RTL" style="margin: 0cm 72pt 0.0001pt 0cm; text-indent: -18pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">-<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-weight: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">ماضي</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"><span dir="LTR"></span> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">الثلاثي</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"><span dir="LTR"></span> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">ومصدره، مثل</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"><span dir="LTR"></span> : </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">أكل ، أكلاً، أخذ ، أخذاً</span><span dir="LTR" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" dir="RTL" style="margin: 0cm 72pt 0.0001pt 0cm; text-indent: -18pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">-<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-weight: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">ماضي</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"><span dir="LTR"></span> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">الرباعي</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"><span dir="LTR"></span> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">وأمره مصدره، مثل: أكْرَم، أكرِم، إكراماً.</span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpLast" dir="RTL" style="margin: 0cm 72pt 0.0001pt 0cm; text-indent: -18pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">-<span style="font-family: "times new roman"; font-size: 7pt; font-weight: normal;">
</span></span><!--[endif]--><span dir="RTL"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">كل</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"><span dir="LTR"></span> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">مضارع</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"><span dir="LTR"></span> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">مبدوء بهمزة، مثل</span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"><span dir="LTR"></span> : </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">أكتبُ , أشربُ ، أستعملُ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">(2) في
الأسماء:<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;">جميع الأسماء إلا ما تقدم ذكره في
همزة الوصل ، مثل : أب ، أبوان ، أبناء ، أحمد ، إبراهيم ، إسماعيل... إلخ<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-bottom: 0.0001pt;">
<b><span lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt;"> (3) في الحروف:<o:p></o:p></span></b></div>
<span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "traditional arabic" , "serif"; font-size: 19.0pt; line-height: 115%;">الأحرف
وكل الأدوات ما عدا (أل) : إذا، إذن ، أي ، إذ ، إذما ، أم ، أو ، إنّ ، إنْ ،
أنّ، ألا ، إلى ، إلا ، أما ، أيا ، همزة الاستفهام ، همزة النداء ، همزة
التسوية.</span>
<br />
<div>
<!--[if !supportFootnotes]--><br clear="all" />
<div id="ftn1">
<div class="MsoFootnoteText" dir="RTL">
....</div>
<div class="MsoFootnoteText" dir="RTL">
<span style="color: blue;">من لديه سؤال أو استفسار فلا يتردد بالتواصل والتعليق...</span></div>
<div class="MsoFootnoteText" dir="RTL" style="text-align: left;">
<span style="color: blue;">@akshammari</span></div>
</div>
<div id="ftn2">
</div>
</div>
</div>
</b></h2>
<br /></div>
أحمد المخيدشhttp://www.blogger.com/profile/14254598490388187850noreply@blogger.com7